Ekonomian, orokorrean, Espainiako Estatuan nahiz Hego Euskal Herrian, 2001. urterako aurreikusten den geldialdiak bere eragina izango du etxebizitzen merkatuan, eta neurri batean jaitsi egingo da azken urteotako gorakada ikusgarri hori. Familiak eta gazteak inflazioa eta interes tasak goraka doazela ikusten dute, eta, horiekin batera, hipotekak garestitzen ari direla, beraz, kontu handiagoz jokatu beharko dute etxea erosteko erabakia hartzeko garaian. Bestalde, hainbat sektore indartsu eta eraginkor, esate baterako BBVA, etxebizitzak alokairu bidez eskuratzeko bideak bultzatzen ari dira, langileen mugikortasun geografikoa errazteko, egunetik egunera behartuago egongo baitira lanean jarraitzeko herriz aldatzera.
Hori da BBVAk argitaratzen duen "Situación Inmobiliaria" aldizkariak joan den urtearen amaieran, gai honi buruz ezagutzera emandako txosten sakon batetatik ateratzen den ondorioa. Txosten horretan azpimarratzen denez, etxebizitzen eraikuntza jaitsi egingo da 2001. urtean, 500.000 etxebizitzetatik 400.000ra. Aldizkari horretan etxebizitzaren sektorearen geldialdiari buruz ageri den iritzia bat dator Euskal Herriko etxebizitzaren sektorean entzuten diren iritziekin. Hauek ere "azken bi urteetako gorakadaren nolabaiteko barealdia" sumatzen dute.
Berriro ere gogora ekarri beharrean gara BBVAren aldizkariak egindako azterketa hori Espainiako Estatuko datu orokorrekin dagoela osatua, hau da, Euskal Autonomia Erkidegoa eta Nafarroa soilik kontuan hartuz. Azterketa estatistiko hauen mugek desitxuratu egin dezakete Euskal Herriko egoera zehatza.

Etxebizitzen sektorearen geldialdia ekonomiaren hazkundeari 2001. urterako iragartzen zaion geldialdiaren ondorio da. Horrela, finantzen euskal aldizkariak %4ko batez besteko hazkundea adierazten du 2000. urteari dagokionez. Baina, aurreko hiruhilekoen ekonomiaren bizitasuna eragin zuten faktoreak agortu izanak hazkunde abiaduraren geldialdia ekarriko du, eta 2001. urterako %3,2ko hazkundea iragartzen da. Petrolioaren prezioa etengabean igotzeak eta ekonomia orokorraren inguruko itxaropenen erorialdiak zalantzak eragin ditu, eta horrek areagotu egiten ditu "Espainiako ekonomiaren" bilakaeraren inguruko arriskuak.
Jardueraren geldialdiaren testuinguru honetan, "Situación Inmobiliaria" aldizkariaren txostenaren arabera, eraikuntzak eta higiezinen merkatuak neurri ona ematen jarraituko dute, baina beren garrantzia galtzen joango dira. Obra zibilak, administrazioen inbertsio mailak erasanda, bizitasun handirik ez izan arren, etxegintzak heltzen dio eraikuntza jarduerari. Sektorearen hazkundea handia izan da 2000. urtean, %6,9 ingurukoa, baina jardueraren erritmoa baretzen joango da 2001ean zehar, nahiz eta inbertsio publikoetarako aurrekontuek gora egingo dutela aurreikusten den.
Etxebizitzen merkatuari dagokionez, "Situación Inmobiliaria"k dioenez, etxebizitzen eskariak behera egingo du eta, horren ondorioz, salmenten jaitsierak etxebizitzen arloko proiektu berrien sorrera ahulduko du. Etxebizitzen eraikuntza jaitsi egingo da, nahiz eta, hala ere, azken hamar urteetako batez bestekoa baino handiagoa izaten jarraituko duen. Hala, 2001. urtean 400.000 etxebizitza inguru eraikitzea aurreikusten da. Bestalde, iturri beraren arabera, prezioen inguruko tentsioak ere behera egin du, eta horrek pentsarazten du etxebizitzen inguruko inflazioa bere gorenera iritsia dela eta geldotu egingo dela datozen hiruhilekoetan.
Euskal Herriari dagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko datuak ditugu, eta dirudienez, azken urteotako ekonomiaren bolada onaren ondorioz, hiritar ugarik etxebizitza erostea erabaki zuen. Horrela, EAEn 1999an zehar, eraikita zeuden etxebizitzentzako egindako hipoteka kopurua 19.346koa izan zen, 228.000 milioi pezeta (9.120 milioi libera) osatuz, hau da, aurreko urtean baino %2,5 gehiago. Nolanahi ere, azken garai honetan interes tasak gora eta gora ari dira egiten, nahiz eta duela hiru urtekoak baino txikiagoak izaten jarraitzen duten. Baina adituek diotenez, mailegu hipotekario bat, interes tasa finkoan nahiz aldakorrean, orain merkeagoa izango da hemendik hilabete batzuetara baino. Hain zuzen ere, igoera honek hoztu egin ditu etxebizitzen sektorearen itxaropenak, balizko erosleak lehen baino kontu gehiagorekin baitabiltza erabaki bat hartu aurretik.

BBVAren "Situación Inmobiliaria" aldizkariak etxebizitzen sektorean egindako azterketak zati garrantzitsua eskaini die alokairuan dauden etxebizitzei. Eta bitxia ematen badu ere, txostena idatzi duten adituek sektore hori bultzatzearen alde ageri dira. Baina ez dute ezkutatzen bere proposamena eragiten duen arrazoi garrantzitsuetako bat langileen mugikortasun geografikoa erraztea dela. Alderdi horrek eragin handia izan dezake ekonomian, eta talde ekonomiko indartsuek interes handia dute lan arloko esparru hori aztertu eta berregokitzeko. Ez da harritzekoa Patronala eta PPren gobernua, ikuspegi kapitalista eta neoliberal nabarmenarekin, lan arloko araudia berritu eta langileen mugikortasun geografikoa barnebilduko duen arautegia ezartzeko oso interesaturik egotea.
Aipatutako aldizkari horren editorialean bertan adierazten denez, "Espainiako etxebizitzen merkatuaren ezaugarri bereizgarritzat" jo daiteke jabetzan dauden etxebizitzen kopuru handia eta alokairukoen garapen urria. "Ezaugarri horrek -dio- eragin ekonomiko garrantzitsuak ditu. Alokairuan dauden etxebizitzen eskaintza zabal batek, besteak beste, langileen mugikortasun geografikoa errazten du, Espainiako lan-merkatuaren hutsune nagusietakoa hain zuzen. Gainera, hainbat jokabidek areagotu egiten dute arazoa, esate baterako etxebizitzak erosteagatik ematen diren pizgarri fiskalak, jabetzako etxebizitzak izatea bultzatzen dutelako, alokairuan hartzearena kaltetuz".
Etxebizitzen inguruko jokabide egokienei buruzko gomendioak ematerakoan, "Situación Inmobiliaria"ren txostenak dioenez, etxebizitzen prezioaren igoerak erakargarriago bihurtzen ditu alokairukoak. Azken hiruhilekoetan, dio, etxebizitzen prezioek alokairuek baino gehiago eta azkarrago egin dute gora. Gainera, interes tasen igoerak ere alokairu sistemaren alde jokatzen du, interes tasa handiagoek zaildu egiten dutelako erosteko aukera.
Txostenaren egileak arautegia aldatzearen alde agertzen dira, horretarako, merkatu horren beharrak era argi eta zuzenagoan ulertuz eta honelako etxeen erabilera bultzatuz epe luzean eta ertainean. Halaber, etxebizitzen erosketak dituen neurriko zerga arintzeak eskatzen dituzte alokairuarentzat ere.
Diotenez, alokairuan jarritako etxebizitza kopuru zabal baten eskaintzak ondorio onuragarriak izango lituzke "Espainiako ekonomian". Lehenik eta behin, alokairuko etxebizitza multzo handi eta lehiakor batek "mugikortasun geografiko handiagoa eragingo luke, eta horrek enpleguaren alde jokatuko luke, Espainiako langileen mugikortasun geografiko urriak eragiten duen langabezia estrukturala arinduz neurri batean". Eta, bigarrenik, aldi baterako etxebizitzak eskuratzeko aukera eskainiko lieke bestela etxebizitzarik lortu ezingo luketen biztanle multzo batzuei, esate baterako oraindik etxebizitza baten jabe egiteko adina diru ez duten gazteei edo baliabide mugatuak dituzten familiei.