DALIREN AMETSAK GASTEIZEN

  • artelan daude ikusgai "Memòria dels somnis" izenburupean. Artista katalanak umetatik zahartzarora eginiko lanak daude jasota bilduma honetan.
Giza espirituan bada puntu jakin bat eta bertatik bizitza eta heriotza, erreala eta imaginarioa, iragana eta etorkizuna, komunikagarria eta komunikaezina, goia eta behea ez dira gehiago kontraesan moduan ikusten". André Breton-ek 1930ean, "Surrealismoaren bigarren manifestuan" zioenez, puntu hori aurkitzea zen surrealismoaren helburu bakarra.
Teoria horren atzetik eta berau praktikara eramatera, hainbat artista abiatu zen. Eta ahalegin horren emaitza, Salvador Dalíri (1904-1989) dagokion zatia bederen, egunotan Gasteizko Amarica aretoan dago ikusgai.
Figueresko artistaren 250 artelan bildu dituzte guztira. Orain arte Euskal Herrian ez da katalanaren horrelako bilduma zabalik egin eta ez dirudi gerora ere luzaroan horrelakorik izango dugunik gurean. Berez, "Memòria dels somnis (Ametsen memoria)" erakusketa Andorran antolatu zen lehenik eta ondoren bertako Gobernua eta Arabako Foru Aldundiaren arteko akordioak ekarri zuen bilduma Gasteizera. Andorrako 150 artelanak 250 bihurtu dira, gainera, Arabako hiriburuan, Suitza, Estatu Batuak eta Espainiako Estatutik ekarritako hainbat obrari esker.
Elefante hanka-luzez eta erloju biguinez betetako olioak eta Galaren erretratuak esperoko ditu beharbada Amarica aretora oraindik hurbildu ez denak. Farge senar-emazteen erretratuak dira beharbada horretara gehien hurbiltzen direnak, baina bestela ez da horrelako askorik erakusketan. Erloju biguinak izan badira, baina brontzezko eskulturetan. Akuarelak, litografiak, grabatuak, akuaforteak, arkatzez egindako bozeto soilak eta liburuetako ilustrazioak dira nagusi. Marrazki batzuk, adibidez, Chicagoko The Ambassador hoteleko paper zati baten gainean daude eginak. Eta artistak lanerako erabilitako bi paleta ere jaso dituzte erakusketan.


AZTERKETARAKO AUKERA.

Erakusketa hau ikusteko dago egina, noski. Baina izendatu ditugun elementuei esker, Daliren obraren inguruko ikerketarako ere ateak zabalik uzten ditu. Aditu eta ez hain adituentzat, artista eszentrikoaren irudiaren atzean dagoen lana ulertzeko parada ematen du. Izan ere, Salvador Dalí, artista surrealista izateaz gain, pertsonaia surrealista ere izan da, ezohikoa eta apetatsua, mugimenduko bere kideen artean ezagunena ziurrenik.
Baina bibote kiribildu horren atzean, zazpi urterekin bere lehen urratsak eman zituen artista dago, bere lan handiak burutzeko hainbat eta hainbat zirriborro egindako artista, Josep Pla lagunari liburuak irudiz edertzen zizkiona. Eta horixe da, hain zuzen, Amarica aretoko erakusketak islatzen duena.
Horixe eta, bereziki, Bretonek aipatzen zuen errealitatea eta imaginazioa lotzen dituen puntu horren bilaketa etengabea.
Horrela, behatz bati adarrak aterako zaizkio eskultura batean eta hurrengoan xake pieza bilakatuko da. Marraskiloari hegoak ipiniko dizkio eta eraikuntza baterako proiektuari, leihoen ordez, begi erraldoiak. Giza irudiei bularrean zein buruan egindako zuloek paisaia ikustea ahalbidetzen dute eta Venusen gorputza erdibiturik, arrautz bat ageri da erdian. Aretha Franklin buruz behera ikusiko dugu hemen, film batetarako afitxa aldamenean eta kolore biziko hamabi apostoluak aurrerago.
Bilduma honek artistaren izaera multidiziplinarra uzten du agerian, baita teknika desberdinak menperatzen zituela ere. Urte luzetako bilakaeraren testigantza dago 250 lan horietan, 7 urterekin burututako marrazkiarekin hasi eta 80ko hamarkadako lanekin amaitzen baita bilduma. Enric Sabater i Bonany Dalíren idazkari pertsonala izan zen urte luzez eta Amaricako erakusketa honetako komisarioa ere bada. Bere hitzetan, "Salvador Dalíren biografia bere lanetik abiatuta egiteko saiakera da" erakusketa.


Azkenak
2024-12-12 | Nicolas Goñi
Plastiko kutsadurari buruzko gailurraren porrotak kudeaezin bihurtu dezake

Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]


2024-12-12 | Leire Ibar
Osakidetzako oposizioen filtrazioen ikerketa errudunik gabe itxi du epaileak

Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.


Kalitatezko hezkuntzaren aldeko eserialdia egin dute Iruñeko Hezkuntza Departamentuaren sarreran

Arratsaldeko lehen orduetan, 14:30ak aldera, Nafarroako ikastetxe publikoetako 30en bat langile sartu dira Iruñeko Nafarroako Hezkuntza Departamentuaren egoitzan eta sarreran eserialdia egin dute. Lehen ekintza gisa planteatu dute eta, adierazi dutenez, honen bidez... [+]


2024-12-12 | Julene Flamarique
“Kanal bat, hizkuntza bat” logika gainditzeko eskatu diote ETBri

Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango... [+]


Jaja Wachukuk ez zuen lo hartu

New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri... [+]


Europako datu zentro handienetakoa Araban: zein dago proiektuaren atzean?

Ribabellosan 300 megawatioko gaitasuna duen eskala handiko datu zentroa eraikitzen ari da Merlin Propertiers enpresa madrildarra. Milaka milioi euro ari da gastatzen Iberiar Penintsula osoan, ustez puntako teknologia “jasangarria” duten baina elektro-intentsiboak... [+]


2024-12-12 | Julene Flamarique
Iruñeko auzo guztietan euskarazko murgiltze eredua duten haur eskolak ipintzeko eskatu diote udalari

Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.


Etorkizun bizigarriei buruzko literatura lehiaketaren sari banaketa eginen du ostiralean Sukar Horiak

Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.


2024-12-12 | Irutxuloko Hitza
Nola egin aurre arrazakeriari kazetaritzatik?

Irutxuloko Hitzak asteartean parte hartu zuen Hordago - El Saltok antolatutako mahai inguruan, Hibai Arbide, Lucia Mbomio, Xalba Ramirez eta Miriam Najibi kazetariekin.


2024-12-12 | Julene Flamarique
Espainiako enpresarik handienetan, zuzendari exekutiboen soldata batez bestekoa baino 118 aldiz handiagoa da

Ia 24 milioi euroko ordainsaria jaso zuen Jesús María Herrerak, CIE Automotiveko zuzendari exekutiboak, 2023an. 2022an 20 milioi euroko aparteko prima jaso, eta sei bider handitu zuen urteko soldata. Iberdrolak ere lekua hartu du podiumean, eta 2023an, energia... [+]


2024-12-12 | Leire Ibar
Palestinarekin elkartasunez, McDonald’s berriari boikota egitera deituko dute Santutxun

Abenduaren 13an mobilizazioa antolatu dute Santutxun (Bilbo), enpresa amerikarra palestinarren aurkako genozidioaren parte dela salatzeko. Auzoko kideek azpimarratu dute ez dutela nahi auzoan sarraskiari sostengua ematen dion enpresa multinazionalik.


2024-12-12 | Julene Flamarique
Greba abiatu dute Uberreko langileek Bizkaian, gutxieneko soldata baino gehiago kobratzeko

Grebak 27 egun iraungo ditu, urtarrilaren 6 arte. Gutxieneko soldata kobratzeko “365 egunez eta 24 orduz” lan-baldintza “jasanezinetan” lan egiten dutela salatu dute, eta lanaldiaren benetako zenbaketa egin dezan exijitu.


Berotegi-efektuko gas emisioen %8,8 eragiten du turismoak, eta isurketek gorantza segitzen dute

Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.


2024-12-12 | Gedar
Europako hainbat herrialdek eten dituzte siriarren asilo-eskaerak, al-Assaden gobernua erori ondoren

HTSk boterea hartu duenetik, babes-eskaerak gelditu dituzte Mendebaldeko hainbat gobernuk. Alemaniak 47.270 eskaera utzi ditu bertan behera bat-batean, "Siriako etorkizun politikoa zalantzazkoa" dela argudiatuta.


Eguneraketa berriak daude