"ALDERDI SOZIALISTA GILTZARRIA DA HERRI HONEN ETORKIZUNEAN"

  • 2.000. urtea amaitzear bildu ginen Bizkaiko PSE-EEko Patxi Lopez idazkari nagusiarekin. Harrezkero, bere alderdiaren hainbat egoitza erasotuak izan dira. Guk, haatik, Euskadiko PSE-EEk azaroan burutu zuen IV. Kongresua hartu genuen solasaldiaren abiapuntu.

2021eko uztailaren 15ean
Euskadiko PSE-EEren azken Kongresuan, Nicolas Redondo idazkari nagusia izan zen berrautatua bere kudeaketa-txostenak botoen %80 jaso zuela. Bere zuzendaritza ba-tzordeak botoen %51 baino ez zuen jaso, ordea. Bi bozketen arteko aldea sozialista bizkaitarren baitan dauden tirabirekin lotu zuen Bizkaiko egunkari ahaltsu batek.
Ez da egia Bizkaiko alderdi sozialistan tirabirarik dagoenik. Batzuek IV. Kongresuaren inguruan oso interpretazio sinpleak egin zituzten, sinpleegiak. Ezin da, orobat, alderdi sozialistaren kongresuei buruz antzekorik egin ere. Izan ere, gaur egun alderdiaren ordezkari bakoitzak bere botoa du eta bere aukerak oso arrazoi konplexu eta diferenteei erantzuten die. Euskadiko azken kongresuan ez zuen soilik Bizkaiko sozialisten egoerak eraginik izan, tarteko beste gauzak ere nahastu ziren. Edonola ere, kongresuan Nicolas Redondoren zuzendaritzak orain arte egindako kudeaketa ongi egin zela baieztatzeaz gain, hemendik aurrera segiko den politikarako ponentzia aho batez onartu zen. Eta hori da funtsezkoa. Beste gauza bat da, politika hori aurrera eramateko ordezkariek alderdiaren pertsona batzuk edo besteak aukeratzean lehentasun ezberdinak izatea, gauza normala edozein kolektibotan. Beraz, prentsa horrek esan duenari ez diot aparteko garrantzirik ematen, uko egiten diot horren azalpen sinplisteei eran-tzuteari.

Ordezkariek pertsonak aukeratzen dituzte eta berauek egiten dute politika. Zeintzuk dira, bada, aipatu dituzun arrazoi konplexu horiek?
Arrazoiak ez dira horren konplexuak ere. Hauxe gura dut esan: zuzendaritza aukeratzean, batzuek nahiago dutela pertsona bat aukeratu, besteek beste bat, eta, apika, gura duten pertsona hori faltan hartzen dutela. Adibidez, Gaztedi Sozialistek ez zuten euren batzordeko kide bat Euskadiko zuzendaritzan izendatua ikusi edota probintzia bakoi-tzean dauden motibazio ezberdinak ez ziren guztiz islatu ere.

Bizkaiko zuzendaritzara etorri aldera, zu idazkari nagusi berrautatua izan zinen ere, baina zure kudeaketa-txostenak botoen %49 jaso zuen ozta-ozta.
IV. Kongresuan nire hautagaitzak botoen %52 jaso zuen, eta Carlos Peraren hautagaitzak botoen %46. Kudeaketa-txostenaren aldeko %49ko datu hori, albistearen titularra izan zen; interesatua oso.
Idazkari nagusiaren aukera zuzendaritza batzordetik landa egin ohi dela argitu gura dut. Gerora, nik aurkeztu nuen batzordeak botoen %64 jaso zituelarik. %49 delakoa datu interesatua izan zen. Bizkaiko sozialismoaren baitan politika egiteko dauden bi moldeak aurkeztu ziren, bakoi-tzak bere lehentasunak seinalatu zituen, nik neureak eta Carlos Perak bereak. Kongresuak erabaki zuen.

Edonola ere, lurraldez lurraldeko azken kongresuen ostean, alderdi sozialisten baitan dauden diferentzia politikoak azaleratu bide dira.
Gure arteko diferentziak ez dira politikoak, politikaren ardatz nagusiak Euskadiko Kongresuan bert0an ebazten direlako. Ardatz politikoa aldez aurretik trazatua dago, eta berauek ehuneko ehunean sustengatuak izan ziren IV. Kongresuan. Ondoren, probintziaz probin-tziako politika gauzatzean azaleratzen diren ezberdintasunak zehaztu izaten ditugu, gure politika tokian tokiko lehentasunen arabera gauzatu behar baita. Neronek zuzentzen dudan ba-tzordeak seinalatu zituen lehentasunak ezagutzen ditut: alderdiaren barne antolaketa ulertzeko era ezberdina, instituzioekiko proiekzio gehiago bilatzea, udaletxeetan udal politika gehiago egin nahi izatea... Finean, herritarrengandik hurbilago izanda, probintzia mailako politika zehatzago bat egin gura dugu. Ez dugu bakarrik, askatasunaren edo terrorismoaren arazoez hitz egin gura, baizik eta tokian tokiko herritarrek dituzten arazoen ardura ere hartu gura dugu.

Rodriguez Zapatero idazkari nagusiak politika berri bat ahalbidetu dezake PSOEren barnean, zure ustez?
Ziur baietz. Alderdiaren XXXV. Kongresuak markatzen duen politika nagusiaren ardatzez gain -probintzietako batzordeetara zabaltzen ari dena- alderdiaren barnean zeuden gogoak betetzera etorri da. Hau da, alderdiaren barnean beharrezko ziren aldaketak gogoz ari da burutzen Rodriguez Zapatero. Alderdi sozialistak 20 urteko etapa bat bete ostean, etapa hura berau bukatzen jakin behar izan du beste bat hasi ahal izateko. Zentzu horretan, PSOEko azken kongresua abiapuntu berria izan zen. Ideietan eta mezuetan berrikuntzak gauzatzen hasiak gara jada. Antolakuntza federaleko idazkari nagusiak emandako azken datuen arabera, alderdiaren zuzendaritzetako kideen % 75 berritu dira. Gauza erabat inportantea.

EAEko politikara etorri aldera, PSE-EE bidegurutzean dagoela esan dezakegu?
Ez dut uste PSE-EE bideguru-tzean dagoenik. Guk geure espazioa dugu EAEn. Hasteko, ez gara inola ere PPren jarraitzaile itsuak izango, ez eta EAJren arazoak konponduko dituena. Geure zeregina geure espaziotik bete gura dugu, bizi dugun egoeran modu arrazional batez jokatuz. Konbentzituta nago Alderdi Sozialista giltzarria dela herri honen etorkizunean, batez ere, EAEko hurrengo hauteskundeen ostean. Haatik, Alderdi Dozialistak hurrengo legealdian erabaki dezakeen arren, une honetan ez dugu alde batera ala bestera jokatu gura. Guk herri honen etorkizunari begira jokatu gura dugu, eta horretarako aldaketa arrazionala, sakona eta lasaia burutzea eska-tzen dugu aldi berean. Bizi dugun garaia ongi ezagutzen dugunez gero, aldaketa hori berma dezakeen bakarra alderdi sozialista dela diogu PSE-EEtik.

Zuk zeuk ez duzu akordio posiblerik ikusten EAJrekin, esaterako?
Ezin dugu hauteskundeak burutu ostera arte inolako alian-tza posible batez berba egin. Lehenik, hauteskundeek behar dute ebatzi herritarrek herri honentzat nahiago dutena, eta ondoren, alderdi bakoitzak emaitzak aztertuko ditu. Gure alderdiak, kasu, herri honentzat lehenik eta alderdiarenzat ondoren egokien uste duen erabakia hartuko du.
Behin eta berriz salatu dugunez, EAJrekin adostasun batera iristea oso zaila da bere jarrera baztergarria delako, Lizarrako izaera nazionalistari atxikiriko jarrera. EAJ Lizarrako planteamenduetan mantentzen den bitartean ezin dugu inola ere berarekin lanik egingo; argi eta garbi. Baina tira, hauteskundeen ostera arte ezin dira erabat ezeztatu ez baieztatu aukera guztiak.

Bien bitartean, PSOE-PPren Ituna ETAren aurkakoa dela diozuen arren, Mayor Orejak Ituna nazionalismo demokratikoa neutraliza-tzeko dela adierazi du. PPrekin posibleago al da akordio bat EAEko hauteskundeei begira?
Bat: alderdi popularrarekin oinarrizko defentsetan bat egiten dugu, hala askatasunaren nola bakearen defentsan, baita joko politikorako araubideen defentsan ere, hauek Konstituzioa eta Estatutua izanda. Hortik aurrera, eraiki nahi dugun gizarte ereduan diferentzia sakonak ditugu PPrekin. Beraz, gure ilusioa ez da Eusko Legebiltzarrerako PPrekin itun bat egitea.
Bi: PPrekin sinatu dugun ituna estatu itun gisa ulertu beharra dago. Estatu itun horrek, Espainian edozeinek gobernatzen duela ere, politika antiterroristak bide beretik segituko duela dio bere 10 puntuetan. Hots, popularrek nahiz sozialistek gobernatzen dutela ere, terroristek jakin dezaten ez dutela deus ere lortuko. Itun hau PSOEk eta PPk sinatu dute, eta beste alderdi batzuek sinatu ez dutelako gaizki interpretatu izan da. Ez dute ezinbestez zergatik sinatu behar. Itun horrezaz gain beste itun batzuk sinatu ditzakegu batera. Ajuria Eneko edo Madrileko Itunak sinatu ziren legez.
Edonola ere, alderdi demokratiko guztiak PP-PSOEren Itunarekin bat etor daitezke itun honek oinarrizko bi printzipioak defenditzen dituelako: helburu politikoak lortzeko biolentziaren gaitzespena eta joko araubideen errespetua. Estatu-akordio bat den aldetik itun ezberdina da. Erresuma Batuan John Major eta Tony Blairren artean izan zen bezala. Terrorismoaren aurkako politikan ados zeuden eta gobernu aldaketa izan zenean ez zen deus aldatu, estatuko politikak norabide berean segitu zuen, aldian aldiko oposizioen aldetik politika antiterrorista kritikatu gabe. Hemen ere gauza bera lortu nahi izan dugu sozialistek.

Mayor Orejak Itunaz duen ikuspuntua zehaztuago geratu da, apika.
Mayor Orejaren interpretazioa guztiz okerra da zentzu horretan. Sozialistak behintzat ez ditugu inolaz ere ideiak konbatitu gura, pistolak baizik. Guk ez dugu nazionalista demokratikoek beren izaerari uko egin diezaioten gura, aitzitik, egoera lazgarri honetara ekarri gaituen bere estrategia politikoa berbidera dezatela gura dugu, egun bizi dugun egoera duela hiru urtekoa baino askozaz txarragoa baita. Orduan, terrorismoaren aurrean alderdi demokratikoen batasuna eta ulermena indarrean zegoen, orain, berriz, ez dugu ez batasunik ez ulertzeko modurik, eta gainera arazoa gizartera heda daiteke. Bitan zatitutako gizarte oldartu bat gara daitekeela pentsatzea ikaragarria da.

Hala ere, ezin da ukatu itun guztien atzetik alderdien hauteskundetarako interesak daudenik.
Hori egia da. Baina, PPren eta PSOE ren artean akordatu dugunez, biolentziaren arazoa haustekundeen eszenategitik atera behar da, ezin da hauteskundeen interesen arabera jokatu boto gehiago eskuratzeko. Egia da, akats hau larria da, baina (batzuek beste batzuek baino gehiago, hala ere) puntu honetan denok huts egin dugu orain arte.

EAJ, PP, PSE-EE eta UA bat etorri dira Eusko Legebiltzarrean Gizarte Eskubideen Agiria onartzeko. Ekimen honetan oposizioak bat egin du jeltzaleekin. Ez al da bitxia?
Gizarte Agiria ekimen partikularra da, Legebiltzarrean aurkeztu zenetik lau urteko prozesu bat bizi izan duena. Gainera, bitxikeria gisa, gogoratu behar da, guk -PSE-EE Jaurlaritzan EAJrekin zegoela- Agiria kontuan hartzearen alde bozkatu genuela. EAJk, berriz, ez zuen berau aintzakotzat hartu. Beraz, ekimen honen aurrean, komeni da, alderdi bakoitzaren jarrera berezia gogoratzea. Azken lau urteetan sorturiko ponentzia landu da, aldeak elkarri adituz, eta abar. Hainbat ñabarduren gainetik, Legebiltzarrean gauden alderdien sustengua izan zuena, IU-EBrena ezik, alderdi honek bere zuzenketak ipini baitzizkion.
Edonola ere, Gizarte Agiriaren inguruan gertatua, berez, ez da esanguratsua gaurko gure politikan. Agiri honen esanahiak alderdi bakoitzaren estrategia politikoa gainditzen du. Hartara, orain guk Agiriaren aurka bozkatzea demagogia egitea litzateke. Esaterako, eskatu izan den %100 eskatzea Jaurlari-tza bakarrik uzteko. Nork bere aldian, bere erantzukizuna agertu behar du.

Zu zeu sozialista zaren aldetik, on-tzat ematen duzu Gizarte Agiria bere horretan?
Oinarri-oinarrian, diferentziak gizarte soldataren kopuruan daude; hortxe dago auzi honen koska. LGSaren (Lanbidearteko Gutxieneko Soldata) % 75 zehaztu delako. Hor badago eztabaida bat, eta ez du itxita izan behar. Hau da, lan egin ezin duenaren kasuak -eta ez lan egin gura ez duen kasuan- lan egiten duenaren egoera berdinak izan behar al du? Alegia, gizarte soldata eta LGS parekatu behar ote dira? Horrek, beste herrialdetan gertatu den legez, bi egoeren klonifikatzea ekar baitezake; beti dago arrisku hori. Izan ere, LGS indartuz gero sisteman integratuak ez diren jende-oste horien beharra eta nahia gutxitu baitaitezke lana bilatzeko orduan. Hala ere, lan merkatuan sartu ezinik dabilen jendeak bizirauteko beharrezkoa du diru laguntza jasotzea, eta aldi berean, funtsezkoa da ere lan merkatuan sartzeko aukera ez duenak aukera egokiak izan ditzan. Gaiak, horregatik, zabalik behar du eztabaidatzeko. Guk diru kopuruari baino bergizarteratzeko politikari eman diogu garrantzia, atal hori da inportanteena. Eta hau bai gutxi landu dela, ia-ia batere; teorikoki bai baina praktikan ez. Gizarte Agiria bitarteko egokia izan daiteke zeregin horretarako.

BERRIZALE BIZKAITARRA
Portugaleten jaio zen 1959an. Eduardo Lopez Albizu sozialista bizkaitar historikoaren semea. Gaztedi Sozialistetan hasi zen politikan. 1997ko urrian Bizkaiako idazkari nagusiaren kargua hartu zuen lehen aldiz -Nicolas Redondo Terrerosen ordez- eta kargu berean berrautatua izan zen joan den abenduan. Legebiltzarkidea da. Bilboko prentsa boteretsua bere aurka izan du Bizkaiko PSE-EEren IV. Kongresuaren kari.


Azkenak
2024-10-15 | Leire Ibar
Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]


2024-10-15 | Estitxu Eizagirre
Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]


2024-10-15 | Mikel Aramendi
Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]


“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".


2024-10-15 | iametza
Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]


2024-10-15 | Leire Ibar
Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.


Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]


Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]


2024-10-15 | Julene Flamarique
Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]


2024-10-15 | Jon Torner Zabala
Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]


Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]


Mecaner Herriarentzat
“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]


2024-10-15 | Julen Orbea | Zuzeu
Bizitza oroit dezagun

1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.


Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.


Eguneraketa berriak daude