ELIZAK, BERRITZEKO PREMIA

  • Sexuaren nagusitasunak eta norberaren interesek menperatutako gizartean Elizari zaharkitua gelditzea egozten zion astekariak, errealitatea ikusi gabe.

2021eko uztailaren 15ean
Izenak berak adierazten zuen zerbait: ZERUKO ARGIA. Astekarian lan egiten zutenei nondik zetorkien argitasuna ziurtatzerik ez dudan arren, alegia goitik ala leku lurtiarragoren batetik, Kaputxinoen babesean kaleratzen zen eta horrek bazuen eragina, noizean behin besterik ez bazen ere. 405. alean, "Seminario Eguna"ri azala eskaintzen zionean, kasu. Halere, kristau fededunen bilkura izan behar omen duen horren egitekoan ez zetozen denak bat Eliza ofizialarekin!


NOLAKO APAIZGOA BEHAR DA?

Aipatu berri dudan artikulu horren lehen adierazpena, erlijio katolikoan sinesten duen orok izenpetuko zuen duda askorik gabe: "Beharrezkoa dugu Eliza", zioen. Komeriak, bigarren baieztapenarekin hasi zitezkeen, apika, "eta beharrezkoa Elizan apaizgoa" aldarrikatzen baitzuen. Eta nago, idatzi eta berehala, artikuluaren egileari ere zalantza moduko bat sortu zitzaiolakoan: apaizgoa bai, baina nolakoa?
Izan ere, bost lerro beherago, hauxe zioen: "Baiña bai mundua eta bai gizadia aldakorrak ditugu". Horren jarraian, baina, serio arduratzen zuen hausnarketa zetorren: "Elizak ere gizadiaren eta munduaren une eta aldi jakiñei lotua egon behar du ibillian doan mundua eta gizadiaren salbatzaille izan dedin. Orregatik Elizak ere jira-biran aurrera dijoan izadiaren gurpillean jira-biraka ibilli behar du. Ez du geldirik egon behar. Garaiean garaikoa eta tokian tokikoa izan behar du. Berdin apaizgoa erabiltzeko neurri eta erak ere".
Horrek beste ondorio batera zeraman: "Beraz, aldatzen joan berko du apaizkerak ere. Garaiean garaiko eta tokian tokiko kristauen kezka, arazo eta bizitzari erantzun behar die apaizak". Nolakoa behar zuen berak amesten zuen apaizgoa? "Kristauen burruka, ezin, iritzi, jokabide eta bizitzarekin bat egiñik dagon apaizkera berri bat. Aundi-maundikeriak, jauntxokeriak, erosokeriak, eta bereizkeriak bazterturik kristauekin bat egiñik biziko dan apaizkera berria. Kristauengandik urbil, senide eta kideko, izango dan apaiz berria".


ELIZ AGINTARIAK, ZERTARAKO?

Ez zebilen gutxi eskaka aurrekoa! Bada, "Eliza bizia da" saileko Arostegitar Jok-ek, gehiago eskatzen zuen oraindik. "Kardenalak... Moseñoriak... Kalonjeak... zertarako" zen bere galdera. Eta eskerrak berak ez ei zeukan aginterik jaun horien etorkizuna erabakitzeko, bestela ofizioz aldatu beharko zuten-eta!
"Kristau erria ez da artalde uts, artzaiak beren txistu joaz, zakurra xaxtuz edo makilla astinduz arat eta onat eramateko" gogorarazten zuen. "Jainko Erriak ba du zer esana Elizako arazoetan". Eta bere burua Jainko horren parte joz, adorez ekiten zion Elizako agintarien jokabidea kolokan jartzeari. "Parrez ari naiz", aitortzen zuen, poz haren arrazoia segidan azaltzeko: "Ondoren idatziko ditudanak orain urte batzuk esan banituan... Beldurtuta geldituko zan nere Gotzaia... Ez zidan, etziran entzun ere egingo... Burutik naastuta nengoela eta Santagedara eramateko erabakiko zuan eta ni, an, zoro etxean, seigarren edo zazpigarren kapillau izango nintzan. Gaur...? Badauka gure Gotzaiak aurreko lanik nere tentelkeriak irakurtzen denbora galtzeko. Baiña irakurriko balitu? Geienez, irripartxo bat...? Behar bada, algara...? Ez dakit. Gauza aundirik ez behintzat". Gogoetokin lasaitu eta gero, hara non hasten zaigun makilazoka! Luzea zen idazlana, beraz, pare bat adibide eskainiko dizkizuet. Hona, lehena: "Kardenal berriak... zertarako ordea? Daudenak ere alferrik ez ote daude gaur eguneko Elizan...? Kardenal izate ori desegintzea, ez ote da obe? Gaur-eguneko giroan Zertarako dira Kardenalak..?". Jerarkia guztiarentzat zuen egurra, antza. Hor doakizue agindutako bigarrena: "Ta... Kalonjeak...? (Kanonigoak)? Zertarako gaurko egunean? Gotzaiaren Senadu omen dira. Gaur behintzat ez. Kanonigoak, elkargoa (colegialmente) bezala, noiz izan dira Gotzaiaren Kontsejulari, Pastoral gaietan batez ere?" eta hainbat hutsune gogoratu eta gero, hauxe esaten zien: "Kalonje maiteok. Zertarako zaituztegu gauregungo Elizan? Il dan giro baten gogoangarri? (...) Kalonje maiteok, bakarka lan aundiak egingo dituzue noski, baiño elkargo bezala, Gotzaiaren Senaduko bezala, Zer eginkizun betetzen dezute gauregungo Elizan? Kalonje Jaunok, zuetako batek, gai oetaz argi piska bat emango balit, benetan eskertuko nioke".

URTEKARI-71
Letamendia, 1970-XII-6
Pena handia bada ere gizonaren oroimena eta materia grisa aintzinako uholdean bustirik kizkurtu, herdoildu, gutxitu eta pobretu zenez gero gauzak apuntatu behar izaten ditugu ahatz ez dakizkigun: "Aspirinak erosi behar ditut; 4etan letra-kobratzailea etorriko da; bihar Tolosako biltzarra; Maribelen telefonoa: 17452; eta abar". Apuntatzeko papertxo bera txikia delarik, sarritan, edozein lekutan ahazten zaigula da txarrena, eta orduan erremedioa gaitza baino okerragoa izaten da. Baina honelakorik gerta ez dadin gizon jakintsu batek urtekaria asmatu zuen, edo almanaka (euskeraz Al-kandora, A-zoka, eta Al-biste hitz garbiak baldin badira, Al-manaka ere mahometarrei prestamotan eskatzea libre dateke ene uste apalez). Eta urtekariak handixeagoak direnez gero ez ditugu horren erraz galtzen. Urtekariak ateratzea aspaldiko ohitura da euskaldunon artean, zeren, duela laurehun urte euskaldun progresista batek "urtekari-72" argitaratu zuen oraingo "Urtekari-71" hau baino lehenago. 1572an Leizarragak atera zuen lehen urtekaria euskaraz: "Kalendrera -zion- bazko noiz daten, ilhargui berriaren eta letra Dominicalaren eçagutzeko manerarequin" (...)

SEXOAREN ERASOA EUROPAN ZEHAR
Sorondo-Barrena, 1970-XII-6
Guzia sexo mailetara erakar behar honek gorabehera aski sortzen du Europako kapitalista nazio gehientsuenetan. Hona hemen batzuek: 1. Heziketaren eta familiaren arazoa. Heziera moldeen haustea gauza garbia da. Maila guzietako estudianteen burrukak hor daude ezaugarri. Ezkontza erakundearen sendotasuna zalantzan dago. Lehengo familia moldeak erori dira, baina berririk ez da sortu eta ez da erraz asmatzen zer izanen den familia Europan hemendik hamar urtetara.
2. Gizarte moralaren oinarriak zartatuak: Gero ta gehiago bakoitzaren iritzia ari da lege bihurtzen. Norberaren atsegina denean helburu, zail da ikusten on edo txarraren beste neurri biderik.
3. Pertsona nolanahi erabili ahal izatea. Sexo kontuan gizarte eta ohitura lokarriak etenaz, guzia abere mailara bihurtzen da. Edozein experimentu zilegi da. (...)
4. Pertsona elkarpideen nortasun eza. Bestea, laguna, norberaren atsegin-bide bihurtzen dira. Pertsonak, ondo ala gaizki datozkigun zerbait besterik ez dira. Honek, norbera bakarkeria batetara darama.
5. Bizitzari norakorik eta zertakorik ez ikustea. Era guztitako atsegiñak probatzez probatzeak hustasuna eta etsipena ditu ondorio (...).


Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude