SAR ZAITEZ DURANGOKO KALABAZAN...

  • Gustura aurkeztuko genituzke banan-bana eta ahalik eta zehaztasun handienarekin, Durangoko Azokara gerturatuz gero aurkituko dituzuen liburu eta disko guztiak, baina... ez da posible! Gauzak horrela, ahal duguna egingo dugu, hots, batzu-batzuek baino ez ditugu aipatuko, eta akabua, xehetasun gutxirekin gainera: zer egingo diogu, bada, 250 stand ez dira hemen kabitzen, eta are gutxiago bakoitzak eskainiko duen altxor oparoa.

2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Nonbaitetik hasi behar, eta Iparraldeko Gatuzain argitaletxeari egingo diogu lehen bisita. Zer ote da bertan? "Euskal Kama Sutra", Mattin Hirigoien, Itxaro Borda eta Antton Lukuren idazlanaz osatutako liburua. Edo "Txalapartatatik modemera, Internet Euskal Herrian", Goio Teletxea eta Gatuzainen arteko elkarlana eta "Irudika", Jon Maia eta Dalbret-en artean eginiko bertso eta marrazkien liburua. Horiez gain, Bixente Vrignon-en "Les annés oubliés, jalons pour une histoire du mouvement abertzale en Pays Basque Nord", Eneko Bidegainek euskaratu duen Martine Sistiagueren "ELB, Ipar Euskal Herriko laborarien oihartzuna", eta Anuntxi Aranaren "Mito Hurbilak" ere bertan daude.

Baina begiak altxa eta, zer ikusiko? Sendoa, "Enbeitatarrak", "Txirrita" eta "Pernando Amezketarra"ren istorioa eskainiz. Eta handik bertara? Ixiar Rozasen "Edo zu edo ni" Ereinen stand-ean. Tximista bezala harantz goaz, ukabilkada eder batzuk banatuz bidea oztopatzen digutenen artean. Ez da alferreko bidaia, han baitaude ere Iñaki Aldekoa eta Mari Jose Olaziregik osatutako "Literatura Unibertsala (XVIII-XIX. mendeak)" eta "Ulises", Juan Cruz Igerabidek egokitutako Homeroren "Odisea"ren bertsioa. Baina jendea bultzaka ari zaigu, alde egin behar. Pausoak norabait zuzendu eta, Alberdaniarekin egiten dugu topo. Apetak hala agintzen digulako-edo, bereziki nobedadeetan jartzen dugu arreta. "Ez balego beste mundurik", Karlos Linazasororen ipuin-bilduman, esate baterako. Edo Koldo Zuazoren "Euskararen Sendabelarrak" saiakeran, gure hizkuntzak dituen zenbait gaitz euskalkiak baliatuz sendatu nahian gabiltzalako. Eta Pello Zabalaren eguraldi iragarpenen jarraitzaile garenez, "Naturaren mintzoa"n erreparatzen dugu baita ere.


ELKARLANEAN, SUSA, GAIAK...

Liburu berri franko eskuratzeko asmoa dugunez, Elkarlanean-en bila hasten gara urduri. Baina, bat-batean, Susa letra larriz idatzita ikusi, eta hara goaz denbora galdu gabe. Bere erakustokian, Juan Luis Zabalaren "Agur, Euzkadi" eta Pablo Sastreren "Henriren irudia" nobelez gain, poesia aurkitu dugu: Koldo Izagirrek antologatutako "XX. mendeko poesia kaierak", Juanjo Olasagarreren "Puskak bizi" eta Angel Zelaietak Gabriel Arestiri buruz idatzitako biografia.
Elkarlanean-en bila hasteko ordua. Izan ere, lagun batek aipatu digunez, "Lur bat haratago", Joan Mari Irigoienen obrarik anbiziotsuena daukate salgai. Eta Aingeru Epaltzaren "Rock'n'roll", trama beltza omen duen nobela. Izugarri atsegin dugu nobela beltza! Baina beste era batekoa ere bai. Martin Ugalderen "Mohamed"ek oso itxura ona du, esate baterako, eta baita "Zazpi kolore"k ere, Jon Arretxeren ipuin bildumak.
Halere, dagoeneko gose gara, hobe zerbait jan eta gero itzuli. Asmo horrekin buelta eman eta, zer ikusiko? "Gure arbaso zaharren sukaldaritza. Elikadura-ohiturak kobazulotik monasteriora arte", Gaiak-en erakustokian. Ikusi behar dugu hori, bada! Aldamenean, "Artea gazteentzat eta guztiontzat", "Europako Batasuna XXI. mendean" eta Erlantz Urtasunen "Euskara eta Historia". Harantzago, berriz, "Idazkera zibilizazio desberdinetan", ogibidea ematen digun hau nola eta zertarako asmatu zen, alajaina! Mokadu bat jateko ordua... Zer da hau, ordea? "Klonazioa, eutanasia, transgenikoak, kontsumismoa... Mundu globalizatuaren erronketarako prestatzen" eta "Historiako prozesurik garrantzitsuenak", Basandere taldeak egina, antza: Sokratesen kontrako auzitegia, Jesusen kontrako auzia, Joana Ark-eko kondena... Ospa, bestela goseak geurea ere irakurraraziko digu-eta.


LIBURU ALTERNATIBOAK

Baina Azokatik aldentzea ez da erraza. Bidean, Txalapartaren "Historia del cura Santa Cruz" begiztatzen dugu. Eta harantzago Pamiela, Xabier Etxanizen "Geure ipuinak", Aingeru Epaltzaren "Baloika", Xabier Olasoren "Auskalo, igarkizuna eta aho-korapiloak" eskainiz. Hor dago Likiniano, bere liburu libertarioekin. "El hilo negro de los noventa. Encuentros con la autonomía", Juantxo Estebaranz-en lana, 1990etik gaur arte euskal talde autonomoek egindako bilkurak jasoz. Beste liburu bitxi bat: "Kaskalen untzia", politikoki desegokia omen dena. Ted Kazcyinski da egilea, "Unabomber" kasua dela-eta bizitza osorako kartzela jasaten ari den presoa. Eta hau? "Rapto en París. Cronología de los hechos de los GARI"... Baina, bada norbait gu baino interesatuago, antza! Atzetik eman digun bultzadaz Hiru-ren pareraino eraman gaitu, Alfonso Sastreren "El drama y sus lenguajes" ia irensteko moduan utziz. Antzerkiaren gorabeherak jakin nahian gabiltzanez, ahaztu zaigu bultzatzaileak sortutako haserrea.


ITZULPENEN TXOKOA

Hiruk, gainera, hain zuzen hiru euskal idazleen lanak gazteleratu ditu: Edorta Jimenezen "La estela de los ahogados", Patxi Iturregiren "Con el viento en contra" eta Xabier Mendigurenen "Mi vieja montaña". Aurkakoa egin du Ibaizabalek, alegia erdaratik euskarara itzuli literatura unibertsaleko zenbait lan: Guy de Maupassant-en "Fantasiazko ipuinak" eta Oscar Wilden "Fidel izen beharraz", kasu. Hainbeste gustatu zitzaigun Alfred Döblin-en "Berlin Alexanderplatz" ere hemen da. Tripazorriak, berriro. Non egongo ote da Igelaren erakustokia? Henry Jamesen "Aspernen paperak" eta Truman Capoteren "Kamaloientzako musika" euskaratu omen ditu. Martxa honetan, ez goaz sekula azokatik!


Azkenak
Adin txikikoak dira Osakidetzako genero identitateko unitatetik pasa diren erdiak

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.


BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]


Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]


Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.


2024-07-12 | Gedar
Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.


Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]


2024-07-12 | Euskal Irratiak
Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]


Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.


Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]


2024-07-11 | Uriola.eus
Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.


Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]


Eguneraketa berriak daude