HISTORIAREN BELDUR
Hain zuzen ere, Espainiako Historia-Akademiak plazaraturiko txosten paranoiko hark, Donemiliaga Kukulako PPren agiri histo/eriko-nazionalistak, Pilar del Castillok aurkezturiko Kontrarreformak, hainbat irakasleren eskaerek "Espainia den nazio honen historia" behingoz berrikasteko..., honek guzti honek historia gehiegi erabiltzeko nahia bertzerik ez du adierazten. Eta, erranen dut bidenabar, zulo berdinean eroriko ginateke euskal nazionalistak, horri aurre egiteko historia horren antzeko baina "gure herriarena" irakasteko eskatuko bagenu.
Gauzak horrela, ez haiek ez guk geuk ez genuke historia nahi izanen nork bere burua hobe ezagutzeko, geure asmoak nolanahika gauzatzeko baizik: azken finean, geure burua eta bertzeak engainatzeko. Kontu beldurgarria, benetan.
HISTORIZISMOAK. Ez dut uste, dena dela, horrelako istorioez asperturiko hiritar zentzudunak soilik daudenik historiaren beldur: historizismo nazionalista horiek, bertze edozein historizismo bezala, historiaren beldurraren adierazle ere baitira. Ez da kasualitaterik izan horren sutsuki historizista diren "navarristak" -zeren izenean eta historiaren uko egiten digute "Foru Hobekuntzarako" legeari buruzko erreferenduma!-, gobernu autonomiko guztietatik, nork bere erkidegoko Historiaren programak arautu zituzten azkenekoak izan baziren. Kasualitaterik ez den bezala PPkoek Kontrarreforma programa "berria" frankismora ezin iristeko moduan planteatu badute: espainiar "naziogintzan" frankismoak buruturiko lan eskerga, diktaduraren ondorengo hauentzat, egin, bai, egin beharrekoa baitzen, inolaz ere ez gero kontatzeko.
Beldurgarri dira, bai, historizismoak. Baina, ezagutza eta benetako ikerketa baldin baditugu beldur guztien antipozoia, benetako ikerketa historikoa dugu historizismoaren sendagaia. "Benetako ikerketa" diot, kontuz! Ez "benetako historia".
HISTORIAREN LABELA. Dudarik gabe, denok dugu eskubidea gure "benetako" historiak plazaratzeko: bai espainiar nola euskal nazionalistek, nazionalismo guztien kontra omen daudenek eta bertze edozein ikuspuntutatik (sozial, ekonomiko, antropologiko, kultural, hizkuntzazkoetatik-eta) azaldu nahi dutenek, zenbat ere alderdikoia den historia hori. Askotan, motibazio alderdikoiak ere aberasgarriak izan dira osagai berriak kontuan hartzeko orduan, interpretazio konprentsiboagoak egin nahi baititugu. Mesfidati izan naiteke, adibidez, karlista batek egindako karlismoaren historia baten aurrean, baina inork erran al dezake hainbat historialari karlistak ez dituela aberastu, datu eta gogoetekin, fenomeno horren interpretazio-aukerak? Kontua ez baita zein aurreiritzerekin hurbildu den gaira, zein zorroztasun metodologikorekin bazik. Horrela, aurreiritziak aurreiritzi, historia txarrak, probesgarriak edo onak lor ditzakegu salgai. "Label" kontua baizik ez da, prozesuko metodoen egiaztagarritasuna.
Bertze historia da zer eta nola irakasten diegun ikasleei. Zaila izanen dugu komunikatzaileok geure aurreiritzietatik askatzea. Baina, adoktrinatzaile eta, azken buruan, iruzurgile izan nahi ez duen pedagogiak bere metodologia ere eskatzen du, interpretazio-irekidura eta aniztasuna izanik oinarrizkoenetariko bat. "Benetako" historiarik ez dagoelako, botereak baietz erran arren. Honetan datza, hain justu, Kontrarreformaren iruzur "historikoa": historia ikasgaia helburu alderdikoi batekin inposatu nahi izatean, historiak gauza gehiegitarako balio dezala gura izatean.
Segi ezazue, hiritar zentzudun horiek, historizismoaren beldur, aska zaitezte, berriz, historiaren beldurretik!
Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.
-------------------------------------------------
Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]
TU-K
Non: Ahotsenean (Plateruena, Durango)
Noiz: Abenduaren 8an
-----------------------------------------
Bufandak, aterkiak eta begi-zuloak ditu abenduaren 8ak Durangon. Azokaren azken egunari igande eguerdia eta negu giro sarkorra gehitu zaizkio eta erdi hutsik daude Landako... [+]
Badatoz urteko asterik magikoenak, edo hobe esanda, kontsumistenak. Askori gustatuko litzaieke opariak Olentzeroren zakutik jasotzea, zerutik erorita bezala, baina errealitatea da Gabonetan gure zakutxoak direla gehien sufritzen dutenak, poltsikoak hustuta hasten dugula urtea... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Fernanda Callejasek, Tatiana Romerok, Leo Bueriberik eta Vanessa Uyiguosak parte hartu dute Pikara Magazinek antolatutako "Emakume migratuen lana eta egoera ekonomikoa" eztabaida-mahaian.
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Bideoak erakusten du nola CNN telebista kateko nazioarteko buru Clarissa Ward kazetaria ari den sartzen Siriako kartzela sekretu batean, eta nola grabatzen den preso bat askatzen duten unea.
Eraikin osoan zehar egin dituzte margoketa faxistak. Erasoa salatzeko, protesta bat antolatu dute larunbaterako.
France 3 Euskal Herri telebista katea apalduz doa. Kate horretako kazetari eta langileek jakin berri dute berriz ere programazio eta finantzaketa apaltze bat pairatuko dutela. Egun oroz, zazpi minutuko berriak eman izan dituzte, baina iragan udatik bi minutuz murriztu zieten... [+]
2025eko martxoaren 10etik 30era Loraldia Festibalaren 11. edizioa ospatuko du Loraldiak, Trikua esnatu da lemapean. Programazio artistikoak proposamen anitzak eskainiko ditu Bilbon, diziplina ezberdinak uztartuko dira eta 100 sortzailetik gora bilduko ditu. Loraldiak jada... [+]
Gaur, behin betiko bozkatuko da okupazioaren aurkako lege-aldaketa kongresuan. Atzo, Eusko Jaurlaritzaren aurrean elkarretaratzea egin dute hainbat gaztetxeetako kideek; aldarrikatu dute "okupazioaren aurkako kriminalizazio oro gelditzea, eta okupazioaren aurkako neurri... [+]
Gipuzkoako Auzitegiak urte eta erdiko espetxe zigorra ezarri dio gizon bati, emakume bat bortxatzen saiatzeagatik. Epaiketa asteazkenean egin zuten, eta, hasi aurretik, gizonak gertakariak onartu eta akordioa erdietsi zuen Fiskaltzarekin eta akusazio partikularrarekin, zigorra... [+]