Aita txirrindulari izana, anaia ere aritu da... Gurasoek zer eragin izan dute zure txirrindulari lasterketan?Txikitan beti gurasoek laguntzen zaituzte eta leku guztietara beraiekin joaten zara, baina jada infantiletatik aurrera ez zitzaidan gustatzen gurasoekin joatea. Nire kasuan ez, baina beste batzuek ikusita banekien gurasoek zer eragin zuten haiengan. Guraso asko daude bizikletan aritu izan direnak, eta bere semearengan ikusten dutenak "ea hobeto ateratzen zaion", eta askotan lehiatzera joaten zara zure aitaren ilusioa delako, eta ez zuri gustatzen zaizulako. Horregatik nahiago nuen gurasoak ez joatea.
Gaztetxoetan nik uste dut kirola egitea jolas bat izan behar duela eta gaztetan kirol denetatik egin behar da.
Noiz izan zenuen lehenbiziko bliziketa?Lehenengo bizikleta ez nuen nik izan, nire anaiak izan zuen. Ni hirugarrena naiz, eta niri bizikletaren erreleboa tokatu zitzaidan jada estreinatuta zegoenean. Baina ez zitzaidan behin ere hori inporta izan. Lehiatzen hasi nintzen garai hartan pasa zidaten, 9 urterekin, eta anaiaren bizikletari aulkia jaitsi eta moldatzen ginen nola-hala. Emporium bat zen, urdina eta gurpil txikietakoa. Geroago, lehenbiziko bizikleta berria aitonak erosi zidan. Berari esker izan nuen bizikleta "dexentea", besteenen modukoa. Nire ondoko lagunek beti bizikleta onak zituzten eta ez nuen ezer esaten, badakizulako zer arazo dauden etxean... Moldatzen joaten zara, urtero zerbait aldatu bizikletari... Uste dut esperientzia polita dela eta asko ikasten dela horretaz.
Bizikleta kirola bakarrik ez, garraiobide ere bazen zuretzat... Bai, ni Anoeta herrian bizi nintzen, eta Tolosatik 3 kilometrotara dago. Beti gustatzen zitzaidan azken momentura arte ohean egotea, kuzkur-kuzkur eginda. Ama deika etortzen zen, anaia guztiak jaikitzen ziren, eta ni oraindik han, ohean. Anaia zaharrenak eskolara Tolosara etortzen ziren hiriko autobusean. Nik bizikletarekin Anoetako zubiko irteeran itxoiten nuen autobusa irten arte eta ahal zela bere gurpila segitzen nuen eta Tolosaraino etortzen nintzen autobusaren atzetik.
Haurra zinela ziklokrosa ikustera ere joan omen zinen... Tolosan 81ean Munduko Txapelketa izan zen eta Oriako txirrindulari eskolan genbiltzanez, antolatzaile lanetan aritu zen aitari laguntzera joan ginen. Aldapa gogor batean egon nintzen. Denek han oinez igo beharra zeukaten, bizikleta bizkarrean eta lau hankan. Aitak esan zidan "ikusten al duzu zein gogorra den bizikletan ibiltzea?" eta "hori, hori, aita, hori da niri gustatzen zaidana, sufritzen ikustea..." erantzun nion. Aitak "ikustea gauza bat da eta sufritu egin beharra bestea!" Pertsona bat bere burua hobetzen ikusteak bete egiten ninduen.
Gero afizionatu garaia dator... Oso polita izan zen, baina ongi atera zitzaidalako, eta profesionaletara pasa nintzelako. Ni baino meritu gehiago zuten lagunak banituen, baina haiek ez zuten profesionaletara igarotzeko aukerarik izan. Bi-hiru urte bai, baina jada laugarren urtetik aurrera oso zaila izaten da beti hobetzea. Profesionaletara urtero lau ziklista pasatzen dira.
Afizionatuari ez al zaio bizitza oso mugatua geratzen? Bizitza soziala egiten baduzu kirol errendimendua seguru jaitsi egingo dela. Orduan zuk marjinatzen duzu zure burua bizitza sozialetik... Zure lagunak lanean hasita daudela ikusten duzu, eta zu "denbora galtzen" ari zarela, ez zara ofizio bat ikasten ari... Gero 27 urterekin nora joan behar duzu, zer lan eskatzera? Aholku bakarra dugu profesional guztiok: ikasketak ez goizegi uzteko, gero gauzak ez badira ongi ateratzen helduleku gehiago izango baitituzu.
Zuek ere bizitzako gauza askori muzin egin behar diozue... Bizitza askoz lasaiagoa, finkatuagoa da, ez duzu pentsatzen bihar lagunekin nora joan... Gizartetik askoz urrunduago zaude. Negua iristen denean agian parranda pare bat egiten duzu. Horrez gain ez duzu harreman askorik ingurukoekin eta erlazio horren gabezia nabaritzen da.
Toni Romingerren gregario hasi zinen. Nola gogoratzen duzu garai hura? Profesionaletara igotakoan ikasteko etapa bat dago eta nik Romingerrengandik asko ikasi nuen, eskertzekoa da. Bai erlojupekoak entrenatzen eta baita erlojupekoan irten baino lehen prestakuntza egiten erakutsi zidan... Rominger niretzat maisu on bat izan zen.
Noraino betetzen zintuen beretzat lan egiteak? Nik uste dut bakoitzak bere momentuan dagokion lana egiten badu bete egiten duela. Nik banekien Romingerri zer gustatzen zitzaion eta zer ez. Ahal banuen ni gelditu baino lehenago bere aldamenera joan eta esaten nion: "Aizu, ni jada nahiko justu noa eta nahi duzu zer edo zer jateko... badaukat barra energetiko bat (berari asko gustatzen zitzaizkion)...". Ilusioa egiten zion momentu hartan hain gauza goxoa, hain apreziatua ekartzea. Zuri ez zaizu burutik pasa ere egiten, baina beretzat detaile oso inportantea da. Oraindik ere gogoratzen da horretaz. Eta beharbada glukosa hark ez zion indar gehiago emango, baina motibatu bai: "Erreserba gehiago badaukat poltsikoan" pentsatuko zuen.
Txirrindularitza nola definituko zenuke: talde lana da, bakarkakoa... Nahiko konplexua da txirrindulari mundua. Taldekako lana da baina garaipena eta izena bati bakarrik heltzen zaio. Nahiko konplexua da batentzat lan egitea, jakinda zure helburua mugatuta dagoela. Zer edo zer gehixeago egitea duzula, baina ez dela zure papera gehiago egitea, besteari laguntzea baizik.
Profesionaletan hasi orduko izendatu zintuzten komunikabideek Indurainen ondorengo. Pisu handia izan al da? Bai eragina izan du, baina nigan baino gehiago zaletuengan. Prentsak Indurainen ondorengo bezala jarri nau eta bost Tour edo bakarra irabaztea ere oso zaila da. Eta irabazlea hemengoa eta gainera, ni izatea askoz ere zailagoa. Jende askok hartu du makilkazoa horregatik, eta zu zara lehenengoa besteen helburuak bete nahi dituena, baina bakoitzak bere palmaresa egiten du. Min asko hartzen duzu lehen astindua afizioak hartzen duelako eta afizioak jarri duen ilusioa azkenean zugan erortzen da.
Nonbait irakurri dizugu txirrindularitza ez dela Tourra bakarrik... Tourrak dena ematen dizu baina kendu ere asko kentzen du. Ongi egiten baduzu merezi du, baina gaizki ateratzen bada... Tourra batek bakarrik irabazten du, eta ez baduzu irabazten jada ez zara hain ona, eta podiumera igotzen ez bazara ez du balio ezertarako. Denboraldia hori bakarrik prestatzen pasatzen duzu eta ongi atera daitezkeen beste helburu batzuk horregatik ez dituzu betetzen.
Zuk zure burua non ikusten duzu? Tourrean ez dut neure burua ikusten. Ez naiz behin ere podiumera igo eta historian hori geratzen da. Españako Vuelta, eta bost-sei egunetako probak baditut irabazita. Niretzat lasterketa aproposak erlojupekoa eta mendian helmuga bat dutenak dira. Askotan helburua Tourra da, baina irabaztea oso zaila izaten da, eta ez dut lortu. Ea noizbait tokatzen zaidan... Oraingoz ez dut etsiko.
Zer dieta jarraitzen duzue? Niretzat gutizia da etxera etorri eta arrautza batzuk patata frijituekin jatea, txistorra puska batekin. Hori da niretzat bazkaririk onena. Baina ohikoena dietan hidratoak sartzea da: afaltzeko pasta edo arroza, eta bigarren platerean batzutan arraina, bestetan haragia, eta entsalada bat hasteko. Nik normalean denboraldian zehar ez dut entsaladarik jaten, eta gosez amorratzen geratu banaiz bukaeran jaten dut, digeritzen zaila baita entsalada.
Dopinga dela-eta, kontrol gogorragoak behar dira oraindik? Ez dut uste gogorregiak direnik, baina gizarte eta kirolarien aldetik hipokresia pixka bat ikusten dut. Txirrindulari denak dira drogatuta dihoazenak, eta era guztietako kontrolak egiten ditugu urtean zehar: ustekabekoak, lizentzia ateratzeko pasa behar diren beste lau kontrolak... Eta oraindik txirrindulariak hormaren kontra jartzen dituzte. Eta beste hainbat kirol ere bada, produktuak hor daude eta beraiei ez zaie kontrolik egiten.
Gu izan ginen lehenengoak dopinga zigortzea nahi izan genuenak, gure gorputza delako eta gure gorputzean zer sartzen den jakitea garrantzitsua delako. Baina mugak jartzea gauza bat da, eta beste bat da esatea "yonki"ak edo drogatak garela.
Egoera animikoak zer eragin du lasterketan? Dena. Kirolari batek ongi eduki behar duen lehenbiziko gauza goiko hori da.
Lasterketan zoaztenean hainbeste denboran, zertan pentsatzen duzue? Sufritzen ari zarenean aurreko gurpilari eustea ahal duzun gehiena, "ea ez naizen gelditzen, benga, benga, benga... hau da nire helburua, honekin segitzea... Gero berarekin helmugara iritsiko naiz eta bera izango da nire aurkaria, eta ez orain aldeginda dihoana...". Burua lasterketan duzu.
Mundu osoko txirrindulariak zabiltzate. Zein hizkuntzekin moldatzen zarete? Indioen hizkuntzan, keinuekin. Italieraz eta frantsesez. Baina orain jende askok ingelesa ikasten du bigarren hizkuntza bezala eta pelotoi barruan gero eta gehiago ari dira ingelesez. Ingelesez ez dakit tutik ere, orain hasi beharko dut semearekin ikasten.
Euskaraz hitz egiten al duzue? Bai, Mikel Zarrabeitiarekin edo David Etxeberriarekin euskaraz hitz egitea ateratzen zait. Galdeanotarrek garai batean beraiek eskatzen zizuten: "Aizu, egin iezaguzu euskaraz, beti etxetik kanpo gaudenez, ea pixkanaka-pixkanaka saiatuta ikasten dugun...". Orain oso ongi egiten dute biek euskaraz.
Leku ezberdinetako jendeari antzematen al zaio beste kultura batekoa dela? Oso ezberdinak dira, batez ere amerikarrak. Gosaltzera joan eta "jar iezadazu saltxitxa bat" eskatzen dute, "gutizia daukat eta ezin dut egun bat gehiago iraun saltxitxa gosaldu gabe". Horrek esan nahi du bere etxean horrela gosaltzen dela! Eta italiarrei ez esan otordu batean ez diozula pasta jarriko mahaiaren gainean, ez baitu jango. Bi egun segidan ez badu pasta jaten, urduri jartzen da. Nongoa zaren asko antzematen da jendearekin harremanetan jartzeko moduan ere. Andaluziarrak oso-oso irekiak dira, pelotoiko edozeinekin hasten dira hizketan, eta beste batzuk isilagoak gara, lehenengo hitz egin behar digute gero guk zer edo zer esateko.
Posible al da pilotariek bezala euskal selekziorik sortzea? Sortzea bai, baina denbora behar da, gauzak poliki-poliki lortzen dira. Normala da pilotan euskal selekzioa sortzea, Espainiako estatu mailan ez delako jokatzen. Txirrindularitza estatu osoan egiten da eta gehiago kostako da, baina zergatik ez? Pelotoian batzuek gustura eramaten dute Espainiako kamiseta eta beste batzuek ez hainbeste. Baina selekziotik deitzean inork ez du ezetzik ematen.
Zure emaztea txirrindulari izana da... Zorte handia da, berak ulertzen duelako pixka bat bizimodu hau. Niretzat oso inportantea da nire osasuna beti puntuan egon dadin arduratuko den pertsona beti inguruan izatea. Edozeinek ez luke ulertuko hainbeste zaindu behar dugunik helburu bat lortzeko.
Bera da zure managerra. Orain hasi dira managerrak agertzen txirrindularitzan. Hori taldeek ez zuten ongi hartu... Nik ez dut esaten beharrezkoa denik manager bat, baizik eta pertsona bat konfidantzazkoa, eta zure familiakoa bada, hobe. Seguru senidea aurpegia hausteko prest egongo dela, manager ezezagun bat baino lehenago.
Urte erdia kanpoan ematen duzue. Nola uztartzen duzue lana familiako bizitzarekin? Ezin da konpentsatu. Kanpoan pasatzen duzun denbora gero nolabait berreskuratzea pentsatzen duzu. Baina seme bat daukagu, eta orain berarekin disfrutatzen ez dudana gero ez dut disfrutatuko. Bera hazita egongo da, eta bere haurtzaroa ez dut berarekin pasako.
Zuk nola baloratzen duzu lortutakoa? Afizionatutan nengoela esango balidate egin dudan palmaresa edukiko nuela ez nuke sinestuko. Orain hemen egonda, gustura nago egin dudan guztiarekin, baina oraindik uste dut badudala zer esanik txirrindularitza munduan. Bi urteko kontratua dut ONCErekin, eta espero dut gauzatxoak egitea.
Noiz utziko duzu? Uzteko garaia da entrenatzea barrutik ateratzen ez zaizunean, pentsatzen hasten zarenean "jo, gaur ez nintzake aterako...". Galbana hori sartzean.
Utzi aurretik betetzeko helbururik jarri duzu? Gustatuko litzaidake munduko orduko errekorra lortzea, baina denbora behar da horretarako ere, prestakuntza berezi xamarra, eta gaur egun talde gisa helburu batzuk badituzu, gero partikularki munduko errekor bat egitea zaila da. Aurten ea bilatzen dugun tartetxo bat, eta egiten dugun ahalegina...
Zer egin nahi zenuke utzi ondoren? Zuzendari izatea gustatuko litzaidake, mundu hori asko gustatzen zait.