"ESTATUTOA GARATUZ GERO, EGOERAK HOBERA EGINGO LUKE"

  • Federalismoa, autodeterminazioa, Izquierda Unida eta Ezker Batuaren egoeraz egin dugu berba EAEko Ezker Batuko bozeramailearekin. Gernikako Estatutoa bete behar den goi mailako lege bat dela dio eta horrek egungo egoera bideratzen lagunduko lukeela.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Gaspar Llamazaresen aldeko apustua egin zenuten EAEko Ezker Batukoek baina ozta-ozta atera zen. Estatuko IUk noraeza inpresioa ematen du, edo gutxienez irudi zatikatua eskaintzen du.
Ez dut uste hainbesterako denik. IU-EBrekin gertatzen da gauzak handitu egiten direla. PSOEk duela urte eta erdi egindako kongresuan, adibidez, lau hautagai zeuden eta ez zen halako zatiketa irudirik zabaltzen. Gure alderdi barruan badaude familia eta iritzi desberdinak, eta horiek gehiago biziagotzen dira kongresu garaian. Anguita hamar urte egon da koordinatzaile bezala eta, ohi denez, ordezkoa aukeratzeak zatiketak ekarri ditu. Orain kontua da ea Gaspar Llamazares eta Paco Frutos gai diren elkarrekin lan egiteko. Hasieran ez zirudien Frutos oso prest zegoenik, baina orain badirudi baietz. Nik uste dut azkenean gai izango direla elkarlanean aritzeko.

Kongresuan aipatu da hastapeneko IUren izpiritua berreskuratu behar dela, baina badirudi estatu mailan PCEren nagusitasuna garai batean baino handiagoa dela.
Ez, ez. Lehenik eta behin bi gauza argituko ditut. Kontseilu politikoa, exekutiba federala, bi zatitan banatzen da. Batetik Madrilen aukeratu genuen erdia dugu, eta bestetik federazio bakoitzean aukeratuko duguna. PCEri dagokionez, kanpotik beti ikusten da gauza txar bezala. Paco Frutos PCEko idazkari nagusia da, baina Llamazares ere PCEko idazkaria da Asturiasen; kontua da PCE alderdian daudenek nola ulertzen duten Ezker Batua. Nik uste dut hor badaudela bi proiektu. Batzuen ustez, IU mugimendu soziopolitikoa litzateke eta PCE horren barnean legoke; besteen ustez, PCE dago eta honen inguruan satelite bezala beste alderdi eta sentsibilitate batzuk. Llamazaresek irabazita hori aldatu egingo da, berak IU mugimendu soziopolitiko gisa ulertzen baitu. PCEk bigarren mailan geratzeko ahalegina egin behar du.

Hemen ere badituzue sektore kritikoak. Horiek ere PCEren barneko ikuspegi desberdinen ondorio dira?
Ez. Egia da EBren barnean badagoela gehiengo bat eta badagoela gehiengo honekin lan egiten saiatzen ez den gu-txiengo bat, hasieratik oposizio moduan jarri dena. Gai nazionalari eta bakegin-tzari dagokienez gainera, badira desberdintasun handiak. Batzuen ustez kontua federalagoa izan beharko litzateke, alderdi nazionalistekin hitz egin behar da eta soluzioa elkarrizketaren bitartez bakarrik dator. Besteek ez dute hori guztia hainbeste ulertzen, eta Konstituzioari eta Estatutoari heltzen diote. Llamazaresek ordezkatzen gaituela sentitzen dugu, beste sektore hori, aldiz, Frutosengandik gertuago dago.

EAEn hauteskundeak aurreratzeak zerbait konpon al dezake?
Guk beti esan dugu erantzukizun hori ez dela gurea, eta ez garela hasiko hauteskundeak aurreratzeko presioa egiten, baina gobernuaren alde ere ez garela jarriko. Hala ere, hauteskundeak aurreratzeak ez luke izugarrizko aldaketarik ekarriko, irtenbidea ez da hori. Bestalde, PPren hautagaia Major Oreja izanda eta berak Madrilen egiten duen politika Euskal Herrira ekarrita, arazoak okerrera egingo luke.

Orain, dena den zalantzan jarri da Mayor Oreja izango ote den...
Bera beti hor dabil, jolasean. Popularitatea gora doanean orduan baietz esaten du, eta pixka bat jaistean, ezetz. Abertzaleak gobernutik kanpo ikusi nahi dituzte eta hori lortzeko gai izango den pertsonarekin jokatuko dute. Bestetik, EAJk ere Lehendakaritzari gehiegi eusten dio. EH parlamentutik atera zenetik euren egoera oso txarra da, eta hauteskundeak ez aurreratzeak ahuldu egiten ditu. Baina hori beraien erantzukizuna da. Guri berdin zaigu hauteskundeak hurrengo astean edo urtebete barru izatea. Gure ildoak berdina izaten jarraituko du.

Azken hauteskundeen ostean zuen egitasmoak biztanlegoari helarazten ez zenutela asmatu esan zenuten.
Jendeak, orohar, badaki gatazkari dagokionez gure diskurtsoa zein den. Haustenkundeetan PPko eta EAJko hautagaiaren arteko plebiszito bat egingo da; beste diskurtso batekin hor erdian sartzea oso zaila da, baina guk hori lortu dugu. Jendeak badaki gu autodeterminazioaren alde gaudela eta gure estatu eredua federala dela. Arlo sozialari dagokionez, mundu guztiak daki gu 'gorriak' garela.

'Gorriak' horri helduz, EHren Batasuna prozesuko ponentzia batek, "Igitaia eta mailua" delakoak, zuen ezker eredua oportunista eta erreformista dela dio. Zer deritzozu?
Ez nago batere ados. Ez zait logikoa iruditzen progresismo konpetizio batean sartzea. EB ezker ikuspegi eta sentimendutik begiratuta oportunista eta erreformista dela esatea lekuz kanpo dago. Gertatzen dena da bakoitza bere botu bila dabilela. EHn ezkerrekoa eta abertzalea den jendea dago, baina aber-tzalea bakarrik dena ere bai, eta ezkerreko horiek abangoardia beraiek direla konbentzitu behar dituzte. EAJrekin egin zituzten azken aurrekontuek, ordea, hemen norbait erreformista baldin bada hori EH dela frogatzen dute.

Bakegintza dela eta, zeintzuk dira zure ustez gobernu berriak eman beharreko lehen pausoak?
Ahal izanez gero alderdi guztiak mahai baten inguruan jartzea. Oso argi dugu herri honek arazo bat duela, eta hori dela Eusko Jaurlaritza konpondu behar duen lehena. Hauteskundeak aurreratuz gero, PPren krispazioa pixka bat jaitsi liteke, PSOE PPren itzalpetik atera eta, agian, denon artean zerbait berria egin dezakegu. Lehenbizi arazo nazionala konpondu behar da, eta gero herria egin. Zentzu horretan ETAk bere erantzukizuna du, eta HBk berea.

Komunikabideek laguntzen al dute...
...PP laguntzen dute komunikabideek, eta asko gainera. Estatu mailan komunikabideen zeregina lotsagarria da. Azken inkestaren arabera, estatuan arazo nagusia terrorismoa zen. Hori komunikabideak astinduz lortzen da, ez da bat-bateko zerbait. ETAk astakeriak beti egin izan ditu, baina iritzi publikoak ez zuen hori hartzen estatuko arazo nagusitzat; orain bai. Komunikabideek lehenengo momentutik erabaki zuten Lizarrak abian jarritako bidea ez zela ona. RNE, Cope eta horrelako tertulia eta tertuliano horiena guztiz lo-tsagarria da. Pentsamendu bakarraren haritik ateratzen baldin bazara, bat-batean abertzale bihurtu zara, independentista, eta gainera biolentziazalea.

Zuen eta Nafarroako EBren artean bada harremanik, baina Nafarroako EBk zuengatik urrutiratzeko irudi bat agertzen du; ez dirudi zuekiko nahasterik nahi duenik.
Nafarroako EBk nafar sentimendua du eta ez euskal sentimendua. Nolabaiteko elkarlana badago, identitate kultural bat partekatzen dugula ulertzen baitute. Baina haientzat Nafarroa Nafarroa da eta EAE EAE.

Zuentzat ere bai.
Guretzat ere bai baina guk beraiek baino errazago onartuko genuke denak bat izatea. Nafarrek sarri sentitzen dute EAE kolonizatzera doala hara. Gu ez gaude ados beraiek egiten duten guztiarekin eta alderantziz ere ez. Dena den, harremana ona da.

Autodeterminazioari beste bultzada bat eman diozue kongresuan, eta gainera gaur egun dagoen giroan. Zein bitarteko jarri daiteke eskubidearen onarpenera iristeko?
Estatu federala da bidea. Independentistek aurrerapauso bat emango lukete, garrantzitsua gainera, soberania Euskal Herrian dagoela ulertuko litzatekeelako, eta Euskal Herria dela Madrili nolabaiteko eskumenak ematen dizkiona eta ez alderantziz. Bestetik, zentralistenek atzerapauso bat emango lukete, baina Estatua apurtu gabe. Guretzat autodeterminazioa eztabaidaezina da, herrien eskubidea da, nazioarte mailan onartua eta kito. Horretara heltzeko pausoa? Lehen pausoa izan beharko litzateke Estatutoa guztiz garatzea (estatutozaleek betetzen ez duten Estatuto bat baitago), Konstituzioa lege guztiekin betetzea, baita presoei dagokien legeetan ere. Hots, Estatuak bere legeak bete ditzala. Behin Estatutoa guztiz beteta egoera askoz hobetuko litzatekeela. Egoera horretan ETAk ulertuko luke gatazka konpontzeko borondaterik badagoela eta ez litzateke hainbeste itxiko. Gure estatu federala herrien atxikipen askearen estatu federala da. Gero erreferendum horretan gure aukera estatu federala da.

Estatutoa onartu eta 21 urtera, Estatutoa beteko dela pentsa-tzen duzu?
Ez da esperantza kontua, hor lege bat dago eta bete egin behar da. Lortuko den? Hori da zalantza. Argi dago konstituzionalistak ez direla hain kontituzionalista, Konstituzioa ez dute betetzen eta. Baina duela hiru urte esan izan baligute su-etenarena eta EH, EA eta EAJk gobernu akordio bat egingo zutela... bada, ez genuke sinetsiko

BOZERAMAILERIK GAZTEENA
Ordiziarra da baina Bilbon bizi da azken 10 urteetan. Bere karrera politikoa ez da txantxetakoa, 22 urterekin ekin zion Ezker Batuan eta 27 dituenean koalizioko bozeramaile izatera iritsi da EAEn. Bizkaiko finantza ardura izan zuen aurretik eta EAEko finantz ardura ondoren. Zuzenbidean lizentziatua bada ere, legeena ez da bere mundua eta Internet kontsultorio bat abiarazi du.


Azkenak
Adin txikikoak dira Osakidetzako genero identitateko unitatetik pasa diren erdiak

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.


BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]


Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]


Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.


2024-07-12 | Gedar
Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.


Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]


2024-07-12 | Euskal Irratiak
Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]


Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.


Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]


2024-07-11 | Uriola.eus
Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.


Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]


Anibal direktiba
Urriaren 7an Israelgo Armadak bere soldaduak eta zibilak ere hil zituen, ‘Haaretz’-en arabera

Israelgo egunkari Haaretz-ek hilabeteetako ikerketa egin du Israelgo Armadak iragan urriaren 7an Hamaseko erasoari nola erantzun zion aztertzeko. Armadako soldadu eta ofizial ugarirekin hitz egin du eta ondorioa argia da: Israelek Anibal direktiba indarrean jarri zuen, aurretik... [+]


Eguneraketa berriak daude