PAISAJE IDILIKOETAN ZEHAR
- Bestalde, tipikoak diren eliza trinitarietan ere sartuko gara, baita herrialdeko bigarren gune den Atharratze ezagutu ere, eta azkenik, ezin hobe bukatzeko, ikustaldi izugarria oparituko digun Madalena mendira igoko gara.
4 kilometrotara Uhalten ezkerrera eginez, "postaleko" paisaje zoragarriak zeharkatzen hasiko gara, zuhaitz pila eta landaretza zabalaren artean. Tarteka-marteka ohiko xiberotar teilatu urdindun baserri eta bordak ikusiko ditugu.
Bidegurutzetik 8 kilometrotara Ospitale-Pia (L´Hôpital-St. Blaise) dugu. Eliza erromaniko-bizantiar harrigarria Santiago Bidearen etapa garrantzitsua zen. XII.ean eraikia, gurutze grekoan, eragin hispaniar-arabiarrak ditu, kanpandorre oktogonalari eusten dion izar itxurako kupulan, mudejar estiloko leihoetan, arku polilobulatuetan, sarrerako kapiteletan... perla artistiko bakarra bihurtuz.
Berriz ere bidegurutzean, orain ezkerrera Barkoxerantz joko dugu. Gero eta paisaje ikusgarriagoak begiratzen joango gara, eta 7-8 kilometrotara bailaretako eta Pirinioetako ikuspegi ederra izango dugu. Kilometro bat gehiago eginda ikusiko duguna Barkoxe kokatzen den bailara polita izango da. Herri lasai honetan Pierre Topet "Etxahun" (1786-1862) bertsolari-idazle handia jaio zen. Bere olerkiak herriaren ahozko tradizioari esker gorde dira, bere sendiak hiltzean idatzitako koaderno guztiak erre zituelako.
Oloruerako errepidea segitzen badugu, 7 kilometrotara Euskal Herritik kanpo, Frantziako Biarnon dagoen herrira helduko gara, Eskiulara.
Zuberoan elizak ere bereziak
Berriz ere Maulera itzulirik, orain Atharratzerantz joko dugu. Lehenbizi Irabarne-Libarrenxetik (eliza hirukoiztarra eta jauregi bat) igaroz.
Gotañek eliza hirukoiztar oso ospetsua du. Berau marko zuridun leihoak eta paretetan landareak dituen etxe baten aurreko bidegurutzean ezkerrera egina dago. Zuberoako eliza berezi hauen harrizko aurrealdea kalbario-kanpandorre hirukoitz batek errematatu ohi du. Erdiko tontorra beste biak baino altuagoa denez, Kalbarioa adierazten duela uste da: Jesus eta bi lapurrak gurutzeetan.
Mendikota (Menditte) herrixka politera iristeko errepidea pixka batean utziko dugu, eta berriz itzultzean Zalgizetik (Sauguis) pasako gara. Iruri (Trois-Villes), berriz, bi pertsonaia historikoren jatorria da. Pierre Bordazaharre "Etxahun" (1908-1979) konposagile, olerkari eta idazlea pastoral mordoaren egilea izan zen, eta "Agur Zuberoa" kanta ere berea da. Jean de Pyrer Tréville-ko Kondeak berriz, Matalas zuberotarraren altxamendua eragin zuen, eta Alejandro Dumas-en "Hiru Mosketeroak" liburuan aipatzen da.
Laster Atharratzen gaude, Zuberoako bigarren gunean. Etorri garen moduan Atharratzeko plazako ezkerreko ertzetik sartu, eta 20 metrora berriz ezkerrera eta gorantz hasiko gara. Hemendik aurrera, seinale ugariak jarraituz, bide estu batek Sustaineko lepotik pasatu eta Madalengo bista zoragarrietara garamatza.
XII. mendean Atharratze gotorlekua zen, eta Erdi Aroan bertako jauntxoa Ingalaterrako erregearen alde azaldu zen, Zuberoako Bizkondea errefusatuz. 1859. urtean Sorholüzeri bildu zitzaion. Bertako pertsonaien artean Agustin Xaho (1811-1858) iraultzaile eta idazle abertzale ospetsua aipatu behar dugu.
Ikustekoak
Uhaitzandi ibairantz jaitsiz pasealeku bat hasten da, azken zubirantz. Hemendik mendixka batean dagoen Santa Luzia elizaraino igo gaitezke, eskailera batzuetatik.
Madalena Mendia
Atharratzeko erdialdetik Zuberoan dagoen ikuspegi ederrenetakoak dituen mendira igoko gara kotxez. Gailur pribilejiatu honek Zuberoako haran zoragarriak eta Pirinioetako zati handia ezin distiratsuago behatzea ahalbidetuko digu.
Tontorrean bertan baseliza bat dago, dirudienez, antzinako tenplu pagano eta gero erromatar baten gainean eraikia. Horrela, aldare nagusiaren ondoan III. mendeko beste aldare bat dugu.
Jan eta lo egiteko:
(0)5 59 66 53 03.
Logela bikoitza 215-235 libera.
Jan eta lo egiteko:
(0)5 59 28 90 79.
Logela bikoitza 155-345 libera.
**Hôtel du Fronton
Eliza ondoan
(0)5 59 28 91 88.
Logela bikoitza 200-280 libera.
Zuberoa Garaiko Turismo Bulegoa:
(0)5 59 54 60 80.
Udaletxea:
Gendarmeria:
Bankua:
Kotxe-Tailerra:
(0)5 59 28 53 21.
Jan eta lo egiteko:
Azoka-Plazan.
(0)5 59 28 53 49.
Logela bikoitza 200-250 libera.
* Hôtel-Bar des Pyrénées
Ondoan.
(0)5 59 28 50 63.
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.
"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten.
Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]
“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]