JAKIN GUTXI ETA HITZ EGIN...
- Nafarroa euskararen paradisua ez dela gauza jakina da. Gaztelania nagusi da ia herrialde osoan, eta hainbat udalerritan euskara darabilten biztanleak aurkitzea lan nekeza da. Hala ere, jende ugari ari da lanean euskarari bultzada bat emateko asmoz. Horren lekuko dira Iruñerriko euskaltegiak.
Bere osotasunean hartuta, euskararen egoera kaskarra da Nafarroan. Herrialde honetako biztanleen hizkuntza gaitasunaren isla diren grafikoei begirada azkar bat botatzea nahikoa da egoeraren larritasunaz ohartzeko. 1996ko datuen arabera, %80,6a erdaldun elebakarra da Nafarroan. Euskarazko hitz solteez haratago zerbait ulertzea beraz zail gerta dakieke, eta zer esanik ez euren ahotan gure hizkuntzak duen presentziari buruz. Euskaldun elebakarrak ordea %0,3a soilik dira. Hau da, Nafarroan bizi diren ia 507.000 lagunetatik 1.500 inguru. Elebidunak bestalde %9,3 dira, duela bederatzi urte baino %0,4 gehiago. 1991 eta 1996ko datuak alderatuz gainera desberdintasun nabarmenik ez dagoela kontura gaitezke. Bai 1991. urtean eta baita 1996.ean ere, euskaldun elebakar eta elebidunen artean biztanleriaren %9,6a osatzen zuten, eta gauza bera gertatzen da erdaldun elebakar eta elebidun hartzaileekin. Azken bi hauen batura %90,5ekoa zen bai duela bost urte eta baita duela bederatzi ere.
Ezagutzari dagokionez, 1996ko datuek erakusten dutenez ehunekoak 10 azpitik daude ia kasu guztietan. Zubieta da salbuespena, %98,40ak ezagutzen baitu euskara. Hau horrela izanik, Iruñerrikoa izan arren eremu euskaldunaren barnean dagoen udalerri ia bakarra da Zubieta. Iruñean adibidez %6,70ekoa da euskararen ezagutza maila, duela bederatzi eta duela hamabost urteko datuek erakusten dituzten ehunekoen oso antzekoa. Zizur Nagusian bestalde, biztanleen %9,86ak ezagutzen du euskara. Kopurua oraindik oso txikia den arren, 1991. urtekoa baino bi puntu handiagoa da. Bost urte igaro ondoren Zizur Nagusian eman den aldaketa beste udalerrietan ere topa dezakegu. Hala nola, Atarrabia, Berriozar eta Garesen.
Erabileraz hitz egiterakoan ordea datuak gero eta ezkorragoak dira. 1997ko datuei gainbegiratu bat eman eta kalean euskara darabilten lagunak oso gutxi direla konturatuko gara berehala. 1991ko datuekin alderatuz gainera, euskararen erabilera maila beherantz doa. Atarrabian adibidez %6,83koa da, Iruñean %2,86koa, Berriozarren %1,52koa, Zizur Nagusian %1,11koa, Obanosen %0,62koa, Burlatan %0,37koa, Antsoainen% 0,35ekoa eta Tiebasen %0,00koa.
Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.
Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]
Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]
Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.
------------------------------------------------
Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]