Salasen azken proiektuak ordea ez du zinemagintzarekin zerikusirik, Dank talde iruindarraren lehen diskoa grabatzen eta ekoizten ari da Gor zigiluaren eskutik. Horixe da hain zuzen musikagile honen beste zereginetako bat. "Ruido" estudioan hainbat rock eta pop talde ekoiztu eta grabatu ditu. Antzerki eta dantzarekin ere harremandu da inoiz eta hainbat lan burutu du telebista eta irratirako, batik bat publizitate kanpainen alorrean.
Zer esan nahi du zuretzat Aguilar de Campoo-ko sariak?Ilusio handia egin zidan. Zortzi urte daramatzat laburmetraietarako musika egiten eta musikari gisa parte hartu dudan laburmetraia aunitz saritu badituzte ere, inoiz ez da nire lana saritua gertatu. Musika saritzen duten hiru zinemaldi nazional daude bakarrik eta bat niri egokitu izana poztekoa da. Gainera, berrogeita bi filmeren artean hautatu zuten nirea, aurreselekzioan baztertu ziren pelikulak kontuan hartu gabe. Ilusio handia ematen du, zure lagun bat edota zure ama ez den norbaitek ongi egin duzula esaten dizulako. Zinearen industrian ezagutzen ez zaituen jendeak zu ezagutzeko modu bat da, zapladatxo bat bizkarrean.
Sariak aterik irekitzen al dizu? Film luze bat egiteko, proiektu handiagoren batean sartzeko balio al du?
Sari hau irabazi aurretik, luzemetraiaren bila ibili naiz, presarik gabe, baina etenik gabe. Sari hau lortzeagatik ere, ez naiz famatua izanen, baina badakit helduko dela. Orain zenbait proiekturen atzetik nabil, baina ez ditut esanen, ateratzen ez badira oso gaizki geldituko naizelako. Bestalde, zuzendari batek beti konpositore berdinarekin lan egiten badu eta emaitzarekin pozik badago, film luzea egiteko aukera suertatzen zaionean musikagile horri deituko dio. Hau jende askori gertatzen zaio. Baina tipo batek luzemetraia bat egin behar badu eta musikagilerik ezagutzen ez badu, komertzialki ezaguna edo trebea den musikoa bilatuko du. Honako hauek dira aurrera egiteko dauden bi moduak. Hortaz, zaila da oso sonarik gabeko musikagile bat dagoeneko ospetsua den zuzendari batekin harremanetan jartzea Egia al da luzemetraiarik egin ezean zinean ez zarela inor? Hots, bizitza osoan film laburretarako musika egiten jardun zaitezkeela eta oharkabean pasa? Luzemetraia bat eginda ere, industrian izan ezik, oharkabean pasatzen zara. Gainera, luzemetraiaren araberakoa da hori. Arazoa ez da bakarrik film luze bat egitea, baizik eta pelikula hori ona izatea, eta hori ez dago zure esku. Disko bat grabatzea bezala da. Orain grabatzea asko merketu denez, talde andanak diskoa ateratzen du. Gaizki grabatzen badute, ez grabatzea baino askoz ere kaltegarriagoa da, lehenengo diskoa eta azkena izanen delako. Nik ere, luzemetraiarena lasaiago hartzen dut. Batik bat azken urte honetan aukera hurbilak izan ditut. Baina garbi ikusten ez dituzun proiektu handietan -ez dakit aterako ziren hala ez-, zuk ez duzu zure aldetik dena ematen aurrera atera dadin. Orduan, proiektu on batekin atera gura duzu, zertxobait nabarmendu daitekeena. Esaterako, orain Iñaki Elizaldek luze bat egiten badu, badakit zein lana izanen dudan, bere narratiba ezagutzen dudalako eta gu bion artean halako konexioa dagoelako. Ahatik, Espainian pelikula asko egiten da baina erdia baino ez da estreinatzen eta ikusi, hamar besterik ez. Gauza, hamar horietan sartzea da.
Oso zaila da beraz... Bai, baina niretzat hau guztia lan munduaren barnean dago. Niri asko gustatzen zait musika egitea. Laburretarako lana egiteagatik kontent naiz eta luzemetraia egin nahi badut, istorioa konplexuagoa delako da eta, bide batez, diru gehiago dagoelako eta ez bakarrik zuretzako baita musikariei ordaintzeko ere. Izan ere, askotan ezagunak ditudan bibolinjoleak baliatu behar izan ditut zerbait egiteko; alegia, "trapitxeoan", eskean ibili behar izan dut. Zera nahiko nuke: norbabitek dirua jartzea, leku jakin bateko orkestra sinfonikoarekin grabatzea edota beste norbait nahasketa lanetaz arduratzea.
Nolako giroa dago zine musikagileen artean? Inbidiarik badago? Egia esan, ez dakit. Gailurrean dauden musikagile gutxi ezagutu ditut. Industrian egonen da, diru asko mugitzen delako. Dena den, musikagile batek aktore nagusi batek baino diru gutxiago mugitzen duenez eta aldizkarietan ateratzen ez denez... Zinearen inguruan dabilen diru kopuru handi bat festaz festa ibiltzetik dator. Musikagileekin ez da hori gertatzen. Inork ez daki nolako itxura duen Bingen Mendizabalek. Zentzu horretan askoz ere galduagoak daude, askeago.
Labur baterako musika egitean, nondik hasten zara? Zer da kontuan hartzen duzun lehenbiziko gauza? Istorioa. Gidoia irakurri eta gero zuzendariari galdetzen diot zein estetika eta erritmo eman behar dion. Zuzendariak egin nahiko lukeena kontatzen dit, batzutan lortzen du eta besteetan ez. Laburmetraiaren lehenbiziko muntaketa iristen zaidanean, nazkagarria izan ohi da, soinurik gabe edota pertsonaien solasaldiekin bakarrik datorrelako. Historiarekin batera joatea da nire zeregina, hots, ez estaltzea, historia funzionatzen laguntzea eta batez ere, muntaketaren erritmoarekin eta pertsonaien izaerarekin bat egitea: filmera egokitu behar naiz.
Hortik aurrera, konposatzen hasten zara? Normalean aurretik hasten naiz, baina gutxirako balio dit horrek. Aurretik hasten naiz istorioarekin kontaktuan jartzeko. Lana izan edo ez izan sarritan konposatzen dut, hau da, ez naiz konpositorea lan egiten dudalako; ordaintzen didatena nire lanaren ondorio da. "Abuelitos" filman aldiz, aurretik egindako piezak balio izan zuen. Kredituen abesti nagusia da. Pelikulari buruz nik neuk egin nituen teoria zenbaitetan oinarrituta atera nuen. Madrildik Iruñerako bidean autobusean nindoala, biolontxelo oinarri bat konposatu nuen eta Sanferminak zirenez, mahai gainean utzi nuen. Egun batzuren buruan piezari heldu eta polita zela iritzi nion.
Zein da hurrengo urratsa? Laburmetraia ordenagailuan grabatzen dut. Lehen eszenaz-eszena kronometratzen nuen eta sekulako lana zen. Ondoren, ordenagailuak sinkronizatu eta eszena bakoitzak zer musika behar duen pentsatzen hasten naiz. Konposaketa lana etxeko sofan egiten dut maiz gitarra baliatuz. Emaitza gustukoa badut, estudiora eraman eta soinu egokiak probatzen hasten naiz, gero denborak, sekuentziak eta intentzioak egokitzeko. Izan ere, musika filmaren zerbitzura jartzen dut. Asko gustatzen zaidan melodia sortu eta moztu behar badut, ez zait inporta. Melodia hori beste egun batean egin dezaket osorik nahiz eta ez den film laburrean sartuko. Horretan, nolabait esateko, soinu banda bat naiz.
Profesionalki alor guztiekin jarraituko duzu, ala batzuk alboratu eta besteak indartu nahiko zenituzke? Gehien erakartzen nauena soinu bandarena da: bakarrik lan egiten dut, asko dibertitzen naiz eta produktua nire esku dago ehuneko laurogeita hamarrean. Musika taldeak grabatzetik bizitzerik ez dut nahi, nire musika eta ez besteena egin nahiko nukeelako. Aitzitik, ekoizle gisa aritzea, kanpo belarriarena egitea ere gustatzen zait. Dena den, orain ekipoak handitzen ari naiz batik bat soinu bandei begira.
Agerian denez teknologia hainbat trasterekin nahasten duzu. Askotan egiten didaten galdera da ea ordenagailuz egindako musika hotza den. Ordenagailuak bakarrik ez du ezer egiten. Ordenagailuak sintetizadoreak botatzeko eta soinua grabatzeko erabiltzen ditut nik. Emaitza sartzen duzunaren araberakoa izanen da. Niretzako oso inportantea da teknologia onena izatea, giltza joko hori edota zakarrontzitik salbatutako zartagin horiek ahalik eta hobekien grabatzeko.