TRADIZIO GARAIKIDEA OHOLTZA GAINEAN
- Maritzuli konpainiak, Claude Iruretagoyenaren eskutik, "Ingura Mingura" ikuskizuna aurkeztu zuen iragan irailaren 17an Biarritzen. Tradizioa arte garaikide bihurtuta eta eszenatoki handietan aurkeztuta zer izan daitekeen adierazten digun lana da "Ingura Mingura".
Soka-dantzaren aldaera ugari ikus daiteke ikuskizunean. Sei ataletan dago banatuta saioa, eta bertan dantza tradizionala, sorpresa batzuk, ukitu garaikideak eta eszenaren aurkezpen ederrak nahasten dira. Ikuskizunaren lehenengo atala Lekeitioko soka-dantzan dago oinarrituta, eta bigarrenak, berriz, zentzu erabat ezberdina dauka. Iruretagoyena XVI. mendeko irudi batean oinarritu zen atal hau sortzeko. Argazki batean bost gazte biluzik, zintzarri batzuk soinean dituztela ageri dira eta Maritzuliko gazteak irudi hori taularatu nahian, biluzik antzera agertu ziren Bizkaiako dantzen zenbait urrats eta soka-dantzen moduko mugimenduak trukatuz.
Lehenengo bi atal hauetan nabari da ikuskizunak amaiera bitartean emango duena: oinarri tradizionalak, ukitu berritzaileekin eta sorpresa txiki batzuekin. Horrela izan zen gero ere. Festa giroa isladatzen zuen atal bat, Zuberoako maskaradaren laburpen berritzaile bat, Nafarroa Behereko ihauteria, dantza garaikide hutseko beste saio txiki bat... Ondo zaindutako estilo nahasketa izan zen. Eszenatokiko mugimenduak ugariak, zaindutakoak eta ondo osatutakoak ziren. Hain zuzen ere, hori da Iruretagoyenaren ezaugarririk nagusienetako bat, eszenako aurkezpena.
Ikuskizuneko protagonista nagusia dantza eta dantzariak ziren arren, aipagarria da musikariek eginiko lana. Sokazko instrumentuek goxotasuna ematen zioten xirula, txistu eta atabal doinuei, eta bikain egokitu ziren musikari eta dantzarien jardunera. Jantziek ere ez zuten garrantzia gutxiagorik izan. 200 jantzi baino gehiago taularatu ziren, gehienak lehenengo aldiz jantzi zituzten dantzariek, eta ikusgarria zen hauek saioari eman zioten kolore eta elegantzia. Jostun lanak Claude Iruretagoyenak berak egin zituen.
Ikuskizun moduan, "Ingura Mingura" ona dela esan daiteke, nahiz eta dantzarien gaztetasuna batzuetan igarri egiten den, eta, agian, pixka bat luzeegia ere gertatzen den. Garrantzitsuena baina, "Ingura Mingura"k bide berri baten bila egiten duen saiakera da. Dantza tradizionala ikuskizun handi baten moduan aurkezteko egokitu dute, eta horrez gain ukitu garaikide batzuekin jantzi dute. Ez da sekulako berrikuntza, baina nabari da zerbaiten hasiera dela. Iruretagoyenak berak aipatu du, zentzu garaikideagoa duen ikuskizuna egitea buruan duela jada.
Zuzendariak berak apustu bat lez ikusi du "Ingura Mingura"ren sorrera, baina Euskal Herrian lan dezente egin beharra dagoela uste du: "Berrikuntzekin hasi baino lehen dantza tradizionalean ikasteko asko dago. Bestalde, egun bide honetatik jarraitzeko dantzari prestatu gutxi dago, interesa bai baina prestakuntza gehiegi ez dagoenez guk egin dugun moduan dantzariak hartu eta prestatu egin behar dira".
Estreinaldiaren ostean, Claude Iruretagoyenak ikuskizuna ahalik eta gehien zabaldu asmo du. Iparraldean, Hegoaldean eta Euskal Herritik kanpora ere ateratzeko moduko ikuskizuna dela uste du, eta ahaleginak horretan jarriko ditu
Ikuskizuna:
Zuzendari eta koreografoa:
Dantza garaikideko arduraduna:
Musikaren arduraduna:
Garapen teknikoa:
Iraupena:
Partehartzaileak:
Lehenengo fruitua umotzen doan heinean, ordea, fruitu berriak sortzen joango dira. "Ingura Mingura"k dantzari-partehartzaile gazteengan ilusioa piztu du, eta datorren urtean beste hainbat eduki landuko dute eskolatan. Haurrentzako eskolak ere ematea erabaki dute Maritzulin datorren urterako.
Izan ere, dantzari zein ikuslearentzat bide interesgarri bat jorratzen du. Euskal dantza tradizionaletik abiatuta bide berri bat sortu nahian dabil, eta bizi ditugun garaietan arrakastatsua gerta liteke hori. Berrikuntzen zaleentzat bada zerbait eta tradizionalistenentzat ere onargarria izan daiteke. Bide-laburrean bide zabal eta berria eraiki dezake Maritzulik
Ikuskizunaren mundura, lehenengo aldiz, Juan Antonio Urbeltzen eskutik heldu zen. 86 eta 87 urteen artean, "Zortziko" eta "Alakiketan" ikuskizunetan parte hartu zuen dantzari bezala; baina horrez gain, Iparraldetik heldu ziren dantzariak prestatzeko ardura ere izan zuen. 1991n, aldiz, Oinak Arin taldearekin bere lehenengo ikuskizuna sortu zuen. Haurrekin burututako lana zen "Xirula Mirula" izeneko hura, eta hiru urteko jarraia izan zuen eszenatokietan. 1997an, berriro ere, esperientzia errepikatu zuen. Sormen lan horrek "Istorio Mistorio" zuen izena, haurrekin egindakoa zen baita ere, eta Clauden garapen artistikoaren erakusle garbia izan zen. Urte horietan zehar, baita ere, Suitzan jardun zuen, eta bertako Nomad dantza garaikideko konpainiarekin eta Iparraldeko zenbait musikarirekin dantza garaikidea eta tradizionala uztartuz ikuskizun berri bat sortu zuen. Irailaren 17an aurkeztutako "Ingura Mingura" saiakera berri bat da. Clauden moduan, etorkizunari begiratzen dion ahalegina da. Izan ere, ikuskizun berrien ameslaria da maisu-koreografo-dantzari lapurtarra
Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.
Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]
Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]
Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]
Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.
Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]
Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]
Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]
Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.
Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.
Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.
Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]
