Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
igandea 2024ko abuztuaren 11n
"MILITANTEEN ERROLDA BAT NAHIKO GENUKE ERAKUNDE BERRIAN"
- Ezker abertzaleko korronte gisa aurkezten du bere burua Aralar Ildoak, Nafarroan sortutako taldea da eta pertsona ezagunez osatua, besteak beste Patxi Zabaleta eta Iñaki Aldekoa. Bozeramaile taldeko bi pertsonekin aritu gara solasean, Miren Egaña eta Sagrario Aleman.
Aralar Ildokoak dira, ezker abertzalean banaka betidanik en-tzun diren ahotsak eta, egun, korronte baten antolatuak. Besteak beste, Miren Egaña HBko Mahai Nazionalekoa izana da eta Iruñeko zinegotzia. Sagrario Aleman foru legebiltzarreko parlamentaria. Gaur egun Aralar Ildoko bozeramaile taldekoak dira.
Aralar Ildoko nortasun ezaugarrietako sarreran aipatzen duzuenez, ez zaudete ados ezker abertzaleko egungo zuzendaritzaren ildo politikoarekin. Zehaztu al daiteke zein den zuzendaritza hori?
SAGRARIO ALEMAN.
Baina beste erabateko zuzendaritza batzuk ere badira; bestela, agian, HBko Mahai Nazionalarekiko aipu zuzena egingo zenukete.
S. A.
Eta, nagusiki esanda, zertan ez zaudete ados?
MIREN EGAÑA.
Eusko Legebiltzarraren artifizialtasuna eta Foru Legebiltzarraren sustrai historikoak argudiatu dira, besteak beste, batean parte hartzeko eta bestean ez.
M. E.
Eusko Legebiltzarrean ez partehartzea goitik erabaki dela uste duzue; dena den, Durangon izan zen EHko hautetsien biltzar bat eta gero herriz herri batzarrak egin dira erabakia berresteko. Rakel Peña EHko parlamentariak, duela gutxi ARGIAn bertan egindako elkarrizketa batean zioen parte hartu nahi zuenak ateak zabalik zituela.
S. A.
Tramitezkoa izan zela esatea gogorra da norberak partehartzen duen erakundeko zuzendaritzarentzat.
S. A.
Eta, beraz, zuen ustez eztabaida eta erabakietarako prozedura zein izan beharko litzateke?
M. E.
Zehazte aldera egiteko, ukitu dezagun, adibidez, militantearen figura. Zuen nortasun sarreran, garrantzi berezia eman behar zaiola diozue. Zertan desberdintzen da gaur egun HBn dagoen militante moldearekin?
S. A.
M. E.
Gatazkaren gainditzea negoziazioaren bidez eman behar dela diozue. Zer da gaur egun negoziatu behar dena?
M. E.
Lurraldetasunarena da gatazkaren muinetakoa. Zuen ustez, nola heldu behar zaio Hegoaldearen zatiketari?
S. A.
M. E.
Aralar Ildoa Nafarroan sortu da eta gaur egun Nafarroan dago antolatua. Nafarroatik kanpo zein erantzun maila jaso duzue?
S. A.
Gaur egun borroka armatua ez dela zilegi diozue. Pentsa liteke garai batean zilegi zela, hala baldin bazen noiz utzi zion zilegi izateari? Zehaztu dezakezue zerbait gehiago gaia?
M. E.
Diozuenez, gaur egun jardun politikoak ateak zabalik dituelako ez da zilegi borroka armatua. Ezker aber-tzaleko korronte politikotzat jotzen duzuen Ekineko 20 espetxeratuek ez dute pentsatuko ate guztiak zabalik daudela.
S. A.
Goazen Batasuna prozesua jorra-tzera. Batasuna prozesuaren hasieran honen prozedudurarekiko desadostasunak agertu zenituzten. Hala ere, Batasuna prozesuan jarraitzen duzue.
S. A.
Eta prozedura kontuak alde batera utzita, nola baloratzen duzue orain arte egin den bidea?
M. E.
Eta zuek zer espero duzue aterako dela Batasuna prozesutik?
S. A.
Ezker abertzalean ez da korronte antolatu desberdinik egon izan. Gaiak eztabaida handia sortu ohi du HBren baitan. Zer harrera izan duzue edo somatu duzue?
S. A.
Aralar Ildoko nortasun ezaugarrietako sarreran aipatzen duzuenez, ez zaudete ados ezker abertzaleko egungo zuzendaritzaren ildo politikoarekin. Zehaztu al daiteke zein den zuzendaritza hori?
SAGRARIO ALEMAN.
HB da, azken batean, bai instituzioetan eta baita orokorrean ere ildo politiko nagusia markatzen duena; beraz, HBko Mahai Nazionala litzateke zuzendaritza.
Baina beste erabateko zuzendaritza batzuk ere badira; bestela, agian, HBko Mahai Nazionalarekiko aipu zuzena egingo zenukete.
S. A.
Bai baina eremu politikoan HB da erakundetuta dagoena eta instituzio mailan EH, eta hortaz ari gara nagusiki.
Eta, nagusiki esanda, zertan ez zaudete ados?
MIREN EGAÑA.
Maila instituzionalean, esate baterako, Gasteizko Parlamentua utzi izanarekin ez gatoz bat, guretzat ez du inolako zentzurik eta ezker abertzalea berarendako ere kaltegarria izan daiteke. Bertze alde batetik, erabakiaren moduak eta formarekin ez gaude ados. Iruditzen zaigu benetan ez dela kontsultatu ez EHren inguruan dauden kargu guztiekin, ezta laguntzaile, botoemaile eta sinpatizanteekin. Erabakia zuzendaritzan hartu da eta goitik behera transmititu. Udalbiltza da beste adibide bat; ados gaude Udalbiltzak izan behar duen garrantziarekin baina ez ematen zaion garrantzi absolutoarekin, Udalbiltzak ez baitu kentzen beste instituzioen garrantzia hiritarren mugimendu arruntetarako.
Eusko Legebiltzarraren artifizialtasuna eta Foru Legebiltzarraren sustrai historikoak argudiatu dira, besteak beste, batean parte hartzeko eta bestean ez.
M. E.
Argudio historiko horrek balio dezake teorian, baina praktikan, eta eraginkortasunari begira, Eusko Legebiltzarrak egin du bere bidea eta badu ahalmen maila bat; noski, Espainiako konstituzioak ematen dizkionak, baina Nafarroako Legebiltzarraren eskumenek ere iturri berbera dute. Historizismoari agian gehiegi begiratzen zaio eta ez horrenbeste eraginkortasunari.
Eusko Legebiltzarrean ez partehartzea goitik erabaki dela uste duzue; dena den, Durangon izan zen EHko hautetsien biltzar bat eta gero herriz herri batzarrak egin dira erabakia berresteko. Rakel Peña EHko parlamentariak, duela gutxi ARGIAn bertan egindako elkarrizketa batean zioen parte hartu nahi zuenak ateak zabalik zituela.
S. A.
Egia da EHko hautetsien biltzar bat egin zela Durangon, HBko Mahai Nazionalak deituta, urteko ildoaz hitz egiteko. Ondoren batzarrak egin ziren herrietan, baina gure ustez hauek proposatutakoa onesteko tramite izan ziren batez ere. Beti zaila bada jendea eztabaida eta erabakiguneetara erakartzea, guztiontzat erosoagoa delako ardura hori besteen gain uztea, orain jende asko etsita eta egituretatik urrun samar dabilen honetan are zailagoa. Hortaz, partehar-tzeko bideak eta erraztasunak zabalago eta sinesgarriago behar dute.
Tramitezkoa izan zela esatea gogorra da norberak partehartzen duen erakundeko zuzendaritzarentzat.
S. A.
Proposamenak militanteei ezagutarazi aurretik komunikabideetan erabakiak bailiran ematea ez da oso txukuna, ondoren egiten diren herri batzarretan zaila izaten baita proposamenaren inguruko eztabaida eta proposatutakoa atzera botatzea. Ezkerraren ezaugarrietako bat da eztabaida zabal-tzea, horregatik eskura ditugun bitarteko guztiak, komunikabideak barne, erabili behar ditugu, beldurrik gabe, partehartzea errazteko eta ezker abertzalearen proiektuaren inguruan jendea biltzeko. Gogorra da gertatzen ari dena, guztiontzat ordea, guztiok maila bateko edo besteko erantzukizuna bai baitugu. Orain Batasuna prozesuan zer nolako erakundea nahi dugun aztertuko dugu, besteak beste, eta oraingo akatsak eman ez daitezen behar den eraketa jarri beharko dugu.
Eta, beraz, zuen ustez eztabaida eta erabakietarako prozedura zein izan beharko litzateke?
M. E.
Gutxienez txostenak denboraz pasatzea. Ez bakarrik HBko herri batzordeak deituz; EHren inguruan sortu ziren taldeak ere deitu beharko lirateke. Kanpo aldera begira demokrazia partehartzailea defendatzen ari bagara, barrura begira ere beste horrenbeste egin behar dugu.
Zehazte aldera egiteko, ukitu dezagun, adibidez, militantearen figura. Zuen nortasun sarreran, garrantzi berezia eman behar zaiola diozue. Zertan desberdintzen da gaur egun HBn dagoen militante moldearekin?
S. A.
Ezker abertzalean partehartzen duen edo hartu izan duen jende guztiarengana jo behar da egungo eztabaida prozesura erakartzeko, sindikatuak, lan sektoreak, hauteskundeetan lagundu gaituztenak... Militantearen figurari garrantzi handiagoa eman behar zaio eta zer den militantea gehiago definitu. Ezker aber-tzalearen inguruan jende asko mugi daiteke, baina militantea da ala ez da?
M. E.
Militanteen errolda bat egitea proposatzen dugu. Militantea izango da, beraz, bere borondatez atxikimendua ematen duen pertsona, eta izango ditu bere eskubideak eta baita bere betebeharrak ere. Hori orain arte ez da egin.
Gatazkaren gainditzea negoziazioaren bidez eman behar dela diozue. Zer da gaur egun negoziatu behar dena?
M. E.
Herri honek erabakitzen duenari bi estatuen aldetik zor zaion begirunea. Negoziazio prozesua konplexua da eta guri dagokiguna jardunbide politikoarena da. Berau bultzatzeko, Lizarra-Garazin bezala, puntu demokratiko ba-tzuen inguruan bildu behar ditugu indar politiko eta sozialak. Gizartearen inplikazioa lortzen ez badugu ez dugu ezer erdietsiko. Horrez gain, ETAk zer negoziatu behar duen, hori beraiek erabaki behar dute.
Lurraldetasunarena da gatazkaren muinetakoa. Zuen ustez, nola heldu behar zaio Hegoaldearen zatiketari?
S. A.
Autodeterminazio eskubidearen ezagutza eza larria da gure herriarentzat eta, beraz, hori lortu beharra dago. Gero beste kontu bat da eskubide hori nola gauzatzen den. Gu independentista gara baina ez dut uste inork ikusiko duenik, batzuetan esan izan den bezala, independentzia eskura dugunik. Horretara iristeko pausoak eman behar dira. Autodeterminazio eskubidea gauzatzean errealitatea zein den ikusi behar da, herrialdeen zeregina garrantzitsua izango da eta tarteko pausoak izan beharko dira. Hegoalderako autonomia estatuto bat tarteko pauso bat litzateke eta Iparraldean pauso hori departamenduarena litzateke.
M. E.
Egokiena Euskal Herri osoa batera autodeterminatzea litzateke. Baina gauzak dauden bezala... Iparraldeak bere bidea eta Hegoaldeak berea egin behar dutela onartua daukagu praktikan; eta Hegoaldeari begira, Nafarroak berak erabakitzeko eskubidea du. Ez dakit Sabino Aranaren pentsamoldeagatik edo zergatik baina ezker abertzaleak akatsak izan ditu eremu horretan eta horretaz ondo baino hobeto baliatu da eskuin espainiarra. Guri gustatu edo ez, EAEko eta Nafarroako autonomiek beren bidea egin dute. Eskuinaren argudioa beti izan da anexionismoaren aurka nafarren borondatea errespetatu behar dela; gezur borobila, Nafarroan sekula santan ez baitute galdetu zer nahi dugun. Baina demokratak garenez, onartzen dugu: nafarrek badugu gure erabakia plazaratzeko eskubidea.
Aralar Ildoa Nafarroan sortu da eta gaur egun Nafarroan dago antolatua. Nafarroatik kanpo zein erantzun maila jaso duzue?
S. A.
Badakigu, gutxi gorabehera, guk plazaratzen ditugun ideiekin bat datorren jende asko dagoela, nabaritzen dugu hori. Beste lurraldeetan ere badago Aralarreko jendea, gero eta gehiago gainera eta Euskal Herri osoan soma-tzen dugu interesa. Ezker abertzalean gehiengoak guk dioguna edo oso antzekoa pentsatzen duela uste dugu; orain gure ustea frogatu beharko dugu.
Gaur egun borroka armatua ez dela zilegi diozue. Pentsa liteke garai batean zilegi zela, hala baldin bazen noiz utzi zion zilegi izateari? Zehaztu dezakezue zerbait gehiago gaia?
M. E.
Ezin dira gauzak horrela planteatu, noiztik den edo ez den zilegi eta abar. Aralar sortu denean hari gara gure hausnarketak eta eztabaidak egiten, eta gaurko egoeran ez dugu zilegitzat har-tzen borroka armatua, ekinbide politikoari nagusitasuna eman behar zaiolako, eta gure irudikoz borroka armatuak ez dio bidea egiten uzten ekinbide politikoari.
Diozuenez, gaur egun jardun politikoak ateak zabalik dituelako ez da zilegi borroka armatua. Ezker aber-tzaleko korronte politikotzat jotzen duzuen Ekineko 20 espetxeratuek ez dute pentsatuko ate guztiak zabalik daudela.
S. A.
Guk ez dugu "zabalik" hori erabiltzen, ez dugu esaten demokrazia perfekto batean bizi garenik, edo abertzaleok gure politika egiteko oztopoak ez ditugunik, dioguna da bide politikoa bakarrik erabiltzearen apustua egiten dugula. Abertzaleek ez ditugu besteen aukera berdinak eta arauak beste batzuek jarri dituzte, hala ere, arau horien aldatzea, gaur, bide politikoetatik soilik egin behar dugula uste dugu.
Goazen Batasuna prozesua jorra-tzera. Batasuna prozesuaren hasieran honen prozedudurarekiko desadostasunak agertu zenituzten. Hala ere, Batasuna prozesuan jarraitzen duzue.
S. A.
Egungo eremu politikoan beste ba-tzuek jarritako arauekin jokatzeko prest bagaude, nola ez gara egonen prest ezker abertzalearen baitan jokatzeko? Ezin diogu horri uko egin; gure ustez kritikatu beharrekoa kritikatuko dugu baina hor arituko gara gure ikuspegia zabaltzen.
Eta prozedura kontuak alde batera utzita, nola baloratzen duzue orain arte egin den bidea?
M. E.
Orain arte batzarre nagusi bat besterik ez da izan, bigarrena urriaren 7an izango da. HBko batzordeak biltzen ari dira eta beste talde batzuk txostenak prestatzen ari gara. Oraindik goizegi da gehiago zehazteko.
Eta zuek zer espero duzue aterako dela Batasuna prozesutik?
S. A.
Ezker abertzalea nola eratu eta zein ildo politiko izango duen zehaztu behar da, eta hori bukatu arte ezin da gehiago esan. Orain esaten da dena berria dela, dena esateko eta egiteko dagoela. Bada, ikusiko dugu aurrean dugun prozesutik zer ateratzen den eta zenbat jendek partehartzen duen.
Ezker abertzalean ez da korronte antolatu desberdinik egon izan. Gaiak eztabaida handia sortu ohi du HBren baitan. Zer harrera izan duzue edo somatu duzue?
S. A.
Ez da hain egia korronterik ez dela izan, beharbada izan da baina beti korronte bat, ildo batekoa. Beharbada, berrikuntza hor egon daiteke gure aldetik, beste bide bat ere markatuko dela. Alderdiak ere egon dira HBren baitan eta ezker abertzalearen barruan hor egon dira, korronteak akaso ez baina bai talde desberdinak, HASI eta ASK adibidez, edo Ekin orain.
Ezker abertzaleko jendeari transmititu behar zaio une honetan izugarrizko aukera dugula gauzak indartzeko eta ilusioak piztu behar ditugula, ez bakarrik gaur egun oso antolatua dagoen jendearengana zuzenduz, baita ezker abertzaleko lanetik urrundu dena berriz ere hurbiltzeko eta denon artean hausnarketa bat egiteko
Ezker abertzaleko jendeari transmititu behar zaio une honetan izugarrizko aukera dugula gauzak indartzeko eta ilusioak piztu behar ditugula, ez bakarrik gaur egun oso antolatua dagoen jendearengana zuzenduz, baita ezker abertzaleko lanetik urrundu dena berriz ere hurbiltzeko eta denon artean hausnarketa bat egiteko
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Julen Ugartemendia Carcedo
Azkenak
Herrialde Katalanetako herririk turistikoenak, eskuin muturraren bozen biltoki
Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.
2024-08-09
Julen Ugartemendia Carcedo
Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu
Puigdemontek nola egin zien iskin poliziei?
Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]
2024-08-09
Euskal Irratiak
Baionako Euskal Museoak ehun urte bete ditu aurten
Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]
2024-08-09
Montserrat Auzmendi del Solar
Sustantziarik gabea
Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]
2024-08-09
Manex Usarralde Garmendia
Gasteizko jaietan izandako bi bortxaketak salatu dituzte
Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.
2024-08-09
Julen Ugartemendia Carcedo
Euskal Herriko ikurrak kendu dituzte Atarrabiako pilotalekuan, Nafarroakoa izan ezik
Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]
2024-08-09
Olaia L. Garaialde
Lodifobia eta patologizazioa Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean
Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.
2024-08-09
ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
2024-08-09
Axier Lopez
UPNk eta PSNk ez dute lortu Raimundo el Canastero zentsuratzea Tafallan
UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]
2024-08-09
Axier Lopez
Beste milioi bat euro eman die Jaurlaritzak erdarazko hedabideei
Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]
2024-08-08
Manex Usarralde Garmendia
Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik
Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.
Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari
Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.
2024-08-08
ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”
Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.
2024-08-08
ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da
Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]
Eguneraketa berriak daude