Bizkarreko mina eta giharretako mina laneko gaixotasunak dira eta oso zabalduak daude langileen artean, gizon nahiz emakumeen artean. Horrela, Europako langileen %30 bizkarreko minaz kexatzen da, %17k beso eta hanketako giharretako mina du eta %45ek jarrera gogaikarri eta nekagarrietan egiten du lan. Alabaina, minaren eta sufrimenduaren zati handi bat saihesteko edo neurri handi batean murrizteko nahikoa litzateke osasun eta segurtasun arloan dauden arauak betetzea eta jarduera egokiei buruzko jarraibideak kontuan hartzea.
Hori da Europako lan arloko agintariek atxiki duten tesia, hori baita Dublineko fundazio batek duela gutxi Europan egin duen inkesta baten emaitza. Inkesta hori izango da, inolako zalantzarik gabe, Espainiako Estatuan eta Europako Batasuneko estatu guztietan izango den Laneko Segurtasunaren eta Osasunaren aldeko Europako Astearen oinarria. Aste horren helburu nagusia lan arloan sortzen diren bizkarreko minak eta gihar eta hezurretako beste hainbat gaixotasun (GHG) murrizten ahalegintzea da.

Europako herrialde askotan bizkarreko mina eta GHGak dira gaur egun gehien nagusitzen diren laneko gaixotasunak. Sektore guztietako milioika langileri eragin diete. Horren kostua milaka milioi eurokoa da Europarentzat, produktu nazional gordinaren %2raino iritsi daiteke, produktibitate galera eta urtetik urtera handiagoak diren osasun eta gizarte arloko kostuen gorakada direla-eta. Horrela dio Hans-Horst Konkolewsky-k, egoitza Bilbon duen Laneko Segurtasun eta Osasunerako Europako Agentziako zuzendariak. Gaixotasun horiek osasun arazo multzo zabal bat hartzen dute beren baitan, horien artean bizkarreko minak eta mugimendu errepikakorren ondoriozko lesioak. Konkolewskyren iritziz, dauden datuen arabera nabarmena da eragindako pertsona kopuruaren igoera.
Euskal Herrian ez dago horri buruzko datu orokorrik. Sindikatu abertzaleen lan osasuneko kabineteek arlo batzuen azterketak egin eta beren barneko aldizkarietan argitaratu dituzte. Oraingoz ezagutzen dugunaren arabera, honelako laneko gaixotasunei buruzko sektoreko txostenik garrantzitsuena eta osatuena EILAS sindikatuak irakaskuntzan egindakoa da, eta jada horren berri eman genuen ARGIAn joan den uztailean.
Baina, badira laneko gaixotasun hauei buruz egindako beste azterketa batzuk Espainiako Lan Ministerioak 1998an eginak Espainiako Estatu guztiari begira eta, beraz, Hego Euskal Herriko datuak ere biltzen dira. Horren arabera, 1998an lanbideari atxikitako gaixotasunen %75 GHGak izan ziren, gehienetan mugimendu errepikakorren eta gorputz-jarrera txarren ondorio. Giltzurrunetako, bizkarreko eta zerbikaletako min zorrotzak, inurridurak sentitzea eta giharretako gainkarga patologia honen sintometako batzuk besterik ez dira, eta laneko absentismoaren arrazoi nagusietakoa bihurtu dira.
Gainkarga horiek iraunkorrak edo aldikakoak, fisikoak edo psikikoak izan daitezke, eta pisu handiak mugitu behar dituzten langileek edo beren eskuekin mugimendu oso fin eta errepikakorrak egin behar dituztenek jasan ditzakete, baita, beren gorputz jarrerengatik, esfortzu handirik egin behar ez dutela diruditen bulegariek ere. GHG hauek izateko arriskua areagotu egiten dute hainbat eragilek, besteak beste, gorputz jarrera txarrek, batez ere sorbalda eta eskumuturretakoek, mugimendu oso errepikakorrek, eskua nolabaiteko presioa egiteko erabili beharreko eginkizunek edo besoa edo eskua bibrazioen eraginpean egon beharrak. Horrela adierazten du Konkolewsky zuzendariak, eta beste hainbat eragile ere badela aipatzen du, esaterako lan inguruneko tenperatura baxuak, lanaren antolamenduak eta langileek horri buruz duten sentiberatasun mailak.
Adituek diote prebentzioaren kultura izanez gero, arrisku eta gaixotasun horiek saihets daitezkeela, eta horregatik langileen nahiz enpresaburuen lankidetza behar dela. Guztiz funtsezkoa da, diotenez, langilearengan eragina duten alderdi guztiak bilduko dituen azterketa orokorra egitea, zein arrisku saihets daitezkeen eta zein ez bereiziz. Lanpostuaren baldintzak langile bakoitzaren ezaugarrietara egokitu eta moldatu behar dira. Hainbeste ordu eserita lan egiteagatik dituzten arriskuak langileei jakinaraztea eta etenaldi batzuk egin ahal izateko lana nola antolatu behar duten erakustea enpresaburuen betebeharra da. Nahiz eta botika batzuk edo giroaren hobekuntzak egoera arindu dezaketen, benetako konponbidea, adituen ustez, lanpostu bakoitza ondo antolatzea eta langilearen ezaugarrietara egokitzea izango litzateke.
Gihar eta hezurretako arazoen beste atal garrantzitsua lepoari eta besoei dagokie. Laneko Osasunerako Europako Agentziak duela gutxi argitaratu duen txosten batek garbi erakusten du halako minek arazo garrantzitsua eragiten dutela eta geroz eta ugariagoak direla, eta, gainera, Barne Produktu Nazionalaren %2rainoko kostua izan dezaketela Europako Batasuneko partaide direnentzat. Dirudienez, alde handia dago herrialde batzuetatik besteetara; emakumezkoengan eragin handiagoa dute gizonezkoengan baino (batez ere, egiten duten lan motaren arabera, eta ez hainbeste sexu ezberdintasun hutsagatik); arrazoi biologikoak dituzte eta lotura estua dute lanarekin.
Kalte horien arriskuak areagotzen dituzten eragileen artean honakoak aipa daitezke: gorputz jarrera desegokiak, mugimendu oso errepikakorrak, eskuaren erabilera behartua, esku eta besoen bibrazioak, gorputzaren ehunen gainean zuzenki ezarritako presio mekanikoak, leku hotzetan lan egitea eta lanaren antolamendua bera.
Txostena egin dutenek ateratako ondorioen arabera, gaur egun dauden ezagutza zientifikoetan oinarrituz enpresek badute nahiko informazio honelako arriskuen eraginpean dauden langileak babestu ahal izateko. Osasunaren eta Segurtasunaren esparruko Europako arteztarauetan biltzen diren aholkuek arriskuen balorazioa, osasunaren zaintza, langileen informazioa eta prestakuntza, sistema ergonomikoak, lanerako sistemak eta nekearen prebentzioa jorratzen dituzte. Nolanahi ere, txosten honen egileen esanetan, oraindik ere ikerkuntza sakonagoak egin beharko lirateke hainbat arlotan.