MASKORRAK BADU ZELULOIDEZKO JANTZIRIK

  • Kasik aldegin duen mendeak 47 ezagutu ditu, joan aurretik ordea beste bat ezagutzeko ohorea izango du. Irailaren 21ean 48 bete eta Donostiak esne-mamitan ospatuko du urtemuga. Udaz-kenak udari adio esaten dionean, Donostiako 48. Nazioarteko Zinemaldiak ateak irekiko ditu.

2021eko uztailaren 19an
Ohikoa denez, zinearekin nolabaiteko harremana dutenek, aktore, zuzendari, produkzio buru, kazetari espezializatu edota kritikoak Donostian bilduko dira. Glamour-ak ere tartea izango du aurten, horren adibide, Donostia saria jasoko duen ile-gorridun Sir Michael Caine aktorearen presen-tzia. Gainera, Zinemaldiak maila handiko zeluloide puskak ikusteko parada eskainiko die zinezaletuei. Sail ofizialari, Sir-a ez den baina filmak egiteko aparteko gaitasuna duen Alex de la Iglesia bilbotarrak emango dio hasiera "La Comunidad" bere azken lanarekin. Atzera begirakoak ez dira faltako, bata, Carol Reed zuzendari britaniarrari eskainia eta bestea, Bernardo Bertolucci zinegile italiarrari. Donostiak ez du Cannes, Berlin edota Veneziaren inbidiarik, kategoriazko zinemaldiek jasotzen duten "A" maila aspaldi lortu baitu. Udazkena lagun duela, urrezko maskorrak zeluloidezko kapa jantziko du piztutako izarrei ongi etorria emateko.
Nazioarteko Zinemaldi izendatu zutenetik ia bost hamarkadek egin dute ihes, zehatz-mehatz 46 urte igaro dira eta 1955ean Maskorrari eman zioten zilarrezko jantziak urrezko itxura hartu du. Hastapenetan, Film Ekoizle Elkarteen Nazioarteko Federazioak, Nazioarteko Zine Astea bezala jaio zen hari "B" maila esleitu zion, alegia, lehiaketarik gabeko zinemaldi izendatu zuen. Bi urte beranduago aipatu federazioak lehiaketarako aproposa eta koloretako filmetan espezialitua zela erabaki zuen. Ordutik, Donostiako Zinemaldia unean uneko zine kezkati eta berritzaileenaren erakusleiho izan da.
Aurtengo ekitaldia, Alex de la Iglesiaren "La Comunidad" filmak ireki eta Karl Francis-en "One of the Hollywood ten" pelikulak itxiko dute. Sail Ofizialeko filmen hautaketa, ezagunak eta ospetsuak bihurtu diren zuzendariekin, zinemaldiko ohikoekin eta etorkizun handiko errealizadore gazteekin osatu dute Zinemaldiko arduradunek, besteak beste, Kathryn Bigelow, John Irving, Francois Ozon, Alex de la Iglesia, Imanol Uribe, Arturo Ripstein eta Francisco J. Lombardi-ren lanak izango dira ikusgai 48. edizio honetan. Pedro Olearen "El maestro de esgrima" pelikulak 1992ko ekitaldia ireki zuenetik, ez da bertoko filmik izan Zinemaldiaren inaugurazioan, Alex de la Iglesiaren azken lanak izango du ohore hori aurten.
Sail ofizialean baina lehiaketaz kanpo, bi aldiz urrezko Maskorraren irabazle izandako Imanol Uribe zuzendari bilbotarrak, Antonio Muñoz Molinaren eleberrian oinarritutako "Plenilunio" azken lana ere aurkeztuko du.

Zuzendari Berriak Saria. Lehiaketako sail Ofizialean, Estatuko Salvador Garcia Ruiz-en "El otro barrio", Alemaniako Esther Gronenbom-en "Alaska.de" eta Koreako Bong Joon-ho-ren "Barking dogs never bite" lehiatuko dira. Zabaltegi sailean, Brasil, Frantzia, Estatu Batuak, Alemania, Argentina, Suitza, Italia eta Espainiako zuzendariek esku hartuko dute. Aipatzekoa da edizio honetan Espainiako zuzendariek aurkeztu dituzten film piloa.
Zabaltegiko zuzendari berrien sailan aurkeztu diren 17 pelikuletatik sei Espainiako zuzendariek errodatu dituzte. Horrela, formatu, iraupen, estilo, zentzu orokorrean, zine berriena ikusteko, Zinemaldiak aurten, Zabaltegi sailaren barnean, "Festivals'top" atala jarri du martxan. Beste zinemaldietan programatutako filmen aukeraketa erakargarria ikusteko parada eskainiko duena. Atal honetan besteak beste, Ang Lee-ren "Crouching Tiger", Zhang Yimouren "Wo de fu qin mu qin", Alejandro Gonzalezen "Amores perros", Stephen Hopkins-en "Under Suspicion" edota Julian Schnabel-en "Before night falls" izango dira gozagai.

Errege izan nahi zuen Sir-a
Errege izan nahi zuen Sir-a
1986an jaio zen Donostia saria eta bere xedea zine izar handien jardunbidea goraipatzea izan da hasiera hasieratik. Zinemaldiak lehendabizikoa Gregory Peck-i ematea erabaki zuen eta azkena oraingoz Sir Michael Caine aktore britaniarrak jasoko du. Batak eguzkiaren azpian duelu bati egin zion aurre King Vidor-en esanetan eta besteak errege izan nahi zuen Sean Connery lagun zuela.
Aurtengo edizioan, orain hilabete gutxi Sir izendatu zuten Michael Caine aktoreak jasoko du Donostia saria. Halaber, errepartoko aktore onenaren Oscar saria irabazi berri duenak, 1996an Donostian aktore onenari zegokiona jaso zuen Bob Rafelson-en"Blood and Wine" filman burututako interpretazio bikainari esker. Caine ile-gorria Londresen sortu zen 1933an Maurice Micklewhite izenpean. "The Caine Mutiny" filma ikusi eta gero deitura aldatzea erabaki zuen. Jatorriz Londresko hegoaldekoa izan arren, Maurice, berehala konturatu zen aktore izan nahi zuela. 1956an agertu zen lehenbizi zine pantailetan baina ospea 10 urte beranduago iritsi zen. Orduan ez zuen Maurice izena ezta Michael ere, Harry Palmer baizik, deitura horrekin egin zen ezaguna "Ipcress", "Funeral in Berlin" eta "Billion Dollar Brain" trilogian. Gorpuzkera luzekoa, betaurrekoen atzean ezkutatzen zituen begi urdinak. Aski ezaguna egin zen J.L. Mankiewicz zuzendariak bere "Sleuth" azken filmerako aukeratu zuenean, zaila benetan, ondoan Laurence Olivier izan baitzuen. Egun, 70 pelikulatik gora egin ditu eta 45 urte eman ditu buru belarri kamaren aurrean.
Errege izatea ez du lortu, Elephant & Castle auzo txiroko ondorengoa baita, baina Sir titulua benetan merezia du.

Hirugarren gizona "Novecento"ren aurka
Hirugarren gizona "Novecento"ren aurka
Askok uste du Orson Welles-en pelikula dela, baina Zinemaldiak usteak erdi ustel direla erakutsi nahi du. Horrela, "The Third Man" zinta Carol Reed-en eskuetara bueltatuko du, nahiz eta bere eskuetatik inoiz aldegin ez duen. Aurtengoan, Zinemaldiak zuzendari britaniar ezezagun hau omenduko du.
1906an jaioa, 29 urte beranduago filmak zuzentzeari ekin zion. Orson Wells-en itzalean bizi izan zen 1949az geroztik, hori gertatu aurretik ordea, Reed-ek 19 pelikula zuzendu zituen. Londresko zuzendariak filmografia zabala du, azpimarratzekoak dira "Oliver" (1968), "The Fallen Idol" (1947), "Bank Holiday" (1937) eta "Stars Look Down" (1939) zintak, benetako maisu lanak. 1972an errodatu zuen bere azken filma eta bere biografoa den Nicholas Wapshottek idatzi zuen bezala, "barkaezina da britaniar zinegile handienetako bat hainbeste denboran baztertuta izatea". Honi kasu eginez, Zinemaldiak ez du urte bat gehiago pasatzen utzi.
Hala ere, Londresko dotore klasikoak zinegile italiar garaikide batekin lehiatu beharko du. "Novecento"k eman zion ospea Bernardo Bertolucci-ri, horregatik, Anoetako Belodromoan egokituko den 400 metro koadro pantaila erraldoian izango da ikusgai. Zinegile italiarraren filmografia osoa eskainiko du Zinemaldiak eta omenaldia osatzeko Carlos F. Heredero adituak koordinatutako liburua argitaratuko da.
Munduko zine historiaren ia 30 urte, zeluloidez bete ditu Bertoluccik. Italiar poeta ezagun baten seme, Bertolucci gazteak "La Commare Secca" film ausartarekin debutatu zuen, Pier Paolo Pasoliniren gidoian oinarriturik.
Hamabi urte geroago, zinezaleak txundituko zituen amodiozko istoriorik bikainetariko batekin, "Ultimo tango a Parigi"rekin alegia. Urtebete beranduago, mende aldaketari buruzko bere ikuspegi artikularra islatu zuen "Novecento"n.
Zinegile italiarra, behin baino gehiagotan izan da Zinemaldian. Aurrenekoz 77an "Novecento"rekin, 79an "La Luna", 96an "Stealing Beauty" eta 87an "The Last Emperor" filmaren 20 minutuko proiektatu zituen, pelikula oraindik muntatu gabe zegoela.

Izarren dizdiraz labur
Izarren dizdiraz labur
Anoetako Belodromoak 15 urte
Donostiako Nazioarteko Zinemaldiaren zine areto berezkoenetakoak hamabost urte beteko ditu aurten. Ospatzeko, besteak beste, John Waters-en "Cecil B. Demented", Uli Edel-en "The Little Vampire" eta Disney estudiotako "Dinosaurio" filmak izango dira ikusgai.

Zuzendari aldaketa
1995etik Zinemaldiaren zuzendari den Diego Galanek orain arte zuzendariorde eta gerente lanetan aritu den Mikel Olaziregi proposatu du kargurako. Olaziregik, ikus-entzunezkoen arloan jardun zuen 1986tik, ETBn. Bere lana datorren urtean hasiko da.

Zinemaldiari harrera New York-en
Julian eta Olatz Schnabel-ek New York-en duten etxean festa ospatu zen Donostiako Nazioarteko Zinemaldia hiriari aurkezteko. Zinema independente eta prentsa espezializatuko 300 ordezkaritik gora hurbildu zen bertara eta Zinemaldiari buruzko sustapen bideoa ikusi ahal izan zuten. Bildutako aktoreen artean, Robert De Niro, Willem Dafoe, Tom Dicillo, Jim Jarmusch eta Al Pacino daude.

Iazko kartela saritua
Zinemaldiaren iazko kartelak "The Hollywood Reporter" aldizkariak urteko zine-poster onenei ematen dien Key Art Award saria jaso du. Ekainean Los Angeleseko Beverly Hilton hotelean egindako sari banaketan, Audrey Hepburn eskailera gorritik jaisten deneko irudiari bigarren saria eman zioten


Azkenak
Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Jesus Carrera “diktadurak sortutako egoera bidegabeen biktimatzat” aitortu du Hondarribiko udalak

Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.


Tokiko espezieekin osatutako basoa landatzeari ekingo diote igandean Arrankudiaga-Zollon

Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.


2025-01-17 | Antxeta Irratia
Dagoeneko 1.000 autoinkulpaziotik gora bildu ditu J’accuse kanpainak

Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]


2025-01-17 | Gedar
Soraluzen ‘desokupei’ aurre egiteagatik deklaratu beharko du lagun batek

 Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.


Ezezkoa eman dio Eskoriatza eta Aramaio arteko parke eolikoari Espainiako Gobernuak

Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.


Bizkaiko Foru Aldundiko langileen eta euskararen alde elkarretaratzea egin dute Bilbon

Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.


2025-01-16 | Euskal Irratiak
Laborantzari buruzko ikuspegi desberdinak agerian, Departamenduko Laborantza Ganbararako bozetan

Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.


Eguneraketa berriak daude