ESPEZIALIZAZIOAREN EREMUAN DABIL LANBIDE HEZIKETA

  • Ikasgaiak gero eta malguagoak dira, eskariaren arabera moldatuz. Ikasketak denbora gutxiagoan ere egiten dira orain eta gainera, lan munduarekin harreman estuagoa lortu dute ikasketok. Langabezia guztiz saihestea lortu ez bada ere, gehienek arazo handiegirik gabe lortzen dute lanpostua.

2021eko uztailaren 15an
Orain dela bi ikasturte jarri zen abian EAEn eta Nafarroan Lanbide Heziketa berria bere osotasunean. Ordura arteko ikasketen eredua desagertu eta Heziketa Zikloak ezarri ziren, hots, titulazio berriak.
Titulazioak ezezik, hezkuntza sistema bera ere aldatu zen. Ordura arte, Lanbide Heziketa eta Batxilergoa oso bereiztuta zeuden. 14 urterekin Batxilergoa aukeratzen zuena gero unibertsitatera joaten zen normalean, eta Lanbide Heziketa hautatzen zuena lan mundura. LOGSEk, ordea, biak bide bakar batean ezarri ditu. Orain, 16 urterekin DBH bukatzean, Lanbide Heziketa (erdi mailakoa) edo Batxilergoa hauta daiteke, eta bigarren honetatik goi mailako Heziketa Zikloetara edo unibertsitatera sar daiteke gero. Era berean, erdi mailako Lanbide Heziketatik Batxilergora ere pasa daiteke.
Aldaketa horiek adina garrantzi du, ordea, edukien moldaketak. Heziketa Zikloak familiaka sailkatu dira eta orotara 22 familia bereiztu dira (28. orrialdeko taulan ikus daitezkeenak). Familia horietako bakoitzean hainbat titulazio eta espezialitate daude aukeran, guztira 139 gutxi gorabehera.
Titulazio horiek ez dira behin betiko ezarri, hau da, aurten aukeran dagoen Heziketa Ziklo bat agian datorren ikasturtean ez da egongo. Edo alderantzizkoa ere gerta daiteke; datorren ikasturtean beste berri bat eskain dezakete. Zergatik gertatzen da hori? Heziketa Ziklo hauen eskaintza merkatuaren arabera egiten delako; merkatua aldatzen bada, Heziketa Zikloen eskaintza ere bai.
Lanbide Heziketa berriaren ezaugarrietako bat da hori, hain zuzen ere, malgutasuna. Diseinatu zirenean lan munduko sektore bakoitzaren egoera zein zen aztertu zen, bakoitzak zer behar zituen, eta horren arabera diseinatu ziren.
Horrela, ikasgaiak malguak dira, eta beharren eta eskarien arabera aldatu egiten dira. Gaiak espezializatuagoak eta zehatzagoak dira, eta curriculumak irakasgai profesionalekin soilik daude osatuta. Hau da, aurretik egindako ikasketetan ezagutza orokorrak ikasten direla eta, Heziketa Zikloetan horiek berriz irakastea ez dela beharrezkoa iritzi zen bere garaian.
Iraupenaren aldetik lehengo ikasketak baino laburragoak direla esan daiteke. Lehen hiru urtetan egiten zena orain bi urtetan edo urte bat eta hiru hilabetetan egin daiteke.
Bestalde, oraingo ikasketetan praktikak egitea derrigorrezkoa da. Askoz ere gehiago lantzen den atala da, eta enpresekin hitzartzen dena. Ikasle guztiek ordu kopuru zehatz bat pasa behar dute lantegiren batean praktikak egiten ikasketak bere osotasunean bukatzeko eta titulua lortzeko.
Horrek lantegiekiko eta enpresekiko harremana estutu egin du. Hasieran, lantegiekin batera diseinatu ziren Heziketa Zikloak, horrela irakaskuntza eta lan mundua uztartuz. Enpresek askotan lanpostu zehatzetarako langileak eskatzen dituzte eta hori aintzat hartu zen. Horregatik daude hainbeste titulazio familia bakoitzaren barruan. Eta hori horrela izanik, praktikak egiteko aukera ere zabalagoa da.
Dena dela, ikastetxe guztietan ez dira, noski, titulazio guztiak eskaintzen. Normalean, ingurunearekin lotura duten zikloak eskaintzen dira zentro bakoitzean. Esaterako, Nafarroan Itsasoko eta Arrantzako Aktibitateak izeneko familia ez da eskaintzen. Beira eta Zeramika ere ez, eta ezta EAEn ere, lurralde hauetan lanik eta irtenbiderik ez duen sektorea baita.
Aldaketa hauek helburu batekin egin dira: ikasleak lanbide arlo baterako prestatzea prestakuntza balioanitza eskainiz, hots, lanbide zehatz batean profesionalizatzea.


Ondorioak antzematen hasi dira

Lanbide Heziketaren aldaketa honekin bere prestijioa aldatzen ari da, eta lehen baino harrera hobea du, oro har, gizartean. Gainera, ikasketa hauek egin ostean lana bilatzeko aukerak unibertsitate ikasketak egindakoan baino handiagoak dira, Egailanek iazko otsailean egindako inkesta baten arabera. Eusko Jaurlaritzako Lan eta Hezkuntza sailek aginduta burutu zen inkesta Lanbide Heziketa bukatu zuten 5.038 ikasleren artean. Ondorio nagusia izan zen Lanbide Heziketa lana aurkitzeko gero eta bide hobea dela.
Zenbait ikasketaren kasuan, ikasleek arazo gutxi izan dute orain arte lanean hasteko: metalaren alorrean, elektrizitatea eta elektronikan, delineazioan, ostalaritza eta turismoan, automozioan eta ileapaintzailean.
Badira lana bilatzeko zailtasun gehigo duten sektoreak ere: osasun laguntzailea, gizarte zerbitzua, arte grafikoa eta nekazaritza.
Nafarroako zenbait ikasle ikasketak egin bitartean enpresako langile izan zen iazko ikasturtean. Hau da, dual izeneko sistema dela medio, praktikak egin zituzten lantegian, baina bertako egituretan parte hartuz gainontzeko langileek bezala. Iruñeko Julio Caro Baroja Institutuko zurgintza espezialitateko ikasleak ziren formakuntza eta lanbidea batzen dituen sistema hau frogatu zutenak. Uztailetik iraila bitartean jardunaldi osoz aritu dira lanean, eta hemendik ekainera arte bi egunetan jardungo dira enpresan eta beste hirutan ikastetxean. Eredu hau beste espezialitate batzuetara zabaltzeko asmoa dago, besteak beste, inprenta, mekanika eta harakintzara.


Euskarak ia ez du lekurik

Ezin esan dezakegu euskararen egoera Lanbide Heziketan ona denik. Euskaraz eskaintzen diren ikasgaiak gaztelaniaz eskaintzen direnak baino askoz ere gutxiago dira. Nafarroan, esaterako, aurten Iruñeko Donapea lanbide eskolan soilik ikas daiteke euskara, eta bi ikasketa baino ez: erdi mailako Gestio Administratiboa eta goi mailako Administrazioa eta Finantzak.
Iparraldean euskararen egoera askoz ere okerragoa da. Sare profesionaleko ikasketak frantsesez soilik burutu daitezke. Hori da, Seaskaren erronketako bat; ikasketa horiek euskaraz eskaintzea edota Seaskak bere adar propioak eskaintzea. Ikasle askok gaztelaniaz egin behar izaten ditu Heziketa Zikloak nahiz eta Lehen Hezkuntzan ikasketa guztiak euskaraz egin.
Zein dira Lanbide Heziketako euskalduntzeak dituen eragozpen nagusienak? Bata euskara teknikoaren beharra. Konfigurazio teknologiko guztiak gaztelaniaz edo ingelesez eginak egoten dira eta horrek arazoak sortzen ditu lan teknologiko horietan. Horri irtenbidea emateko euskara teknikoa landu behar da eta adierazpen teknologiko horiek euskaraz erabiltzen ikasi behar da. Euskaraz gaitutako teknikari gazteak prestatu behar dira, beraz. Bigarren eragozpena irakasle falta da. Irakasle euskaldunak badaude, baina hori baino gehiago behar da, hots, euskaraz irakasteko gaituak dauden irakasleak. Horri loturik eta hirugarren oztopo bezala materialgintza eta testugintza aipa daitezke. Arlo horretan ere hutsune handia dago oraindik.


Azkenak
2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]


Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.


Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]


Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.


Ibilbide dekolonialak (I)
Donostia: non gogoa, han ezpata


2024-08-14 | Mikel Aramendi
Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]


Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.


Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.


Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.


Arantxa Orbegozo 'Txitxi'
“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]


Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.


2024-08-13 | Euskal Irratiak
Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]


Eguneraketa berriak daude