AULESTI ETA SANTA EUFEMIAN JAI ALAI
- Lea-Artibai ezagutaraziko digun ibilbidearen bigarren zatiak Lekeitio eta Markina artetik eramango gaitu, bi herri euskaldun hauen inguruan dagoen zenbait nekazal-herri bisitatuko dugula. Hori bai, nekazaritzaz gain, Aulestin xisteraren munduan barneratzen joango gara, eta Santa Eufemiako inguru bakartian urtean behin izaten den jai jendetsua ezagutuko dugu.
Nekazal kutsua gordetzen duten parajeak zeharkatuz, hots, baserriz zipriztindutako paisaje politak, 9. km.an Gizaburuaga igaroko dugu. Herriskaren amaieran Bengolea aintzinako burdinola bisita dezakegu, eta kilometro batzuk aurrerago, Aulestin sartu baino lehen, Errotatxu urtegi-errota.
Kilometro bete beranduago jada Aulesti udalerrian sartzen bagara ere, herri-erdigunea bera (bestelako auzo askotxotan banatzen da) ez dugu beste lau kilometro bete arte harrapatuko.
Erdigunean ezkerrera (Markinara) egin ondoren, kilometro eta erdira dagoeneko gure hurrengo abiapuntua ikusgarriki azaltzen hasiko zaigu, Santa Eufemia baseliza kokatzen den Urregarai mendia, bere ezkerreko Bedartzandi mendigune harritsua eta bien arteko bailaratxoa, urtean behin erromeria entzutetsuaren kokalekua dena. Guztia ikusgarria.
Aulestiko Zubero eta Malats (Santiago baseliza) auzuneak igaro ostean, herritik 4,5 km.tara Santa Eufemia mendiraino igoko gaituen errepidetxoa hasten da, ezkerrera seinalizaturik dagoela. Bidexkaren lehen zatia asfaltatua dago, baina azkena gaizki aurkituko duzue, beraz lasai joan.
2 km. igo ostean lehen aipatutako bailaratxoan gaude, gure eskumara Santa Eufemia baselizara igotzeko bidezidorra dugula eta gure ezkerrean biderik behar ez duen Bedartzandi. Batetik zein bestetik bistak ederrak dira.
Inguruaz gozatu ostean, etorri garen bide berberetik Aulestiraino itzuliko gara, bertan ezkerrerako bidea hartuz (27 km.). Lea ibaiaren ondotik goazela, 3,5 km.tara jada udalerrian sartuko gara, baina beste pare bat kilometro gehiago egin arte ez ditugu lehenbiziko etxeak ikusiko, oraindik ere urrunean. Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz herritxo txikia beste 300 metrotara harrapatuko dugu, Erdi Aroan sortutako etxe-multzo atsegina.
Herritxoan bertan ezkerrera joko dugu, Markina-Bolibar norabidean (bestela Gernikara goaz), baina 200 metrotara eskuinera desbideratu beharrean izango gara, Bizkaiko Begiratokiaren kartel marroiaren laguntzaz. Kontuan izanik Oiz mendiaren ipar-magalean ari garela, 36,5. km.an goraino igotzeko bidea hasten dela ikusiko dugu. Guk zuzen segituko dugu.
Puntu horretatik aurrera panoramika politak ikusten hasiko gara, kilometro bat aurrerago beren "gailurra" izango dutenak, Bizkaiko Begiratokia izeneko balkoi naturalean. Leku horretatik herrialdeko zati garrantzitsua behatzeko parada izango dugu, barnealdean hasi eta itsasoraino.
Santa Eufemia Markina eta Aulesti lotzen dituen errepidetik hurbil dago, eta bertako zelaietara kotxez iritsi daitekeenez, inguruan dauden atsedenlekuetatik jende gehien erakartzen duena da, batez ere irailaren 16an.
Bertan, pago eta pinuz osatutako basotxo baten erdian, atsedenleku edo askaldegi atsegina dugu, bolatoki eta guzti duena. Ondo bazkaldu ondoren, bi aukera ditugu, zein baino zein ederragoak direnak eta horregatik biak gomendagarriak.
Zelai horretan, jadanik ikusten dugun baselizaraino eramango gaituen harrizko eskailera amaitezina hasten da. Azkenik, 220 bat harmaila igo ostean, gure esfortzua merezitakoa izan dela frogatuko digun ermita eta paisajea agertuko zaizkigu.
Kareharrizko baseliza bera nahikoa sinplea da, sortaldera begira duen absidearekin, baina tradizio handikoa. Horrela, aspaldidanik datorren ohituran, gerriko minez dauden pertsonak gerrian bertan argizarizko erroiluak lotu eta ermitan sartzean piztu egin izan dituzte, ofrenda gisa utziz.
Baina tradizioa baino indartsuagoa 697 metroko begiratoki pribilejiatu honetatik goza daitekeen ikustaldia da: Bizkaiko itsasaldetik Gipuzkoako mendietarainoko eremu zabala.
Dena den, mendirik ikusgarriena gure aurrean duguna da, beheko atsedenlekuaren beste aldean jasotzen den Bedartzandi mendigune arrokatsu aparta.
Bestalde, mendigune honek bila genitzakeen kobazulo bat baino gehiago ditu, batez ere itsasaldera duen isurialdean. Azkenik, hemendik ere itsasoa ikusgarri ageri zaigu, noski.
Horrela, bitxikeri gisa, behin baino gehiagotan Aulesti "Euskal Herrian ingeles gehien entzuten den herria" gisa aurkeztu digute.
Egia izan edo ez, egia borobila dena zera da, hainbat auzotan barreiatutako udalerri honek bisitatxo bat merezi duela, erdiguneaz gain bere baserriak, ingurune ederrak, baselizak eta zubiak ezagutzeko.
Herriaren izena bertako dorretxerik garrantzitsuenak eman dio. Pedro Ibañez de Aulestiak eraikiarazitako dorretxe hau 1456koa da, eta kareharrizko kubo sendoa osatzen du (horma batzuk ia bi metroko lodiera dute). Bestalde, nekazal herri honetako Malats auzoan San Martin baseliza gotikoa bisita dezakegu, eskualdeko baserririk zaharrenetako batzuk (Erdi Arokoak) kokatzen diren etxe-multzotik gertu.
Azkenik, herria zeharkatzen duen Lea ibaiaren gainean ojiba-arkuko zenbait zubi interesgarri ikusiko dugu.
Lo egiteko
Lo egiteko
Udaletxea:
Jatorduan
Zarrabenta Bar-Jatetxea- Aulesti 34.
Lo egiteko
Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]
Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]
Torturaren kontrako eguna baliatuz, Aske antolakundeak prentsaurrekoa egin du Bilboko Justizia Jauregian. Gaur egun ere tortura gauzatzeko baldintzek bere horretan jarraitzen dutela salatu dute.
Nafarroa eta Ezkio-Itsaso lotuko lituzkeen alternatibak Aralar barnean 22 kilometroko tunel bat zulatzea suposatuko luke, eta 1.300 milioi euroko kostua izango luke. Lotura hau igaroko litzatekeen herri ugarietako udalek nahiz bizilagunek, ordea, lanei ekiteko eduki beharreko... [+]
Asteazkenean izan behar zuen epaiketa dataz aldatu dute Lizarrako alkateak azken momentuan jarritako helegite baten ondorioz. Orain taldeari "gorrotoa sustatzea" ere egozten zaio eta lau urterainoko kartzela-zigor arriskua dute kideek.
Junts eta ERC abstenitu egin dira bozketan eta popularrek aurkezturiko ez-legezko proposamena aurrera atera da, PP, Vox eta UPNren botoekin. 2027 eta 2035 urteen artean ixtea aurreikusten diren Espainiako Estatuko zazpi zentral nuklearren bizitza erabilgarria handitzea ekarriko... [+]
Euskarazko B2 eskakizuna zuten bi udaltzain lanpostu baliogabetu zituzten epaileek iazko urtarrilean, euskara eskatzea "diskriminatzailea" izan zitekeela iritzita; eta aitzineko astean, Donostiako Udalak aurkezturiko helegitea ez aztertzeko erabakia hartu du EAEko... [+]
Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak, polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]
Teknologien erabilera eztabaidatzen ari dira Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean, eta horretarako hainbat aditu eta eragile ari dira batzordean beren ekarpena egiten. Ikastetxeetan mugikorra debekatzeko araudi orokorra eskatu duen Altxa Buruako arduradun taldearekin hitz... [+]
Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]
Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]
Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".
Gasteizko Campuseko Filologia Hispanikoko irakasle baten aurkako salaketen berri izan bezain azkar, asanblada irekia egin zuen GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldeak. Aste bakarrean “hamarnaka” salaketa eta testigantza berri jaso dituzte. Irakaslearen... [+]
Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]