"BURUJABETZAREN BIDEAN JAUZI KUALITATIBOA EMAN DEZAKEGU"

  • EAJko Bizkai Buru Batzarreko lehendakari hautatu dute berriki, alderdiko kargurik garrantzitsuenetakoa, lurralde hartan dagoelako EAJko militante eta botoemale gehien. Ibarretxeren elkarrizketa mahaia eta burujabetza izan ditugu mintzagai nagusi.

2021eko uztailaren 15an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Durango, Basauri, Arrigorriaga, Balmaseda. Noraino eramango du Eusko Alderdi Jeltzaleak EHrekiko hasi den udal aliantzen apurketa?
Ez da gure eskuetan bakarrik dagoen gauza. Bi zati duen galdera luzatu nahi diogu EHri: ea giza eskubideak zapuzten dituzten ekimenak nolabait gaitzesten dituen, eta ea ETAri ekimen armatua bertan behera uzteko eskatzeko unea ez ote den. Galdera hauei EHk baiezkoa emanez gero, guk ez genuke inongo arazorik beraiekin elkarlanean aritzeko. Su-etenaren garaian elkarlana posible izan da; ondoren, ordea, Legebiltzarreko akordioa bertan behera geratu da eta Lizarra-Garazi, Udalbiltza eta Batera izozkailuan sartu ditugu. Beharrezkoa da EHkoen aldetik pribatuki hainbat bider entzun duguna publikoki entzutea.

Eta pribatuki esan al dizuete akaso ETAk utzi beharko lukeela?
Bai, bai.

Bilera ofizialetan?
Ez, bilera ofizialetan ez, baina udal mailan, zinegotzi eta herritarren mailan bai. Batetik, ez dela samurra ulertzea ETAk su-etena hausteko erabili dituen arrazoiak; eta bestetik, su-etenen garaiko elkarlana apurtzea ez dela batere onuragarria. Dena den, beste alderdi batzuk ere badira udaletan eta udal bakoitzak badu bere berezitasuna.

Eta zergatik da horren garrantzitsua aipatzen duzuna Bizkaian eta Gipuzkoan ez?
Abiadura desberdinak daude, lurraldez lurralde egoerak ere desberdinak direlako eta akordioak ere desberdinak direlako. Durangorekin batera, gure bost alkatetzatan genituen akordioak. EA ere hor dago baina oso ordezkaritza txikiarekin. Beste bi udalerritan, Bermeo eta Sopuertan, EAren alkatetzapean dago egina akordioa, eta Gatikan EAk eta EHk dute ituna. Gipuzkoan EAk beste ordezkaritza maila bat du, eta EHk ere bai, eta akordioak beste modu batera daude.

Herritarren ongizateari begira akordioak onuragarriak izan dira. Zergatik apurtu akordiook udaletxeen zeregin nagusia herritarren ongizatea bada?
Guztiz onartzen dut hori, baina ezin dugu ahaztu herria alderdi politiko baten izenean ordezkatzen dugula, eta badira herriaren kudeaketaren gainetik dauden baloreak. Udal akordio hauek su-eten giroan sortu ziren eta legebiltzar mailako akordio bat ere bazegoen.

Gaur egun EAJren gobernagarritasuna EHrengan sostengatzen da oraindik ere. Sozialistengan sostengatzeko ibilaldiari ekin dio EAJk?
Ez da hori, inondik inora. Guk ez dugu hitz egin euskal sozialistekin, ez dugu mozten EHrekin besteekin joateko. Hau ez da truke bat. Nahiko genuke EH eta EArekin elkarlanean batera aritzea baina baldintza hauetan ez da posible.

Ez da truke izatea ala ez, kontua da gobernagarritasuna batarekin edo bestearekin egin beharko duela EAJk, gaur gaurkoz behintzat.
Gobernagarritasuna oso garrantzitsua da baina oinarrizko printzipio argiak izan behar ditu. Gobernagarritasunagatik bakarrik balitz, ahaleginduko ginateke Jaurlaritzakoa beste modu batekoa izan zedin, berdin aldundietan, edo Bilboko udaletxean. Bilboko kasuan EAJk eta EAk bederatzi zinegotzi ditugu, guk zortzi eta EAk bat, eta ICVko bi zinegotziekin gobernatzen dugu; Euskal Herriko hiririk handiena izanik, gobernagarritasunagatik bakarrik arituko bagina, beste moduren batera egin zitekeen.

Sozialistek euskal erabaki esparrua onartu ezean, Ibarretxeren mahaiak ba al du arrakastarik izateko aukerarik?
Ez. Baina hori baino lehen jo sozialistek jarritako beste baldintza batera, Chavesek Ibarretxe lehendakariari esandakoa: mahai bat osatzearen aldekoak direla baina mahai horretan PP egon behar dela eta PP egon ezik beraiek ere ez direla egongo. Horrexegatik diogu, mahai horretan ez dela aurrebaldintzarik jarri behar, norberak bere edukiak eraman behar dituela eta askatasun osoz eztabaidari ekin.

Etorkizunean liburuak egingo dira gai honekin baina ideia zentral eta oinarrizkoenera joz, zergatik egin zuen porrot su-etenaren garaiak?
Beste batzuek esandako berdina esango nuke: batzuek su-etenaren giro horretan itxikeria eta malgutasun eza erakutsi zuten; ETAk, aldiz, abiadura premia eta denborari aukera bat ez ematea jarri zituen oztopo gisa. Horrez gain, beste hausnarketa bat ere egin behar da, ea ez ote ziren aberrigintza eta bake prozesua nahastu. Beharbada ez diogu ondo azaldu gizarteari, bake prozesu batek bere abiadura eta erritmoak izan behar zituela eta aberri eraikuntzak beste eduki batzuk zituela. Lizarra-Garaziko akordioa ere, batzuek horrela ulertaraztea nahi izan zutelako, aberri eraikuntzarako tresna gisa saldu dute eta indar abertzaleek ere ez dugu jakin izan korapilo horretatik ateratzen. Ez dugu ondo kudeatu su-eten giroa eta ez dugu jakin guztia ondo azaltzen euskal gizarteari.

Lizarra-Garaziko akordioa edukiz baliagarria dela diozue, baina tresna gisa gaindituta dagoela. Eta Udalbiltza?
Udalbiltzarena guztiz desberdina da. Udal hautetsien biltzar bat da eta herri nortasunarekin lotutako hainbat ezaugarri jorra dezake. Une honetan euskal gizartearen ordezkapen eremu bat ETAren jo puntuan dagoenez, Udalbiltzako iraunkorrak ETAri bere jarduera uztea eskatu zion, zoritxarrez EHren aldeko keinurik gabe. Dena den, EAJn argi ditugu Udalbiltzaren edukiak, eta aurrerantzean ere lanean jarraitu beharko du. Egia esan, lanean ari da, baina abiadura moteldu du. Beti ere, jakinda Udalbiltza ez dela egungo erakundeak ordezkatzeko erakunde bat; osagarri bat da eta etorkizuneko bere izaera landu beharreko kontua da, baina beste egoera batean.

Euskal Herriaren soberaniaren bidean epe labur edo ertainera jauzi kualitatiborik emateko aukerarik ikusten al duzu?
Bai, bakea eta abertzaleen arteko elkarlanean oinarrituz ikusten dut aukerarik, eta gainera egun den errealitatea eta baliabideak kontuan harturik.

Norainoko jauzi kualitatiboa emateko moduan?
Gehiengo baten borontatea izanez gero, guk geure aukera hori jorratu ahal izaterainokoa, nahiz eta legediak ez bermatu.

Jauzi kualitatibo hori Espainiarekin gatazkarik (ez gatazka armatua) izan gabe eman al daiteke? Batzuetan gatazka politiko horri EAJk beldurra diola dirudi.
Ez da beldurra, bide hori adostasunaren bidetik egin nahi genuke. Aurreko urteetan, eta batez ere sozialisten historia eta tradizioa kontuan hartuta, bide hori adostasunaren bidez egitea posible zela ikusi genuen. Une honetan ez dugu aukera hori ikusten. Ez dakit kongresuaren ondorioz beste askatasun maila bat izango duen. Adostasunaren bidea posible ez bada, gure proposamenak egingo ditugu -guk edo beste alderdi abertzale batzuekin batera- eta horrek gatazka politikoa ekarriko balu, bada, guk horri ez diogu beldurrik. Baina Nafarroa eta Iparraldeko egoera zein den kontuan hartuta, espainolismoaren munduan egon daitekeen indar baten beharra ikusten dugu. Hori posible ez bada, gutxiengo eta gehiengoen jokora jo beharko genuke eta horri ez diogu beldurrik.

Ez dirudi PP adostasunaren bidetik jotzeko prest dagoenik.
Hala da bai, eta zoritxarrez alderdi sozialista haren atzetik doa. Abertzaletasunaren aurkako gizarte errebolta bat beharko litzatekeela eta halakoak entzun izan dizkiegu sozialistei; ez dakit hitz horien gatibu diren edo zer.

Burujabetza kontuak direla eta Gipuzkoako EAJkoek Bizkaikoak baino aurrerago jo gura dute. Topikoa da ala egiarik ere bada?
Hori aspalditik datorren kontua da eta nire ustez topikoa. Egoera giza-politikoa desberdina da lurraldez lurralde eta batzutan planteamenduak berdinak izanik ere, azaltzen diren arabera bere ñabardura hartzen dute. EAJn argi dugu burujabetzaren bidea gizartearekin bat eginda landu behar dela. Euskal gizartea bere osotasunean eraman behar dugu aurrera, hiru lurraldetakoa bada, bada hiru lurraldeetakoa; Nafarroan Nafarroako gizarteak ados egon behar du; eta berdin Iparraldean. Planteamenduak irabazteko egin behar ditugu, eta horrek abiadura bat onartzea dakar.

ELAk azkenotan kritikatu duenez, abertzaleek kudeatutako instituzio askok burujabetzaren aldeko jarrera argiagoa erakutsi beharko luke, neutraltasun faltsuetatik ihes eginez.
Nik ere argi ikusten dut erakundeek prozesuan lagundu behar dutela, baina zein prozesutan? Baketze prozesuan? Argi dugu zeregin horretan erakundeak eta lehendakariaren zeregina zein den. Erakundeek motorra izan behar dute, baina hasierako galderatan aipatu dudan zutabeetan oinarrituta.

Rafa Diezek eta Arnaldo Otegik esandakoaren arabera, burujabetzaren bidearen egungo fasean EAJ baldin badago hobeto, baina bestela badela aski indar beste sektore batzuek aurrera egiteko.
Hori beren aukera da eta guk guztiz errespetatzen duguna. Baina orduan ez dugu ulertzen zergatik jartzen duten EAJ erdigunean, batzuek zein besteek. EHk bere proposamen politikoa du eta guk gurea; une honetan proposamenhorietan baliteke lehentasunezko gairik izatekotan abertzaletasunarena izatea, baina Arnaldo Otegi eta Rafa Diezi nik entzun diet beste esparru batean, beren aukerarik logikoena alderdi sozialista litzatekeela.

Zure ustez EAJk ba al du 'mitxelinik'?
Ez, duguna da pentsatzeko askatasuna. Ez dugu 'mitxelinik', 105 urtetako historiaren ondorioz, oraindik ere alderdi nagusiena EAJ delako. Baina egia da, 20 urtetan egin dugun lanaren ondorioz, batzuek nekea somatzen dute. Arzalluzen hitzak interpretatzeko aukera hori ez zen bidezkoena.

Zer bilatzen duzue presoen gainean Eusko Legebiltzarretik egin nahi den kanpainarekin?
Inkestetan, manifestazioetan eta hainbatetan presoen gaineko aldarrikapenarekin Legebiltzarrak esandakoa espreski entzun nahi dugu, eta horretarako erakunde kanpaina hau antolatu dugu, talde, elkarte eta erakundeei ea Legebiltzarrak egindako interpretazioekin bat datorren galdetuz

GORAGO NORAINO?
GORAGO NORAINO?
BBBko lehendakaritzara heldu berri da 38 urte besterik ez duenean, eta alderdiaren barruan zein erakundeetan orain arte egindako bide politikoak, gorago ere egin dezakeela erakusten du. Noraino? Hor da gakoa. 15 urterekin EGIn hasia, erakunde honetako arduradun izendatu zuten 80an. 22 urterekin BBBko kide zen; 87tik 94ra Bizkaiko Diputazioko gazteri zuzendari; 96an, berriz, BBBra. Egun EAEko legebiltzarkide da, eta Giza eskubideen batzordeko buru.


Azkenak
Adin txikikoak dira Osakidetzako genero identitateko unitatetik pasa diren erdiak

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.


BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]


Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]


Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.


2024-07-12 | Gedar
Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.


Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]


2024-07-12 | Euskal Irratiak
Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]


Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.


Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]


2024-07-11 | Uriola.eus
Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.


Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]


Anibal direktiba
Urriaren 7an Israelgo Armadak bere soldaduak eta zibilak ere hil zituen, ‘Haaretz’-en arabera

Israelgo egunkari Haaretz-ek hilabeteetako ikerketa egin du Israelgo Armadak iragan urriaren 7an Hamaseko erasoari nola erantzun zion aztertzeko. Armadako soldadu eta ofizial ugarirekin hitz egin du eta ondorioa argia da: Israelek Anibal direktiba indarrean jarri zuen, aurretik... [+]


Eguneraketa berriak daude