IRUDIAK, LAZTANAK ETA ETORKINAK BIO ETXEAN LAGUN

  • Mamitsu datoz Biarritzen eta Iruñean egingo diren Udako Euskal Unibertsitateko ikastaldiak. "Elkarrengandik ikastea" goiburuari eutsiz eta lagungiroan beti ere, aurtengo 28. ekinaldian eskainiko diren 35 ikastaro oparoen artean bost nabarmendu ditugu.

2021eko uztailaren 15an
Sarasua anaiek behin abestu zuten: "Larraonara gatoz txalo batzuen bila... bihar etziko langabetu pila". Txaloak jaso bazituzten ere, oker zeuden, orduko "bihar etziko" lan hark pilarik ez du utzi-eta. "Garai hartako etsipenak ez dira oraingo berak. Orain, ezagueraren gizartea iristear dagoela, prestakuntza norberaren garapenerako giltzarria da, lehen bezala, norberarena eta gizartearena" dio Xabier Isasi UEUko zuzendariak. Aurtengo ikastaldiak hiru jakintza eremutan banatu dituzte: Artea eta Komunikazioa, Giza eta Gizarte Zientziak eta Zientziak. Horien guztien artean bost azpimarratu nahi ditugu, ikastaroen edukietan dagoen eskaintza anitzaren adierazle: Biarritzen egitekoak diren hiru: "Irudia eta historia", "Sexologia" eta "Euskal "Euskal Herri@.kom?" eta Iruñean aldiz, Kazetaritzako "Hitchcock-en armiarma sarea" eta Fisikaren barruan dagoen "Bioklimatika: eraikuntza ekologikoak".


Irudia eta Historia, Hitzak baino azkarragoak

Historia irakasle eta historiazale guztiei zuzendua dago "Irudia eta historia" ikastaro erakargarria, uztailaren 10etik 13ra.
Gaur egun historiaren irakaskuntzak duen erronka garrantzitsua alde didaktikoa lantzea da. Ikasgai bat azaltzean entzuleen interesa bereganatzeko modurik onena topatzea izaten da ikastetxe zein unibertsitateetako ikasle nahiz irakasleen kezka; horrela, klase magistrala baztertzea eskatzen da. Baina betiko klase magistrala aipatzen denean, zeri buruz dihardugu? Eta honen ordez zer eskaini? Ikastaro honetan, beti ere irudiaren gizartean bizi garela kontuan hartuta, gai historikoak azaltzeko irudia nola erabili jorratuko da adibide batzuen bidez. Era berean, Euskal Herrian gero eta erakunde gehiagok hartzen duenez irudi historikoa gorde eta artxibatzeko ardura, hauetako batzuen lana ezagutzeko parada ematen da; Euskadiko Filmategiaren eginbidea esaterako, Martin Ibarbia zuzendariak azalduta.
Iban Zaldua EHUko historia fakultateko irakasleari bururatu zitzaion gaia. Berak dioenez, "urte askotan historia azaltzeko lehengaia testua izan da, irudiaren indarra eta zehaztasuna itzalean utziz. Baina ez dago dudarik irudiak, bere zentzurik zabalenean hartuta, argazkia, komikia eta zinema, tresna baliagarriak direla historia irakasteko".
Orain, ikus-entzunezkoen gizartean bizi garela, bide berriak urratu behar dira irudiek testuari iragana arakatzen eta argitzen lagun diezaioten. "Horren harira komikia ere helduleku aproposa izan daiteke testuetan murgiltzeko, horra hor Asterix komikia, Cesarren garaia irudikatzeaz gain, Frantziako gizartearen adierazle ere badena. Zinemarekin beste hainbeste egin daiteke, testu iruzkinen osagarri eta baliabide didaktiko gisa".
Hona hemen ikastaroko hitzaldien nondik norakoak:
"Ondarearen azterketa integrala bideo emanaldi baten bitartez. (Deba Goieneko adibide bat)" Xabier Larrañaga UNEDeko irakaslearen eskutik; "Historiaren desmitifikazioa: Asterix eta Obelix" izango du hizpide Isidora Emborujo EHUko irakaleak; "Zarauzko Fotomuseoaren aurkezpena"; "Amerikaren irudia" Oskar Alvarez eta Idoia Arrieta irakasleek azaldurik, "XX. mendea irudietan barrena" Josu Chuecaren eskutik; "Herri bateko historia: Biarritz, bisita gidatua" eta "Zumalakarregi museoaren aurkezpena" egingo du Mikel Alberdi museoko teknikariak.


Sexologia. Gizonezko gutxi

"Erdu eta bihur ditzagun hitzak haragi" izenpean Sexologia ikastaldia egingo da, uztailaren 10etik 13ra bitartean. Norberaren esperientziatik abiatuz, kontaktuak lantzerakoan eta harreman sexualak edukitzerakoan gorputzarekiko zein muga aurkitzen ditugun aztertuko da ikastaro honetan. Oztopo hauen kontzientzia hartuta, jokoen bidez landuko dira, laztanen tailerra oinarria izango delarik.
Helburu nagusia pertsona sexudunak garela ohartaraztea da, gure gorputza landu eta norberak dituen mugak eta oztopoei aurre eginez. Talde dinamikaren bidez banakako lanak, taldeko lanak eta ariketa praktikoak egingo dira.
"Parte hartzaileek irekita egon behar dute talde dinamikan sortzen diren ekimenetan murgiltzeko. Guk, jakina, iradokitu egiten dugu, ikasleek, hasierako lotsa eta beldurra gaindituz, sentsazioak elkarrekin landu eta senti ditzaten" argitzen digu Eli Olaskoaga sexologoa eta Hirusta kolektiboko kideak.
Azken unera arte ez dute jakiten zenbat gizonezko eta zenbat emakumezkok parte hartuko duten, "jakinminez egoten gara beti, nahiz eta normalean oso gizon gutxi animatzen den. Sexualitatea modu garbiago bizitzen dutelako izan daiteke, emakumeak aldiz, barneratuago izaten du.
Dena den, beldurra eta aurreiritziek ere zerikusi handia dute oraindik. Alde batetik beti da aberasgarria gizonezko gehiagok izena ematea, modu horretan bat baino gehiagoren sexualitatea ere ezagutuko genukeelako; baina bestetik, ez da ezinbestekoa, azken batean, ikastaroaren muina norberaren sexualitatea atzematean datza-eta".


Zientzia Politikoak. Batzuek eta besteak

Soziologia eta Zientzia Politikoen baitan, uztailaren 10etik 13ra "Euskal Herri@.kom?" ikastaldiak gaur egun gurean ematen den eztabaidaren mamira jotzea du helburu, alegia, komunitaterik ba ote dugu Euskal Herrian? Edo eraiki beharra ote dago? Hala balitz, zeren arabera? Ikuspegi unibertsal batetik edo ikuspegi komunitarista batetik? Nondik eta nora abiatzen da Euskal Herria? Hiritik herrira, herritik hirira... Izan ere, gizartearen eraketak hainbat kezka pizten du herri honetan: zer nolako oinarriak beharko lituzkeen, beharrezkoa ote den, egiteke dagoen, nola, zein aktorek hartuko luketen parte,... Ikastaro hau galdera horiei erantzuna ematen saiatuko da, beti ere gaiaren zabaltasunak eskatzen dituen zehaztasunak emanez. Horretarako, baliabide ugari erabiliko da, esate baterako: egon daitezkeen diskurtso ezberdinak, dikotomikoak, osagarriak, berritzaileak... Gaia hiru zatitan banatuko da. Lehenbiziko egunean eztabaida teorikoari utziko zaio tartea, bigarren egunean komunitate politiko eta sozialari eta, azkenik, hirugarrenean, hizkuntza eta komunitateak izango dira mintzagaiak.
Gisa horretan, Emilio Lopez Adan "Beltza" idazleak "Herritasuna eta ziudadania politikoa" izango du aztergai, Xabier Aierdi EHUko irakaslea ostera, "Herritik Hirira: beharrezko transizioa" gaiaz ariko da eta, Jagoba Zulueta "Hizkuntza komunitatea Euskal Herrian" gaiaren inguruan. Geo Politikan doktore den Julen Zabalok "Hizkuntza ez da (beti) arima" gaiari helduko dio. "Inmigranteak Euskal Herrian" hitzaldiaren haritik, Miguel Angel Elorzarekin batera ariko den Cesar Martinez hizlariak dioskunez, "globalizazioaren testuinguruan, Europak datozen urteetan biziko duen etorkin uholdearen arazoaz mintzatuko gara. Europako Batasunak 'Apartheid? kutsua duten neurriak hartu ditu, herri txiroetatik etorritako etorkinei sarrera debekatuz eta sartzea lortu dutenei oztopo eta trabak jarriz. Beraz, eredu ideala zein litzatekeen azalduko dugu".
Bestetik, inmigranteen etorrera Euskal Herrira izango dute eztabaidagai. "Gurera etorritako etorkin gehienek, euskara ez dela beharrezkoa ikusirik, bizkarra eman diote gure hizkuntzari, horrek euskaldunengan sortzen duen etsipenarekin, elkarbizitza kaltetzeraino. Gainera, oraingo egoera politiko petrala dela eta, abertzaleei etorkinak baztertu nahi izatea leporatu izan zaie. Errealitatea zeharo bestelakoa da baina, euskaldunek harrera beroa egin baitiete beti kanpotarrei, herri honen eraikuntzan parte har dezaten" gehitzen du Cesar Martinezek.


Kazetaritza. Hitchcock, gehiegi zekien gizona

Iruñeako ikastaroen baitan eta uztailaren 17tik 21era, "Hitchcock-en armiarma sarea" ikastaroa dugu, zinegile ingelesaren zinemaren gaineko begirada, irudiaren teoriaz eta filmen muntaiaz hausnarketa egin nahi duten komunikazio arloko ikasleei zuzendua. Ainhoa Fernandez de Arroyabe eta Olatz Arregi irakasleen eskutik, ikuslea harrapatzen duten filmen estrategia nagusien garapena eta bilakaera aztertzea du xede ikastaldi honek. Eta nor hobe horretarako Alfred Hitchcock baino? Bere zinemaren izaeraren inguruan sortu eztabaida non pausatzen den ere finkatu nahi da. Alegia, zinema nola ulertzen duen eta bere lanak sortzeko ikus-entzunezkoen tresnak nola erabiltzen dituen jorratuko da. Horrez gain, egitura formalen logika arakatu, eta istorio bat kontatzeko eta ikusleeengan zirrara pizteko erabiltzen duen narrazio moldeetara gerturatuko dira, oinarrizko duen bere tresnari bereziki erreparatuz, muntaia, alegia, ariketa praktikoak barne. Orobat, "Vertigo" filma eredutzat hartuz, sortzaile honen unibertso sinbolikoaren inguruko hausnarketa ere egingo da, hala nola, emakumeen (ilehoriak gehienetan) zeregina bere filmetan eta heriotzaren estetika.


Fisika. Ongi etorri Bio-etxera

Azkenik, Fisika eta ingeniaritzako ikasleei zuzendua, "Segi dezagun izadia kutsatzen, arraioa!" eta "Bioklimatika: eraikuntza ekologikoak" gaietan sakontzen duen ikastaroa egingo da, uztailaren 24tik 28ra bitartean. Globalizazioa dela medio eta tokian tokiko ezberdintasunak kontuan hartuta, ikastaro honek bi gai ukituko ditu nagusiki: bioklimatika eta kutsadura.
Kutsadurari dagokionez, ikuspegi desberdinak uztartuko dira, ingurumenaren kutsadura gero eta ikuspegi berritzaile gehiagotik arakatzen ari baita gaur egun. Zenbait kutsadura mota eta horien eraginak aurkeztuko dira: material biodegradakorrak, ozonoa, kutsadura elektromagnetikoa, espazio eta ibaietako kutsadura, hondakin erradioaktiboak, airearen kalitatea eta trafikoa, eta abar.
Bestalde, bioklimatika deritzonean sakonduko dute, hau da, betiko eraikuntzan erabilitako irizpideak baliatzen dituzten eraikinetan. Adibidez, orain ez bezala, Euskal Herrian antzina erabiltzen ziren eraikuntza irizpideak ingurumena, eguraldia eta bertako baliabideekin zein psikologiarekin bat zetozen. Ikastaroan beraz, bioklimatikako zenbait kontzepturen oinarrizko azalpen fisikoa eta zenbait efekturen erabilera miatuko da. Ondoren, Euskal Herrian funtsezkoak izan diren eraikuntza materialak jasaten duen prozesua aztertuko da Bioetxe Eraikuntzak enpresako burua den Josu Jauregiren eskutik. Zura, prezeski, basoan dagoen arbolatik hasita baserriko zutabeetaraino. Zurezko eraikuntza, basotik egongelara, eta Bioklimatikako irizpideak erabiliz eraikitako etxea, adibide bat pausoz pauso. Hurrengo pausoan, etxe baten eraikuntzaren azterketa birtuala egingo da teknologia berriak erabiliz. Amaitzeko, teoriari adibide zehatzak gehituko zaizkio irteera baten bitartez


Azkenak
2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]


Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.


Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]


Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.


Ibilbide dekolonialak (I)
Donostia: non gogoa, han ezpata


2024-08-14 | Mikel Aramendi
Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]


Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.


Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.


Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.


Arantxa Orbegozo 'Txitxi'
“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]


Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.


2024-08-13 | Euskal Irratiak
Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]


Eguneraketa berriak daude