Lurralde Petrolio-Esportatzaileen Erakundea (LPEE) petrolio ekoizle handien elkartea da. 1960an sortu zuten Venezuela, Saudi Arabia, Irak, Iran eta Kuwaiten artean. Gerora Arabiar Emirrerriak, Oman, Indonesia, Nigeria, Gabon eta Ekuador sartu ziren. Gaur egun 11 lurralde biltzen ditu, 1990eko hamarkadaren hasieran Ekuador eta Gabon atera zirenetik. Ekoizpena murriztuz prezioak igoaraztea da beren helburu nagusia, aldi berean horniduraren eta prezioaren egonkortasuna lortuz.
LPEEren egoitza iraunkorra Vienan dago, nahiz eta beste leku batzuetan ere bilerak egiten dituen -sarritan Genevan-. Martxoko azken bilera Vienan izan zen.
LPEEk nazioartean duen garrantzia erabat garbi geratu zen 1973an, erakundeak arabiarren aldeko eta israeldarren aurkako jarrera tinkoa hartu zuenean. Estatu Batuen aurkako blokeoa ezarri zuen eta, gero, Israelen aldeko beste herrialde batzuengana hedatu zuen blokeoa. Bost hilabete iraun zuen. Nolanahi ere, erakunde honek berak ere jasan behar izan ditu hainbat krisialdi, prezioen igoerak eta jaitsierak eraginez. Igoera eragin zutenen artean 1979koa (Iraneko iraultza) eta 1991koa (Kuwaiteko iraultza) aipa genitzake. Jaitsieren artean, berriz, 1986koa (ekoizpenaren igoeragatik jasandako prezioen %50eko beherakada) eta 1998koa (Asiako krisialdia). Krisialdi horietan, aditu batek baino gehiagok LPEEren deuseztapena iragarri zuen, baina erakundeak erabat berreskuratu zuen munduko petrolioaren merkatuan eragiteko gaitasuna.
LPEEri aurre egiteko Ekonomi Lankidetza eta Garapenerako Erakundeko (OCDE) herrialde kontsumitzaileek -Europako herrialdeak, gehi Japonia, Estatu Batuak, Australia, Kanada eta Zeelanda Berria- Energiaren Nazioarteko Agentzia eratu zuten. 1974an sortu zen eta, Frantzia izan ezik, OCDEko herrialde guztiak sartu ziren. Petrolioaren prezioak eragindako tentsiorik handieneko urteetan Energiaren Nazioarteko Agentziak hidrokarburoen inportaziorako gehienezko kuota orientagarriak ezarri zituen herrialde bakoitzarentzat

Munduan kontsumitzen den energiaren %35 petrolioa da, eta horrek garbi erakusten du munduko ekonomian duen funtsezko garrantzia. Halaber, herrialde ekoizle eta esportatzaileentzat esan nahi duen negozioa adierazten du. Nahiz eta oraindik datu ofizialik ez dagoen, upelaren batez besteko prezioa 25 dolarrekoa izan dela kontuan harturik, 1999an 170.000 milioi inguru dolarreko (30 bilioi pezeta, 1,2 bilioi libera) dirutza bildu zutela esan genezake. 1997an, upelaren batez besteko prezioa 19,40 dolarrekoa izanik, 161.600 milioi dolar bildu zuten. 1998an, Asiako krisiaren urtean, kopuru hori 103.700 milioi dolarretara jaitsi zen. Beraz, joan den urtean upelaren prezioa 25 dolar ingurura igo zenez, esan genezake LPEEko herrialdeek 1999an 30 bilioi pezeta inguru bildu zituztela.
Zergatik aipatzen da petrolio-upela? Upela ohiko neurri unitatea da, eta 158,97 litro dira. Upela, berez, fisikoki existitu zen, eta Pennsylvaniako lurralde historikoetatik petrolioa esportatzeko erabiltzen zen ontzia zen. Mundurako hiru petrolio gordin mota daude. Europarako Ipar Itsasoko Brent izenekoa da erreferentzia eta Estatu Batuetarako Mexikoko Golkoko West Texas Intermediate izenekoa. Biak kalitate maila ertain-handikotzat jotzen dira, eta horregatik erreferentzi nagusitzat hartzen dira. Hirugarren mota Saudi Arabiako Arabian Light izenekoa da, eta hori da LPEEk eta Japoniak erabiltzen dutena. Aljeriako petrolioa batez bestekoaren gainetik dago, eta Venezuelakoa azpitik.
Zein dira gaur egungo petrolio erreserbak, zein birfintzeko gaitasuna, zein kontsumitzaileen eskutan dagoen petrolio kopurua eta zeintzuk petrolio gordina garraiatzeko sistemak? 1999an, munduko petrolio gordin erreserba egiaztatua 1.038.500 milioi upelekoa zen, eta horietatik 800.000 milioi (%77) LPEEren esku daude. Birfintzeko gaitasunari dagokionez, berriz, egunean 81 milioi upel birfintzera hel daiteke. Birfintzeko gaitasuna eta salmenta kontuan izanik, munduko petrolio-enpresarik handiena Estatu Batuetako Exon-Mobil da.
Gainera, OCDEko herrialdeen eskuetan dagoena kontatu behar da, kontsumitzailerik garrantzitsuenak baitira. Horrela, 1999. urte amaieran, erreserba horiek 3.860 milioi upelekoak ziren, eta horietatik 2.636 milioi estatuen esku zeuden, eta gainerakoak petrolio-enpresen esku.
Petrolioa, nagusiki, oliobideetan zehar eta petroliontzietan garraiatzen da. Gaur egun petroliontziak nagusitzen dira. 1998 amaieran, munduko flotak 297 milioi tona garraiatzeko ahalmena zuen.
Zein herrialdek ekoizten du gehien eta zein da kontsumitzaile handiena? Kontsumitzaile handiena Estatu Batuak dira. Saudi Arabiaren ondoren munduko bigarren ekoizle handiena izan arren (egunean 6,4 milioi upel ekoizten ditu), inportatzaile handiena ere bera da, 9,2 milioi upel inportatuz. Espainiako Estatuan 1,32 milioi kontsumitzen dira, hau da, mundu osoan kontsumitzen denaren %1,8. Petrolioak Espainian energiaren %58 esan nahi du.
Saudi Aramco da munduko ekoizlerik handiena. 261.539 milioi upel ditu, eta urtean 3.300 milioi ekoizten ditu. Beraz, abiadura horretan, dituen erreserbak 80 urte iraungo diote.
Azkenik, nola gauzatzen da petrolio gordinaren salerosketa? Aldi baterako hornidura-kontratuak egiten dira, eta horien bidez erosten diete konpainia kontsumitzaileek ekoizleei. Bada beste merkatu bat, "spot" izenez ezagutzen dena. Horren bidez, petroliontzi baten karga eros daiteke behin baino gehiagotan, baita Ekialde Hurbileko portu batetik Europako edo Ipar Ameriketako porturen batera doan bitartean ere.
Petrolio karga horren erosketa, finantza merkatuetan egiten den titulu trukaketa bat da (benetako petrolio gordin kopuru batean oinarriturik). Titulu hori, goiz batean zehar, 20 aldiz baino gehiago alda liteke eskuz, New Yorken edo Londresen. Salmentaren kostua merkatuko prezioen arabera ezartzen da