Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2024ko uztailaren 13an

HAIKA GAZTE ERAKUNDEA

"ERAIKUNTZA NAZIONALA EZIN DA SUKALDE POLITIKORA MURRIZTU"

Jarrai mitikoa desagertu da jada, Iparraldeko Gazteriak erakunde gaztearekin batera Haika sortu dute. Igor Ortega eta Garikoitz Mujika Haikako ordezkariekin hitz egin dugu erakunde berriaz, beren erronkez eta egungo Euskal Herriaz.

Xabier Letona Biteri

2021eko uztailaren 15an

Inprimatu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Haika independentzia eta sozialismoaren banderapean sortu da. Nola ulertzen duzue zuek Euskal Herriaren independentzia gaur egun?

IGOR ORTEGA. Bizi dugun gizarte eredu honetatik datoz gure arazoak eta bizi dugun liberalismoaren erasoaldiak areagotu egiten ditu arazo hauek, bereziki gazte eta emakumeen artean. Beraz, egoerari aurre egin nahi badiogu erdibideek ez dute balio. Alternatiba integralak jorratu behar dira eta horretara dator gure proiektua. Independentzia eta sozialismoa proiektu berdinaren bi aurpegiak dira: pertsonak ekonomiaren edo irabazien onurarako erabiliak ez izatea baizik eta alderantziz, gizartearen bitarteko produktiboak gizakumeen onurarako erabiltzea.

Ezkerra posizio ideologiko moduan krisian dagoen honetan, sozialismoa nola ulertzen duzuen galdetu behar nuen orain, beharbada aurreko galderan erantzun didazue...

I. O. Maila batean bai, eta beste batean, gure gizartearen ezaugarrietan oinarritutako eredu bat izan behar du. Kubako ereduak ez du zergatik balio behar hemen, guk gurea egin behar dugu. Eta, horrez gain, demokrazia partehartzailea egituratu behar dugu, non gizakiok ideiak eta eztabaidak modu askean plazaratzeaz gain, modu integral batean garatzeko aukera izango dugun.

Iraultzaile ere aipatzen duzue. Zer da iraultzaile izatea?

GARIKOITZ MUJIKA. Galdera potoloa da. Iraultzaile izatea, arazoen muinera benetan jotzen duen borrokarako ereduaren alde egitea da. Mundu mailako arazo desberdinei sarritan sasi irtenbideak jarri zaizkie zapalkuntzari aurre egiteko, baina ez zaizkie benetan aurre egin. Arazoaren muinera jo behar da, horregatik jotzen dugu geure burua iraultzailetzat eta ez erreformistatzat. Adibidez, Hirugarren Munduan gosez hiltzen direnen arazoari irtenbidea ematea zer da, hemendik zenbait laguntza edo ogi apur batzuk bidaltzea, edo beraiek beren burua garatu dezaten baliabideak eskaintzea?
I.O. Pentsamolde horiek gure eguneroko bizitzan uztartu nahi ditugu eta hori nola egin landu behar da etengabe. Ezkerrak bizi duen krisi horretatik ateratzeko, egunerokotasunean bizimolde horien arabera biziz topatu behar da, guk geure ereduak sortuz, etxebizitzaren gaian, aisialdian, droga kontsumoan, sexu harre manetan, lan baldintzetan...

Azaroa arte Haikaren lan ildoak finkatzeko eztabaida prozesua irekiko duzue. Zeintzuk izango dira eztabaidaren eduki nagusiak?

I.O. Orain arte aipatutako parametroen inguruan, eztabaida hau gurekin partekatu nahi duten gazte guztiekin eraman nahi dugu aurrera. Bi fase daude: lehenengoa maiatzetik uztailera egin nahi dugu, herrietara eskema bat pasatu horren gainean eztabaida bat irekitzeko, edukiekin ponentzia batzuk egin, eta gero berriz eztabaidatu zerbait zehatzaren gainean. Edukiei dagokienez, lehenbizi mundu mailako joera desberdinak aztertuko dira, neoliberalismoa, sistema honen logika eta abarrekoak; bigarrena, mundu mailako ereduak Euskal Herrian duen eragina litzateke; eta hirugarrena, egungo errealitatearen azterketa, eta gazteok zuzenki jasaten ditugun ondorioen azterketa. Honez gain, euskal gazteriak bizi duen egoeraren diagnosia egin behar dugu eta errealitate horri nola egin behar diogun aurre finkatu. Azkenik, erakunde nazional berri honen egituraketa eta lan ildoak finkatuko ditugu.

Gazteria bat dela Euskal Herrian baina errealitate asko dituela aipatu duzue. Errealitate desberdin horietan Haikak nola joka dezakeen ikusteko, adibidez, zer eskaini-eskatu beharko lioke Haikak Iparraldeko gazteriari, eta zer Hegoaldekoari.

G. M. Gazteriak dituen arazoei modu antolatuan erantzun bat emateko aukera eskaintzen du Haikak. Arazo batzuk errealitate zehatz batzuetan sortzen dira eta beste batzuk orokorrak dira. Irakurketa honetan, dena den, tranpa txiki bat dago, Iparraldeko gazteriaz modu homogeneoan hitz egiten delako eta berdin Hegoaldekoaz. Hegoaldean eta Iparraldean zapalketa desberdina izan da eta kulturalki, adibidez, Iparraldean askoz handiagoa, eta badira desberdintasunak -kalean bizitzeko ohitura eta abar-. Baina sarritan, muinera joz, desberdintasunak ez dira oso handiak, eta batera borrokatzeko aukera zabalak daude. Askotan Iparralde eta Hegoaldeaz egiten diren banaketak nahiko artifizialak dira.

Iparraldean hezkuntza dela eta, eta batez ere hizkuntzari dagokionez, desberdintasunak handiak dira; administratiboki ere bai, langabeziaren aldetik ere bai, batez ere hango barnealdean... Desberdintasunak handiak dira.

I.O. Herri bezala bizitzeko dugun borondatearen gainean eraikitzen da Haika. Beraz, kontua da nola baliatzen ditugun Euskal Herrian dauzkagun tresnak edozein lurraldetan eraginkorrak izan daitezen. Udalbiltzak hor motore lan handia egin beharko du. Gaur egun Baskongadetakoak edo Nafarroakoak izan daitezkeen baliabideek, Iparralderako ere balio dezakete. Ikuspegi nazional horretatik, herrialdeek bizi dituzten errealitate desberdinetara hurbiltzen jakin behar dugu; hori da Haikaren asmoa.
G. M. Adibide zehatzetara joz, Iparraldean ikasketa unibertsitarioa egiteko Euskal Herritik kanpo atera behar dira eta hori drama bat da. Euskal Herrian badaude beste unibertsitate batzuk. Estrategia nazionalaren baitan, zergatik ez ditugu aprobetxatuko herri honek dituen baliabide ugariak, hauek antolatu eta alternatiba egoki bat eskaini? Agian, Baionako ikasle batek Bilbora edo Iruñera jo dezake, baina horrek eskatzen du herri oso baten ikuspegitik pentsatzen hastea.

Iaz egin zenuten Bilbon Gazte Topagunea, euskal gazteriaren diagnosi bat ere bai. Lana Udalbiltzari eman zenioten. Izan al duzue erantzunik edo?

G. M. Egin zen bilkura bat eta beraiek egiten ari diren diagnostikoaren barruan jarri dute. Dena den, momentuz, ekimena izozkailuan geratu da eta beraiek diagnostiko orokorra bukatu zain gaude. Instituzioen funtzioa herritarren arazoei aurre egitea da eta Udalbiltzari ere pauso hori emateko garaia heldu zaio.

Eraikuntza nazionalaren ikuspegitik, nola baloratzen duzue azken bi urteetan egin den lana?

I.O. Eraikuntza nazionala ez da sukalde politiko batera murriztu behar den kontua, baizik eta herrietatik abiatu behar den lana. Aurreko bi urteetan, alderdiek protagonismo gehiegi izan dutela uste dugu. Arazoa sortzen da batzuek eraikuntza nazionala besteengan delegatzen dutenean; edo alderdiek uste dutenean hori beraiei dagokiela eta beste herri eragileak ikusle zereginera mugatzen dituztenean. Halaber, EAJ eta EAri ausardia pixka bat falta izan zaie jasandako presioari aurre egiteko.

Baina herrietatik abiatze hori abstrakto samarra da, herrietan milaka herritar daude, era desberdinetako erakunde ugari, posizio ideologiko oso desberdinak...

G.M. Herrietatik abiatzen da mobilizazio etengabe hori. Hemen proiektu espainiarraren eta euskal proiektuaren arteko baldintzak ez dira berdinak. Egoera horretan, komunikabide espainiarrek garatzen duten presio bidetik joz, hor ez dugu aterabiderik. Hemen ezinbestekoa da herriarren etengabeko mobilizazioa garatzea, eta esparruz esparru proposamen desberdinak lantzea; hor dago sindikalgintzatik egindako lana, euskalgintzan Kontseiluak egin duena, kirolaren eremuan egindakoa... Askotan herritarren nahia alderdien nahien harat doa.

Su-eten garaian beste talde batzuekin izan dituzuen harremanak nola daude gaur egun?

I.O. EGI eta Gazte Abertzaleekin harreman naturala izan dugu, baina bai su-eten garaian eta bai gero; beren alderdiekiko autonomia maila txikia ikusi diegu eta horregatik hainbat ekimen mugatuta geratu da, adibidez abenduaren 6an Espainiako Konstituzioaren aurkako dinamika edo presoen inguruan egin beharreko beste gauza batzuk. PSOE eta PPko gazteekin ez dugu harremanik izan, besteak beste, ez dagoelako gure lehentasunen artean. Beste talde askorekin ere izan ditugu harremanak eta orain Haika aurkeztu nahi diegu.

Zein da kale borrokaz egiten duzuen balorazioa?

G.M. Kale borrokaren inguruan ezin da hausnarketa isolatu bat egin, herri honetan askotan egiten den bezala; herri honek bizi duen gatazkan kontestualizatu behar da. Gauza bat da kale borrokaz iritzi bat izatea, edo ekintza batzuk hala edo bestela ikustea, horiek iritzi pertsonalak dira. Adibide bat hartzeagatik, Hernanin Arkupe tabernan egin zen sabotajearen inguruan, komunikabide gehienentzat aste hartan Hernanin gertatutako guztia hori zen, kontuan hartu gabe aurreko igandean Ertzaintzak emandako jipoiak eta 20 etxetan baino gehiago sartu izana, adibidez. Arazoaren muinari heldu behar zaio eta ez ondorioetan geratu, gainerakoak eztabaida antzuak izango dira eta ez dute ezer konponduko. Hori hola da, gustatu ala ez gustatu. Kale borroka ez da berria herri honetan eta, berez, erantzun borroka bat da.
I. O. Ezin da borroka molde hori ulertu estatuek Euskal Herriaren aurka erabiltzen duten biolentzia aztertu gabe. Ikusi orain euskararekin egiten ari direna, beraien legitimitate demokratiko guztiarekin Iparraldean, Nafarroan, Araban... gure herriaren nortasuna ezabatzera doaz. Beren estrategian ez da errepresioa bakarrik sartzen, halako nortasun itotzeak ere badira eta horiek ere biolentzia dira. Aukera ona dugu guk geurea egiteko, Espainiak eta Frantziak egiten dutenari begiratu gabe; estrategia zibil nazional batetik abiatuta, goazen herri honek pairatzen duen egiturazko biolentziari buelta ematera, eszenatoki berri eta demokratiko hori lortze bidean.

Ezker abertzaleko gainerako erakundeek ere egitura bakarra izan beharko lukete Iparralde eta Hegoalderako?

I.O. Euskal Herrian sujetu nazionalak behar ditugula esaten badugu, erakunde desberdinek ere, eraginkorrak izateko, tresna nazionalak behar dituzte. Eta berdin beste herri eragile askori dagokionez ere, Euskal Herriko ikuspegi orokor horretan murgildu behar da, eta maila lokalean arituta ere, jakin norberaren borrokak ez direla amaitzen Iparraldean edo Hegoaldean

Irakurrienak

Matomo erabiliz

BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

Julen Ugartemendia Carcedo

Efemeridea: Espainiako 200 poliziak Errenteria asaltatu zuten, jendeari eraso, leihoetara tiro eta saltokietan lapurretak eginez

ARGIA

Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Gedar

Oraingoan kamiseta zuria

Argiako erredaktoreak

“Loturak antsietate eta inpazientzia handiagoz bizi ditu gure belaunaldiak”

Lander Arretxea

Efemeridea: Maritxu Anatol Comète sareko kidearen taldea atxilotu zuen Gestapok

ARGIA

Azkenak

2024-07-12 | Manex Usarralde Garmendia

Adin txikikoak dira Osakidetzako genero identitateko unitatetik pasa diren erdiak

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.

2024-07-12 | Julen Ugartemendia Carcedo

BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]

2024-07-12 | El Salto-Hordago | Luis Miguel Barcenilla

Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]

2024-07-12 | Taldea Meaka-Irimo Bizirik

Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]

2024-07-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]

2024-07-12 | Urko Apaolaza Avila

Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.

2024-07-12 | Gedar

Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.

2024-07-12 | Irutxuloko Hitza | Sara Ibarguren

Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]

2024-07-12 | Euskal Irratiak

Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]

2024-07-12 | Esan Erran

Dialeko Azkenak. Esan Erranek 25 urte

MULTIMEDIA - dokumentala

2024-07-11 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.

2024-07-11 | Pello Zubiria Kamino

Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]

2024-07-11 | Uriola.eus

Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.

2024-07-11 | Jenofa Berhokoirigoin

Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]

2024-07-11 | Xabier Letona Biteri

Anibal direktiba

Urriaren 7an Israelgo Armadak bere soldaduak eta zibilak ere hil zituen, ‘Haaretz’-en arabera

Israelgo egunkari Haaretz-ek hilabeteetako ikerketa egin du Israelgo Armadak iragan urriaren 7an Hamaseko erasoari nola erantzun zion aztertzeko. Armadako soldadu eta ofizial ugarirekin hitz egin du eta ondorioa argia da: Israelek Anibal direktiba indarrean jarri zuen, aurretik... [+]

Eguneraketa berriak daude