60 URTEREN BURUAN ITZULI DA MARTIN UGALDE LABORDENERA

  • "Euskaldunon Egunkaria", Graficas Lizarra eta Zabaltzen-Euskal Kulturgintzak sustaturik, Martin Ugalde Kultur Parkeak abiatu ditu zaharberritze eta eraikitze lanak. 20.000 metro koadroko orubean euskal kulturarekin zerikusia duten enpresak bildu asmo dituzte.

2017ko azaroaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Hainbat esparrutan eta urte luzez lan eskerga egindako Martin Ugaldek bere izena daraman Kultur Parkearen lehen harria jarri zuen joan den apirilaren 7an Andoaingo Labordeneko fabrika zaharrean. Era honetan eman zitzaien hasiera ofiziala Martin Ugalde Kultur Parkea taxutzeko obrei. Euskara eta euskal kulturarekin zerikusia duten enpresa, erakunde eta elkarteak biltzea du xede Kultur Parkeak eta "Euskaldunon Egunkaria", Graficas Lizarra eta Zabaltzen-Euskal Kulturgintza dira sustatzaileak. Hiruok enpresa promotore bat sortu dute eta berau arduratuko da parkea kudeatzeaz.
Goiko argazkian azaltzen den moduan, bederatzi gune bereizi izango ditu Kultur Parkeak. Urtebeteko epean lehendik ere bazeuden eraikinak zaharberrituko dituzte, hots, 6 eta 7 guneak ez beste guztiak. Eta eraikin berri hauek 2002rako egingo direla aurreikusten da. Gainera, 136 aparkaleku izango ditu eta parkea zelaiez inguratua egongo da.
Hiru enpresa sustatzaileek orain dela bi urte eta erdi izan zuten 20.000 metro koadroko orube hau erosteko aukera. "Euskaldunon Egunkaria"k Andoaingo egoitzara joan zenean errentan hartu zuen egun duen eraikina, baina beti ere erosteko aukerarekin. Urte batzuren ondoren, Labordeneko fabrikako langile kooperatiben artean gorabehera handiak izan ziren, zorrak areagotzen joan zitzaizkien eta horiek ordaindu ahal izateko orube osoa erosteko aukera luzatu zieten egungo sustatzaileei. Hauek proiektuari aurre egitea erabaki zuten eta hala abiatu dute Kultur Parkea.


PARKEA GUNEZ GUNE.

"Euskaldunon Egunkaria"ren erredakzioa, administrazioa eta biltegia bi eraikinetan (4-5) banatuko da. Egun 900 metro koadroko egoitza badu, berritze lanak amaitzean 1.500 metro koadrokoa izango du. Abarka liburu banatzailea (Euskal Kulturgintzaren enpresa) "Egunkaria"ren erredakzioaren azpian (3) egongo da. Graficas Lizarrak Leitzaran Grafikoak inprimategia (9) paratuko du parke honetan. Bertan inprimatu ahal izango du "Egunkaria"k bere eguneroko alea. Honen ondoan izango da beste kultur enpresa eta erakundeen egoitzak biltzeko eraikina (1). Eta honen azpian, zerbitzu gunea (2), bilera gelak eta zerbitzu anitzeko gelak edukiko dituena.
Barrualdean, Gipuzkoan geratzen den estilo arrazionalistako etxe bakanetakoan (8), parkearen kudeaketarako bulegoak eta bestelako administrazio zerbitzuak jarriko dira. Eta, oraindik eraikitzeko dauden bi eraikinetan (6-7), Interpretazio Zentroa, kultur enpresa eta erakundeentzako egoitzak eta Parkearen inguruko ekimen berrietarako egoitzak bilduko dituzte.
Martin Ugalde Kultur Parkeko kudeatzaileek jada hitz egin dute zenbait enpresarekin, eta beren egoitza bertan jartzeko asmoa azaldu duenik ere bada, Mikel Arrizabalaga parkeko kudeatzailearen esanetan: "Dozena erdi batek dagoeneko asmoa adierazi digu". Hala ere lanak bukatu arte eta eskaintzaren, alokairuen eta zerbitzuen berri zehatza eman arte ez dute jakingo parkera bilduko direnen kopurua.
Alabaina, ez da soilik enpresen bilgune izango Kultur Parke hau. Honez gain, Interpretazio Zentroa deitu dioten horretan, euskalgintzaren eta euskal kulturgintzaren erakusgune bat atonduko dute; bisitatzeko lekua izango da, euskal kulturaren lehena eta oraina ezagutzera emango dituena. "Kataluniako hainbat kiderekin harremanak izan ditugu, proiektuak aztertu dira... baina gertatzen dena da hizkuntza mailan ez dagoela horrelakorik munduan, eta neurri batean dira bakarrik baliagarri beste esperientziak. Zer nahi dugun gutxi gorabehera badakigu, baina hori nola diseinatu, nola bideratu aztertzen ari gara" dio Mikel Arrizabalagak.


ETEKINAK BERRINBERTITU.

Kultur Parkeak etorkizunean sor ditzakeen etekinak parkean berrinbertitzeko asmo sendoa azaldu dute kudeatzaileek. Hala ere, orube osoa erosteko behar izan dituzten kredituei aurre egiteko urte batzuk pasako direla ere uste du Arrizabalagak: "Etekinak baldin badaude, urte dezente pasako dira hemen egin dugun inbertsioa estaltzeko. Hala ere, epe hori pasata, etekinak egongo balira, ez dira enpresa horien boltsikoetara joango, baizik eta parkeko beste zerbitzuetan, dauden enpresak indartzen... berrinbertituko dira".
Labordeneko fabrika honetan bertan hasi zen lanean Martin Ugalde bera gerra zibila amaitu berritan. 60 urte joan dira harrezkero eta patuak edo kasualitateak nahi izan du lantegi zahar hark orain bere izena izatea. Mikel Arrizabalagaren ustez, "Martinekin zor handia dago eta hau zor hori kitatzeko zati txiki bat baino ez da, guk eskaini dezakeguna. Gizarte honetan, eta batez ere euskalgintzan, badira Martinekin zorretan daudenak eta oraindik zor hori kitatu ez dutenak, arrazoi desberdinengatik"


Azkenak
2025-03-12 | El Salto-Hordago
Lanaren Ekonomia
Fusilak, droneak eta interes ekonomikoak: heriotzaren negozioa

Trumpen garaipenak, Ukrainako gerraren birkokatze geopolitikoa eragiteaz gain, Europaren apustu belikoa agerian utzi du.


Egutegia zilarrezkoa ilargian

Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]


Boteretsuegia emakumea izateko

Hertfordshire (Ingalaterra), 1543. Henrike VIII.a erregearen eta Ana Bolenaren alaba Elisabet hil omen zen Hatfield jauregian, 10 urte besterik ez zituela, sukarrak jota hainbat aste eman ondoren. Kat Ashley eta Thomas Parry zaintzaileek, izututa, irtenbide bitxia topatu omen... [+]


Ezustekoa Groenlandiako hauteskundeetan: liberal independentistek irabazi dituzte bozak

Agintean dauden alderdiek kolpe gogorra jasan dute emaitzetan: Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistak eta Siumut sozialdemokratak aurreko hauteskundeetan lortutako botoen erdia inguru galdu dute, oposizioko alderdien onurarako.


Gorputz hotsak
“Kostarik kosta loditasuna desagerrarazi nahi duen mugimendu sozial bat dago”

Pertsona lodiek lodiak izateagatik bizi izan duten eta bizi duten indarkeriaren inguruan teorizatzeko espazio bat sortzea du helburu ‘Nadie hablará de nosotras’ podcastak. Cristina de Tena (Madril, 1990) eta Lara Gil (Fuenlabrada, Espainia, 1999) aktibista... [+]


2025-03-12 | Mati Iturralde
Gudaren jauntxoak

1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.

Felipe Gonzálezen... [+]


Ikusezinak

Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]


Bolo-bolo

Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]


Elle-aren biya

Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]


Lankidetzaren aldeko aldarria

Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]


Mickael Forrest: “Arbasoek ziotena errepikatzen ari gara: gu ez gara frantsesak”

Kanakyko Gobernuko kide gisa edo Parisekilako elkarrizketa-mahaiko kide gisa hitz egin zezakeen, baina argi utzi digu FLNKS Askatasun Nazionalerako Fronte Sozialista Kanakaren kanpo harremanen idazkari gisa mintzatuko zitzaigula. Hitz bakoitzak duelako bere pisua eta ondorena,... [+]


Kanaky Herria
2024: deskolonizaziorako aukera oro sinesgaitz bihurtu zuen urtea

Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]


Autobiografia linguistikoak eskolan euskara hauspotzeko

Eskolako zenbait gurasok euskalduntzeko egindako ahalegina ikusarazi, eta hezkuntza komunitatean euskararen aldeko jarrerak piztu. Helburu horiekin bultzatu du Autobiografia Linguistikoak ekimena Ramon Bajo ikastetxeko Basartea gurasoen elkarteak, Gasteizko Alde Zaharrean. Pozik... [+]


Chantal Akerman eta urrezko 80ak

Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]


Eguneraketa berriak daude