EUSKAL BANKU ETA KUTXEN BILIOI ERDIKO ETEKINA
- Azken hilabeteotan euskal finantza entitateek, banku, aurrezki kutxa zein kooperatibek, 1999ko emaitzak aurkeztu dituzte euren batzar nagusietan. Guztiak %10 inguru hazi dira iazkoan eta etekin osoa bilioi erdi pezeten inguruan ibili da.
Euskal finantza entitateen artean BBVA eta BBK dira azpimarragarri. Lehenak, Argentariaren fusioaren ondoren, 290.481 milioiko etekin gordina izan zuen eta bigarrenak 38.743 milioikoa. Hego Euskal Herriko lau Aurrezki Kutxek (BBK, Kutxa, Vital eta CAN), Euskadiko Kutxarekin batera, 3,5 bilioi pezetatik gorako baliabideak kudeatu zituzten 1999an (pentsio planen fondoak alde batera utzita). Honek garbi erakusten du Euskal Herriko Aurrezki Kutxen sistemak duen pisua. BBK eta Euskadiko Kutxakren kasuan, bakoitzak bilioi bat pezetatik gora kudeatu zituen.
Honakoak dira Hego Euskal Herrian egoitza duten bost bankuak: BBVA Bilbon; Bankoa eta Banco Guipuzcoano Donostian; BSCH taldeko Banco Vitoria Gasteizen; eta Banco Popular taldeko Banco Vasconia Iruñean. Euskal jatorriko banku hauez gain, noski, badira Euskal Herri osoan lanean diharduten beste banku espainiar eta europar batzuk.
Aurrezki kutxa eta kreditu kooperatibei dagokienez, ondorengoak dira: Euskadiko Kutxa Arrasaten; BBK Bilbon; Kutxa Donostian; Vital Kutxa Gasteizen; Nafarroako Aurrezki Kutxa (CAN) Iruñean; Baserritarren Kutxa, Bilbon; eta Caja Rural Navarra, Iruñean. Kasu honetan ere Estatu Espainiarreko beste hainbat entitatek ere dihardu Hego Euskal Herrian, Kataluniako La Caixa, Caixa de Galizia gailegoa edo Madrilgo Caja de Madrid kasu.
BBVA da merkatuko entitate garrantzitsuena, batetik Estatu osoan diharduelako eta bestetik hainbat fusiok eraman duelako egoera horretara: Banco Bilbao eta Banco Vizcayaren artekoa lehenik eta duela gutxi Argentariarekin buruturikoa ondoren. Nazioarteko bokazioa duen megabankua da dagoeneko BBVA. 89.235 langilerekin, bezeroen baliabideetan 40 bilioi pezetatik gora kudeatu zituen eta zerga aurretiko 290.481 milioi pezetako etekinak izan zituen. Telefonicarekin aliantza burutzeko eta Europa eta Hegoa Amerikan hedatzeko plan berriekin, BBVAk 2002 urterako 500.000 milioiko etekinak bereganatzea du helburu.
BBVAren barruan, bere kartera industrial izugarria azpimarratu behar da; aurreko hamarkadan 467.000 milioi pezetako etekina ekarri zion horrek. Neurri handian kontrolatzen dituen enpresen artean ondorengoak nabarmentzen dira: Telefónica (9,17%), Repsol (9,54%), Iberdrola (9,02%), Iberia (7,30%), Terra (3%), Sogecable (10,39%), Acerinox (14,18%), Metrovacesa (17,32%), Acesa (5,36%), Bodegas y Bebidas (39,28 %). Horri guztiari atzerriko bankuetan duen parte hartzea gehitu behar zaio: Italiako Banco Nationale del Laboro, Frantziako Credit Lionnais edo Marokoko Wafabank. Hego Amerikan ere bere eragina zabaldu du azken hilabeteotan eta dagoeneko liderra da bertako bankan.
Banco Guipuzcoanok, hedapen prozesuan murgilduta, zer esanik eman du azken asteotan Banco Sabadell-eko partizipazioa (%10) BBKren esku uzteagatik. Azken honek, gainontzeko euskal kutxekin batera Aguirre Gonzalezen bankuaren beste %10 bat kontrolatzen zuen lehenago. Bestalde, bere garaian Credit Agricole-rekin aliantza prozesua aurrera eraman zuen Bankoak, bere sukurtsaletan desinbertsio prozesua jarri du abian eta, modu horretan, Levanten kokatutakoak saldu zituen iaz. BSCH taldearen barruko Banco Vitoriak bere ibilbidea indartu egin du, Banestoren inguruko arazoek eragindako krisia gainditu ondoren (Banesto taldearen barruan baitzegoen lehenago). Azkenik, Banco Popular taldeko partaide den Banco Vasconiak ere hazten jarraitu du azken urteotan
Batzuen eta besteen adierazpen eta kontra-adierazpenen ondoren, ulertzekoa da arduradun politikoen definizio gabezia dela eta kutxen zuzendaritzek euren kezka agertu izana. Lerro hauek idazteko orduan, azken adierazpenak Jose Ignacio Berroeta BBKko lehendakariarenak izan dira. Berroetak BBKren jarrera fusioarekiko irekia dela eta izango dela berretsi zuen, baina egoera lehenbailehen argitzeko deia ere egin zuen. Agerian utzi zuen horrelako prozesuek oinarrizko gaietan adostasun zabala behar dutela. Hauteskundeen ondoren kutxa bakoitzaren gobernu organuak finkatuta, gaiari modu erabakiorrean heldu behar zitzaiola ere adierazi zuen. BBKko lehendakariarentzat zalantza giro hau oso arriskutsua da merkatuak estrategia garbiak soilik izaten baititu kontuan.
Vital arabarraren kasuan, Juan Maria Urdangarin lehendakariak ez du bere burua berrautatzeko aurkeztu. Hiru kutxen fusioan ez zuela ekarpenik egiterik esan zuen, epe ertainean proiektua gauzatu zitekeenik ez baitzuen sinesten. Hiru euskal entitateen bat egitean lanean hasteko data finkatzen ere ez zen ausartu Urdangarin. Fusiorako arazo handienak, hain zuzen, Araban daude, PPko arduradun politikoek dagoeneko jakitera eman baitute ez dutela EAEn kutxa bakarra nahi. Kutxa honen lehendakaritza abertzale baten eskutan egon zedin EHk EAJren kandidatura bultzatzea erabaki zuen. Erreportaje hau idazterakoan oraindik ez zen bozketa burutu. Eta data berean, Kutxaren Biltzar Nagusia oraindik burutu gabe izanik ere, ziurtzat jotzen da Fernando Spagnolo lehendakari berrautatua izango dena.
Egungo egitura politikoa kontuan hartuta, Nafarroako kutxen kasua oso bestelakoa da eta prozesua EAEko kutxen bidetik at eraman da aurrera. Bi kutxa nafarrek bat egin dute dagoeneko eta 2000ko urtarrilaren lehenetik batera dihardute Nafarroako Aurrezki Kutxa, CAN izenarekin. Dena den, egungo baldintza politikoek ezinezkoa egiten dute talde abertzaleek nahiko luketen Hego Euskal Herriko lau kutxen fusioa.
Hego Euskal Herriko lau kutxa hauek 80.000 milioi pezetako etekin garbiak lortu zituzten 1999an. Horietatik 65.000 milioi EAEko hiru kutxei dagozkie eta gainerakoak nafarrei. Bezero gordailuetan 2,5 bilioi pezetatik gora egin zuten; horietatik 2 bilioi EAEkoak dira eta geratzen den bilioi erdia gaur bateraturik dauden Nafarroako kutxena
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]