PROZESU SUBIRANISTA SINDIKATUOK EGITURATU BEHAR DUGU

  • Jadanik dena prest dago LABek bere V. Biltzarra egin ahal izan dezan. Berriz ere Rafa Diez hautatuko dute idazkari nagusi gisa eta orain arteko ildoari jarraituko zaio nagusiki. LABek azken 25 urte hauetan izandako gorabeherez eta aurrera begirako erronkez aritu gara elkarrizketan zehar.
Langileria defendatzeko jaio zen LAB. Zer aldatu da langileen baldintza eta bizimoduan ordutik hona?
Garapen ekonomikoa eta teknologikoa handia izan da sistema produktiboan eta ondorioz, langileriaren kokapena eta klase borrokaren kontzeptua aldatu dira. Langileriaren atomizazioa gertatu da. Garai hartan langile kontzeptua eta klase borroka bakarrak ziren. Egun, errealitate konplexu batekin aurkitzen gara, non klase kontzeptu hori zatituta dagoen: langile finkoak, behin-behinekoak, langabetuak, autonomoak, jubilatuak eta abar daude. Sindikalismoa egoera honetara egokitu behar izan da, sindikalismoak langile guztien aldeko politika eta errebindikazioak egin behar dituelako klase borroka horren baitan.

Asanblearen indarraz hitz egiten zenuten garai batean, eta behin langileak antolatuz gero sindikatuak desagertzera jo behar zuela eta abar. Nola ikusten duzu hura 25 urte geroago?
Ezker esparruan aldaketa ugari eman da azken urteetan. Gure jerga analitikoan zeuden termino batzuk krisian sartu dira, kapitalismoak aurrerapauso nabariak eman dituelako eta ezkertiarren alternatibak krisialdian daudelako. Ezin dugu hori tragediatzat hartu, egokitzapen logiko gisa baizik. Klase borroka testuinguru eta garai bakoitzera egokitu behar dugu, gure eraginkortasuna ahalik eta handiena izateko.

LABen ibilbidean ELArekiko elkarlana oso garrantzitsua izan da. Zer balorazio egiten duzue urte hauetako jardunaz?
Balorazio oso positiboa egiten dugu. Lehen aldiz euskal sindikalismoaren historian, sindikalismo abertzaleak gehiengoa lortu du. Orain arte Euskal Herrian sindikatu nagusienak beste mota bateko sindikatuak izan dira. Horrez gain, politikan ere, ELA eta LABen arteko elkarlana erreferentea izan da azken hilabeteetako gertakariak gauzatzeko. Abertzaleen artean elkarlana posible dela erakutsi dugu, autonomismoa gaindituta dagoelako abertzaleok beste fase bat hasi behar dugula, eta beste eszenatoki batzuetara joateko aukera eta indarra dugula. ELAk eta LABek testuinguru politiko hau lortzeko, nahiz eta orain zailtasunak egon, sherpa ren funtzioa egin dugu. Gure elkarlana ez dago planteatuta ikuspegi koiuntural batetik baizik eta ikuspegi estrategikotik. Ikuspegi hori gorpuzteko esparru guztietan sakondu behar da batasun sindikala.

Elkarlanari ekin zeniotenetik bost urte igaro dira, goi mailako egituretan sustraitua dago, baina behean oraindik ere ez dago guztiz finkatua.
Hori ikuspegi dinamiko batetik aztertu behar da. Duela bost urte goitik bultzatutako bidea hasi genuen, gero hori txertatzeko ahaleginak eginez. Guretzat garrantzitsua da elkarlana ez planteatzea bakarrik gatazka politikoari eta egoera globalari begira. Azken bizpahiru urtetan elkarlan hori arlo sindikalera eraman dugu: lehen aldiz sindikalismo abertzalea 35 orduen alde eta soldata sozialaren alde jarri da; lehen aldiz sindikalismo abertzalea ez da egon CCOO eta UGTren menpe, Madrildik zetorrenaren menpe, gure autonomia propioarekin gure errebindikazioak mahai gainean jarri eta greba orokor bat egin genuen. Dena den, bi sindikatuok historia eta kultura ezberdinak dauzkagu. Enpresetan askotan kontraesanak gertatzen dira. Apustua estrategikoa bada ordea, eta elkarlanari eraikuntza nazionala eta sindikalaren ikuspuntutik heltzeko borondatea badugu, arazo horiek gaindituko dira.

Lan harremanen euskal esparruan eta euskal espazio sozio ekonomikoan oinarritu duzue elkarlana. PPren garaipenarekin, helburuak apur bat urrunago al daude?
Martxoaren 11n zegoen egoera eta 13an zegoena berdina da. ELA eta LABen ustez, hemengo markoa agortua dago eta beste eszenatoki bat marraztu behar da. Eszenatoki berri horretara jotzean, beti planteatzen dugu lan harremanen euskal esparrrua ezinbestekoa dela. Nahitanahiezkoa da ez bakarrik abertzaleak garelako, baizik eta uste dugulako edozein langileren eskubideak Euskal Herritik hobeto defendituko ditugula, lan harremanetarako euskal esparruaren baitan. Sindikalismo abertzaleak lan pedagogiko handia egin behar du horretarako, argi dugulako prozesu suberanista ezinezkoa dela ez badu langileriak bultzatzen, eta horretarako ikusi behar du prozesuak etekinak ekarriko dizkiola. Hori lortzeko eredu sozial aurrerakoia landu behar da, abertzalea denak eta ez denak ikusi dezan subiranotasuna positiboa dela. Hori da Kongresurako txostenean dioguna: subiranotasuna ez doala inoren aurka. Ideia hori langilerian txertatu behar dugu.

35 orduen auzia dela eta kritika egin diozue ELAri; honek aldiz, Maiatzaren 21eko grebaz egindako kudeaketa defendatu zuen eta pazientzia eta iraunkortasun gutxi duzuela esan.
Maiatzaren 21ean jauzi handia egin zen eta desilusionatutako zenbait sektorerengan ilusioa sortu zen. Baina, ia urtebete pasatu denean, ikusten dugu greba horren jarraipena sektorialki, enpresetan eta globalki, konfederalki, ez dela behar bezala landu. Ez da norbaiti kritika egiteagatik, gu ere autokritikoak gara geure buruarekin. Hausnarketa horren atzean ez dago pazientzia eza edo iraunkortasun eza, hori gauza objetiboa da.

Ezkerreko sektore batzuetatik burokratizazioan erortzen ari zareten salaketa egiten zaizue sindikatuei. Badago horrelakorik LABen?
LABen burokratizazioa ez da existitzen. Sindikatu honetan daudenak militanteak dira, bai liberatuak eta baita liberatuak ez direnak ere. Gu ez gaude LABen kontraprestazio bat jasotzeagatik, lan militante bat egiteagatik baino. Batzuetan planteatu da sindikatuak oso korporatibistak direla, baina 35 orduko grebaren planteamentua ez da egiten lana dutenentzat, kalean daudenentzat baizik; eta soldata sozialaren aldeko apustua egitean ez dugu egiten bizimodu zehatz bat dutenentzat, egoera txar batean daudenentzat baino. Ezkerreko esparru batzuetatik era errazegian sortu ohi dira horrelako topikoak. Baina aztertu behar da ezkertiarron egoera, munduan zehar kapitalismoa eta neolibelarismoarekin zer gertatzen ari den eta kritikak modu eraikitzailean egin.

Sozialismoa da LABen helburu historikoetako bat. Zein sozialismo? Nola egin sozialismoaren alde, ezkerra erreferenterik gabe dagoenean?
Guk egin beharrekoa euskal sozialismoa da. Erreferenteek ez dute balio gure errealitaterako. Onak dira teoria eta praktika mailan zer gertatu den ikusteko, baina guk euskal sozialismoa landu behar dugu. Kongresu honetan gure oinarriak garatu nahi izan ditugu: izaera independentista, adibidez. Independentzia faktore positiboa izango baita aldaketa sozialerako, eredu sozial alternatibo baterako, klase elkartasuna lantzeko. Abertzaleok, nazionalismo tradizionalak hala esan digulako, beti lotu dugu independentzia lurraldea, kultura eta euskararekin. Independentzia, ordea, aldaketa sozialerako aktiboa ere bada. Egia da ezkertiarren esparruan egoera kritikoan gaudela, baina neoliberalismoaren aurkako borroka hor dago, badaude alternatiba eta teoria nahiko apurka euskal sozialismoaren eredu propioa sortzeko.

Ezker abertzalearen aldaketen aitzindari jotzen zaituzte askok. Zeintzuk dira ezker abertzalearen erronkak datozen hilabeteotan?
Lau puntu azpimarratu behar dira zentzu honetan: bat, abertzale guztiok, eta ezker abertzaleak ere bai, azken urteetan izan ez dugun estrategia nazional bat sortu behar dugu, gure herria anitza da, baina estrategia nazionala ezin dugu hiru zatitan landu: baskongadetan, Iparraldean eta Nafarroan. Bi, Iparraldeko instituzio ezaren eta Hegoaldeko marko agortuaren aurrean, proposamen zehatzak jarri behar dira mahai gainean. Hiru, gu klase sindikatua gara, hala ere, ezinbestekoa da elkarlan interklasista eta sektoreen arteko elkarlana bultzatzea. Eta lau, sindikatuok lan itzela dugu subiranotasun prozesua egituratzen, eta langileen gehiengoak prozesu horri eman behar dion babesa lortzen


Azkenak
Herrialde Katalanetako herririk turistikoenak, eskuin muturraren bozen biltoki

Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.


Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu
Puigdemontek nola egin zien iskin poliziei?

Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]


2024-08-09 | Euskal Irratiak
Baionako Euskal Museoak ehun urte bete ditu aurten

Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]


Sustantziarik gabea

Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]


Gasteizko jaietan izandako bi bortxaketak salatu dituzte

Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.


Euskal Herriko ikurrak kendu dituzte Atarrabiako pilotalekuan, Nafarroakoa izan ezik

Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]


Lodifobia eta patologizazioa Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean

Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.


2024-08-09 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


2024-08-09 | Axier Lopez
UPNk eta PSNk ez dute lortu Raimundo el Canastero zentsuratzea Tafallan

UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]


2024-08-09 | Axier Lopez
Beste milioi bat euro eman die Jaurlaritzak erdarazko hedabideei

Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]


Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


Eguneraketa berriak daude