"GEHIEGIZKO TEKNOLOGIAK AZKEN EMAITZA KALTETU DEZAKE"

  • eskaini zuen Iruñeko Gaiarre antzokian. (r)The time machine» disko berriaz gain, bere lanaren inguruko beste hainbat gai ere izan dugu hizpide elkarrizketa honetan.

2021eko uztailaren 19an
E

zkutuan baleude egiten dute lan, jardun ixila gehienetan, eta musika talde baten arrakasta edo porrotaren erantzuleak dira hein handi batean. Nahi edo nahi ez, beti atzean daude, zalapartaren itzalean gordeta. Soinu teknikarietaz ari gara, eta bide batez, produktoreetaz, abestiei azken ukitua emateko arduradunak, soinuaren kolorea zein izanen den erabakitzen dutenak.
Trebezia eskatzen du horrek, abesti bati ukitu magikoa eman diezaioketelako edo, alderantziz, betiko zapuztu. Baina, zer gertatzen da ekoizle lanetan dabilena talde bat sortu eta bere disko propioak plazaratzen hasten denean, eta are gehiago, eszenatoki batera igotzen denean zuzeneko emanaldiak emateko? Horixe da Alan Parsons artistaren kasua, martxoaren 7an Iruñeko Gaiarre Antzokian izan zena, bere azken diskoa, (r)The Time Machine» izenburukoa, aurkezten).
(r)The time machine», zure disko berria, Alan Parsons Project-ek argitara eman zuen lehen diskoaren jarraipen moduko bat dela aipatu izan da. Zer deritzozu honi? Nahita egin duzu?
Kontzienteki ez dut inoiz nire ezein lan soinuaren bitartez lotzen saiatu, nire lanek nolabaiteko identitate musikala badutela esan didaten arren. Hainbat arrazoi izan daiteke honen atzean. Nire ekoizpena, teknika, konposaketarako estiloa edota nire ohiko kolaboratzaileen ekarpenek, bereziki Ian Bairson gitarrajolearenak, eragin dezakete horretan.

Zergatik hartu duzu H.G. Wells idazlearen (r)Denboraren makina» liburua oinarri gisa disko hau egiteko?
Txikitatik, eleberria irakurri nuenean asko gozatu nuen. Denboran zehar bidaiatzearen inguruan zirrara berezia sentitu izan dut beti. Hala ere, ez da nire asmoa izan Helbert George Wellsen lana musikalki dramatizatzea. Hollywoodek asko zor dio Wells-i. Edonori gustatzen zaio denboran barrena abiatzearen nozioaz amets egitea.

(r)The Time machine» abestia ezberdina da gainontzeko kantekiko. Nolatan sartu duzu techno estiloko kanta hau?
Stuart Elliot, abestiaren egilea, techno musikari lotuta dago. Niri, pertsonalki, beti gustatu izan zait musika estilo hau, bereziki Teh Orb. Nire semeak, Jeremyk, musika mota hau jorratzen du baita ere, eta trance-ra moldatutako nahasketa bat egin zuen, Dr. Evilen ahotsa sartuz, (r)Austin Powers 2» filman agertzen dena.

Disko honetan, zurekin diharduten musikariez gain, oso jende ezaguna izan duzu ahotsetan: Spandau Ballet taldeko Tony Hadley eta Beverley Craven alde batetik, eta Maire Brennan, Clannad taldekoa, bestetik.
Hadley Bruselan ezagutu nuen 1997an eman genuen kontzertu batean. Pertsona jatorra da eta aparteko ahotsa dauka gainera. Beberly eta Maire miresten ditudan bi artista dira. Beti aldaera bilatzen saiatzen naiz ahots kolaborazioetan.

Rock sinfonikoa deitutakoaren aitzindari izan zinen. Rock sinfonikoak badu lekurik egungo musikagintzan?
Uste dut belaunaldi berriek ez dutela rock sinfonikorik entzuten eta nire belaunaldikoek entzuten jarraitzen dutela eta jarraituko dutela.

Duela urte gutxi hasi zinen zuzeneko emanaldiak eskaintzen. Zergatik hogei urte inguru zuzenekoak eman gabe?
Beste alderdi bat da hori. Hastapenean, nire musika produkzioan oinarritua zegoen batik bat, eta lan horiek eszenatoki batera eramateko beharrezkoa zen teknologia ez zen esistitzen. Zuzeneko abantaila momentu batean sor daitekeen magia hori da. Errepikaezina da. Aitzitik, estudioan zuzendu dezakezun akats hori ez dago konpontzerik zuzeneko emanaldi batean.

Soinu teknikari eta ekoizle zaren aldetik, oso ongi ezagutzen dituzu estudioan egin daitezkeen trikimailu guztiak eta ez diozu teknologiari muzin egiten. Hala ere, aurrerapen teknologikoek, konposaketa, sortzeko gaitasuna eta azken emaitza zapuztu ditzakete gaizki erabiliz gero. Zein da zure formula hori gerta ez dadin?
Teknologia mota ugari dago aukeran grabaketarako, eta hortaz, orokortzea zaila da. Egungo grabazioetan, 48 pista edo gehiagoko mahaiak erabiltzeko joera dago, eta horrek oso zaila egiten du nahasketak automatizaziorik gabe egitea. Sintetizadoreak hain dira malguak eta aldakorrak benetako musika tresnen soinua erreproduzitu dezaketela. Hala ere, inoiz ez da lortuko sanplerrak eta benetako musika tresna horiek, bereziki orkestran erabiltzen direnak, egoki berdintzea.
Hori dela eta, eta zure galderari erantzunez, teknologia konposaketa lanerako laguntza gisa erabil daiteke, baina grabazioetan, gehiegizko erabilerak eragin kaltegarriak ekar ditzake. Adibidez, jazz musika grabazioaren arte forma bat da, gordinean egiten dena. Jazzak interpretazioa biltzen du bakarrik.

Bada hainbat musikari garrantzitsuena zuzenean jotzea dela diona.
Denbora asko ez dela, zuzeneko alorra jorratzen hasi nintzen. Asko gozatzen dut horrekin. Dena den, ez dugu estadio handietan jotzen eta ez dugu su artifizialik edo antzeko gauzarik erabiltzen. Gure eszenatokia Roger Dean-ek, Yes taldeko diskoen azalen egileak, diseinatu du. Halaber, azken diskoaren kantak jotzearekin batera, Alan Parsons Project taldearen kanta klasiko mordoa eskaintzen dugu, den dena soinu eta argi joko onez jantzita.

Nazioartean ospetsuak diren pertsonaiekin egin duzu lan hainbat urtetan. Makina bat artista ezagutu duzu. Horietatik, nork erakarri zaitu gehien?
Roy Wood (The Move, Wizzard eta ELO). Oso musikari trebea da. Musikatresna guztiak jo ditzake. Estudioko trikimailu aunitz irakatsi zidan.

Jardunean dauden hiru talde edo artista aukeratzeko galdetuz gero, zeintzuk aipatuko zenituzke?
Sting-ek oso konpositore eta interpretatzaile bikaina jarraitzen du izaten. Oraindik Grammyak irabazteko gai dela erakutsi digu. REM taldeak disko gogoangarriak egiten jarraitzen du. Bestalde, Alanis Morissete dut gustuko, arauak apurtzea gustatzen zaiolako

Ukitzen duen guztia arrakasta bihurtzen duen gizona

Alan Parsons soinu-teknikari laguntzaile gisa hasi zen lanean EMI konpainiako Abbey Road izeneko estudio ospetsuetan. Arrakasta lagun hartuta musikari ekin ziola esan genezake, The Beatles taldearen (r)Abbey Road» eta (r)Let it be» lanen grabazio historikoetan esku hartzeko aukera izan baitzuen bere ibilbide profesionala hasi baino ez zenean egin. Ondotik, The Hollies, The Shadows, Olivia Newton Jonh, Phil Spector eta Paul MacCartney bezalako talde eta artista ospetsuekin aritu zen, besteak beste. Bere izena handituz joan zen etenik gabe, lan txukuna egiten baitzuen egokitzen zitzaion guztiarekin.
Laster batean ohartu ziren bere trebeziaz: alde batetik, Pink Floyd taldeak (r)Dark side of the moon» argitara eman zuenean, Grammy sarietarako proposamena jaso zuen soinu ekoizpenaren atalean, eta bestetik Pilot, Cocney Rebel, John Miles eta Al Stewart-en lanak ekoiztu zituen.
Geldi egon ezin duen pertsona horietarikoa da Parsons, beti urrats bat gehiago emateko prest . Hori dela eta, 1976. urtean The Alan Parsons Project sortu zuen Eric Woolfson-ekin batera. (r)Tales of Mystery and Imagination» izenburuko taldeko lehen diskoari (r)I Robot», (r)Pyramid», (r)Eye in the sky» eta (r)Vulture Culture» gehitu zitzaizkion, zenbait lan aipatzearren. Grammyetarako hamaika izendapen gehiago jasotzeaz gain, urrezko eta platinozko hainbat disko irabazi zuen munduan saldutako disko andanari esker.
Musikari jori honen inguruko zertzelada hauei akabera emateko, esan beharra dago 1992. urtean (r)Alan Parsons Project» delakoa bukatutzat eman zuela, ez ordea bere ibilbide profesionala, diskoak kaleratzen jarraitu baitzuen. Horrez gain, Michelle Pfeiffer izar zuen (r)Lady Halcón» pelikularen soinu banda ekoiztu zuen eta antzerkigintzarako zenbait lan egin du halaber. Merituak baina ez dira hemen amaitzen, telebistan eta Londreseko EMI Studios Group-en lehendakari orde lanetan ibili baita


Azkenak
2025-01-29 | Julene Flamarique
Greba mugagabea hasiko dute Trapagarango MFS enpresaren 104 langileen kanporatzearen aurka

ELAk eta LABek EREa baztertu eta berau erretiratzea galdegin dute. Sindikatu biek gogoratu dute 2023an antzeko neurriak geldiaraztea lortu zutela mobilizazioen bitartez


2025-01-29 | Julene Flamarique
Marokok “inolako azalpenik eman gabe” El Aaiunen sartzea eragotzi die Eusko Legebiltzarreko ordezkariei

Mendebaldeko Saharako giza-eskubideen egoeraren azterketa egiteko bidaia egin dute Euskal Fondoko eta Eusko Legebiltzarreko kide batzuek. Hegazkinetik ezin izan dute jaitsi ere egin. Legebiltzarkideek Marokoren jarrera “lotsagarria eta onartezina” dela adierazi dute.


2025-01-29 | Leire Ibar
Urriaren 7ra atzeratu dute Korrikan migratzaileei muga zeharkatzen laguntzea egotzi zietenen epaiketa

Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
“Itsaraz” zentral eolikoaren kontrako ingurumen txostenaren balorazioa

Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]


Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


2025-01-29 | Leire Artola Arin
Isela González eta Amada Chavez
Elkar babestuz borrokatzen duten emakume ekintzaileak

Mexikoko bi emakume hauen bizitzak indarkeriak eta desplazamenduak zeharkatzen ditu. Haien familiako edo komunitateko kideak hiltzen ikusi dituzte, eta krimen antolatuak zabaltzen duen terrorea azalean sentitu dute; mehatxuak, jazarpena... ohiko dituzte. Baina horrek guztiak... [+]


Nortasuna

Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]


Gurasotasun baimena

Zalantza asko izan ditut, meloia ireki ala ez. Ausartuko naiz, zer demontre! Aspaldian buruan dudan gogoeta jarri nahi dut mahai gainean: ez da justua erditu den emakumearen eta beste gurasoaren baimen-iraupena bera izatea. Hobeto esanda, baimen-denbora bera izanda ere, ez... [+]


2025-01-29 | Andrea Bartolo
Gerra inperialistari gerra

Mundu mailako erasoaldi inperialista betean gaude, mendebaldeko burgesiak gidatuta. Ofentsiba inperialistak hartu duen forma gerrarena da, aldaera guztiekin: gerra ekonomikoa, gerra kognitibo eta kulturala, lawfarea; eta, noski, gerra militarra. Mendebaldeko inperialismoak... [+]


Industria politikak: noren erreminta?

Azken urteotan, industria politikaren kontzeptua hainbat mailatan indarrez berragertu da. Neoliberalismoaren mailua izandako erakundeak, Nazioarteko Diru Funtsak, gaur egun zera azpimarratzen du: merkatuek baliabideak modu eraginkorrean esleitzeko eta arazo horiek konpontzeko... [+]


Eguneraketa berriak daude