ZE BABALOREK ESAN ZUEN EUSKARAZ IRAINIK EZ ZELA?
Ederki erakutsi digute berriki hori horrela dela Joseba Aurkenerena, Covadonga Garcia eta Jon Zelaiak. Hiruak irakasleak dira eta euskara aberasteko ikastaro batean egin zuten topo. Iñaki Mozos Mujika irakasleak lan bat agindu eta euskarazko argota gaitzat hartzea erabaki zuten. Bakoitzak bere aldetik bazuen materiala bildua eta hura atondu eta osatuz burutu zuten «Argitaren bideetan» izeneko lana.
Gero argitaletxeko Mari Eli Ituarteri aurkeztu eta honek lana bi zatitan banatzea proposatu zien. Euren bildumak irainak eta haur hizkera jasotzen zituen bereziki eta gai bakoitza liburu banatan jorratzea omen zen aproposena.
«Irainka. Euskal Irainen Bilduma» honetan 3.000 irain inguru bildu dituzte. Horretarako bibliografiara jo dute batetik. Hiztegi orokorrez gain, aurretik eginak zeuden hainbat bilketa lan ere izan dute oinarri eta baita gaiaren inguruko artikulu batzuk ere. A. Perez Bilbaoren «Bermeoko herri hizkera», Bernardo Estornes Lasaren «Erronkariko uskararen hiztegia», Edurne eta Amaia Alustizaren «Zegamako despektiboak» artikulua, «Aizu!»n Karlox Barrentsorok idatzitako «Euskaraz ere baditugu irainak», Iñaki Martiarturen «Zubererazko irain-bilduma» argitaragabea edo Covadonga Garciak berak osatutako eta oraindik kaleratu ez den «Bizkaierazko irain-bilduma» dira erabilitako iturri batzuk.
Egileen ustez bilduma hau hurbilketa soila da, esparru honetan eman den lehen urratsa. Irakasleak izaki, oinarri bat eskaini nahi diete euren ikasleei, irainak ere euskaraz botatzen ohitu ditezen. Aurkenerenaren esanetan, «
ikasleei notak eman eta nota txarra jaso dutenak ez dira gai irainak botatzeko. `Gaizto'tik ez dira pasatzen eta gero erdarara jotzen duten `ze kabroia zaren' esanez
Alfabetikoki ordenatu dituzte irainak eta kasu batzuetan, erabilera errazteko, adibideak ere ipini dituzte. Euskal Herri osoan erabiltzen diren irainak dira batzuk, euskalki batean esaten direnak besteak eta, azken kasu horretan, euskalkiaren eremua aipatu dute. Batzuk gizonezkoei zuzenduak dira –potrozorri, mostrango, gizarako...–, besteak emakumeei –marimaixtra, amandola, bularmarmita...– eta badira genero kontuetan bereizketarik egiten ez duten irainak. Hau ere islatzen du hiztegi berezi honek.
Irakurleari hainbat irain ezezagun egingo zaizkio. Seguruenik Bizkaian jakingo dute soilik emakume gizonzaleari arperi esaten zaiola. Zuberoan adimen gutxikoari ments esaten diotela ere ez du mundu guztiak jakingo. Baina badira oso zabalduak direnak ere: babalore, astakirten, txoriburu, kaiku, ipurterre, axolagabe, demontre...
Bildumaren egileen ustez, gazteek euren argotean ere euskara sar dezaten tresna egokia da liburu hau. Baina lehenago ere irainka euskaraz jarduten zuenak, bere lexikoa zabaltzeko aukera izan dezake
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Nafarroa Behereako Arberoa ikastola erre zen pasa den urrian. Administraziotik laguntzarik jaso ez duten arren, herritarrek berehala erantzun dute. Astelehenean, hain zuzen, elkartasuna eta berotasuna jaso dute Gipuzkoako Ibarran. Elkartasunak eraikitako sarea da gakoa.
Azaroaren 19an Justiziaren Eraginkortasunari buruzko Legea eta Prozedura Kirminalaren Legea aldatu zituen Espainiako Kongresuak, beste lege sorta batzuk onartzearekin batera. Horrek epaiketa azkarrak egitea, pisu turistikoen erregulazioa aldatzea edo kaleratze zehatz batzuen... [+]
Hemen da "uda bete abentura bizitzeko aukera." Zabalik dago aurtengo Euskal Udalekuetan izena emateko epea. 6 urtetatik 17 urtera arteko haur eta gazteentzako hamaika txanda antolatu dituzte Bernedo, Abaigar eta Goñi herrietan.
Japoniako multinazionalak egin nahi duen erregulazio txostenak plantako langileen herenari baino gehiagori eragingo die. Enpresa batzordeko kide Luis Escalonak adierazi du "langileen aurkako eraso bat" dela, eta lanuzteak egingo dituztela iragarri du.
Duela hamar urteko martxoaren 31an Espainiako Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu zuten denok Mozal Legea gisa ezagutzen dugun araudia. Espainiako Estatuan ez ezik, nazioartean parekorik gabeko aurkakotasuna eragin zuen lege makurra. Hamarkada pasa da eta jaio zenean bezain... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Directa hedabideak ikertu eta argitaratu du poliziaren infiltrazioa. 2019ko irailean hurbildu zen lehen aldiz Lleidako Ateneu Cooperatiu taldera, Joan Llobet García izenpean, eta 2021eko azaroan utzi zuen militantzia, Bartzelonan lana aurkitu zuela eta amonaren... [+]
350 poliziako "Force Frontière" dispositiboa baliatu dute Gipuzkoako eta Lapurdiko mugetan migratzaileen kontra egiteko martxoaren 26 eta 27an. Aurrez "terrorismo islamistaren" aurka egiteko aitzakiaz erabiltzen zituzten dispositiboak, orain "migrazio... [+]
ARGIAri jakinarazi diotenez, 40-50 irakasle inguruk Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren pareko belardian igaro dute gaua. Dozena bat kide identifikatu ditu gauerdian Udaltzaingoak.
Gaurko greba deialdiak %75eko jarraipena izan du sindikatu deitzaileen arabera... [+]
'Espetxeak libre' manifestuan adierazi dute Eusko Jaurlaritzak "ataka txarrean" jarri dituela kulturgileak, espetxeetara kultur emanaldiak egitera sartu nahi dutenei dokumentu bat sinatzea eskatzen baitie, eta salatu dute ezin dutela sartu ez sinatuz gero. Kultur... [+]
Kriztian Borda hautetsi ohia eta Lurzaindia elkarteko kideak sare sozialetan zabaldu duen bideo baten harira piztu da ika-mika. Arbonan laborantza lurrak "arriskuan" daudela salatu du Bordak, eta jakinarazi du Arbonako Herriko Etxeak bere kirol zelaia Baionako promotore... [+]