URUMEA BOKALEKO PILOTARIAK

  • Urumea ibaiaren bokalean pilotaren etorkizuna erabaki zuten kantxak bildu ziren.

2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskal pilota mundu osoan zabaldurik izan dela gauza jakina da. Baina zuetariko inork inoiz pentsatu al du non dagoen/zegoen euskal pilotaren sehaska? Ignacio eta Javier Uribarrik garbi azaldu zuten beraien iritzia. Bi autore hauentzat XIV-XVIII. mendearteko garaian Iruñean eta hortik aurrera Bilbon kokatzen dute «pilotaren kapitala».
Gure ustez guztiz eztabaidagarria da. Alde batetik ez ginateke ausartuko esatera XIV. mendean euskal pilota jaioa zenik. Bestaldetik, Donostia ahaztu egiten dute. Bilbo garrantzitsua izan bada Donostiaren eta zehatzago esanda, Urumea ibaiaren bokalearen garrantzia nabarmena izan da euskal pilotaren historian zehar.
Donostia bere osotasunean harturik oso leku estrategikoa dugu euskal pilotaren arloan. Atano III.a, Carmelo Balda, Donostia Trinketa eta auzoetako (Intxaurrondo, Altza, Antigua, Añorga, Igeldo, Zubieta, Alde Zaharra, Amara...) pilotalekuak ahaztu gabe, zalantzarik gabe Urumearen ibaiaren bokaleko pilotalekuak azpimarratu behar ditugu.
Bat edo bi kilometroko esparru txiki batean euskal pilotaren etorkizuna erabaki zuten kantxa batzuk aurki genitzakeen. Pilotaleku hauek banan-bana eta bertan izandako hamaika pasadizo aurkeztuko ditut.


BOULEVARDEKO PILOTA JOKOA.

Kale honetan obrak egiten aritu dira, baina duela hilabete batzuk agerian izan zen. Garai batean plaza honetan jokatutako partida ospetsuenen artean Simonen semeak jokatu zuena azpimarratuko dugu.
Asantza eta Perkain pilotari handiak eta Arraiozko Simon garaikideak ziren. Azken honen semeak, Bautistak, pilotari bezala Simonen semea izena zuen.
Antonio Peña y Goñik kontatzen duenez, Simonen semeak, Bautistak, 1823an Donostiako harresien ondoko pilotalekuan bere bizitza baldintzatuko zuen partida jokatu zuen.


BI KANOIKO PISTOLA PILOTALEKUAN.

Pilotalekua lepo zegoen, alkatea buru zen, eta Bautistaren trebetasuna ezaguturik bere aldeko apustuak anitz ziren. Egun hartan Simonen semea ez zen argi ibili edota gogo gutxi zuela nonbait, partida galtzen zihoan. Ikusleen kexak Bautistaren kontra bideraturik ziren, hala ere Simonen semeak ez zuen kasurik egiten.
Azkenengo kintzea jokatu behar zutenean, berrogei eta huts, ondo jantzitako gizon bat harmailetatik atera eta Bautistarengana hurbildu zen. Bi kanoiko pistola bat erakutsiz zera esan zion: «Bautista, kintze hau galtzen baduzu, hemen bertan hil egingo zaitut».
Hitz hauek eta gizonaren ahoskatzeko ikaragarrizko patxadak Bautistarengan sortu zuten eragina sekulakoa izan zen. Segituan berak zekien bezala jokatzen hasi zen eta partida berdindu zuen. Hau zela eta, alkateak partida bertan behera uztea eta plaza hustea agindu zuen eta berehala bertan ez zen inor.


BAUTISTA AL ZARA?

Simonen semea beldurturik, San Martin auzoko ostatu batera joan zen. Benta horretan, Simonen semeak bezala, Bautista izena zuen bigarren mailako pilotari bat zegoen berarekin ostatuan.
Pistoladun gizonak Bautistaren aztarna jarraitu zuen eta gaueko hamaiketan Bautista jokalariarengatik galdeginez azaldu zen ostatuan.
Bautistaren gela zein zen esan zioten; zoritxarrez ohe berean Bautista biak zeuden. Gizona, ilun zegoen ganbaran sartu, ohera hurbildu eta bere eskuak ukitu zuen lehenbizikoari horrela esan zion: «Bautista al zara?». «Bai, Bautista naiz» erantzun zion.
Berehala tiro bat entzun zen eta gizon bat ikusi zuten ostatutik arrapaladan ateratzen. Bentako jendea bi pilotarien gelara igo zenean, Simonen semea onik aurkitu zuten. Beste Bautista, odolez blai, burezurra arras triskaturik ohean zetzan.
Pistoladunak Simonen semea hiltzeko asmoz, izen berdinak nahasturik, errugabe bat akabatu zuen.
Biek ihes egin zuten: bai pistoladunak eta baita Bautistak ere. Nora joana ote zen lehenbizikoa, pertsona famatua eta graduazio bateko militarra zena? Inork ere ez daki hori.
Bautista Frantzian babestu zen, eta geroago, Donostiako partiden baldintzen beldur, Habanara joateko untziratu zen. Bizpahiru urtez Habanako giro ilunenetan murgidurik bizi izan zen, baina halako gau batean, zaldiz etxera zihoala, ezezagun bat bere bila atera eta hil egin zuen. Han geratu zen gorpu, zelai erdian.
Era honetan hil zen hain ospetsua zen Simonen semea, pilota joko guztietako erregea. Bere izaera gorrotagarria hilketa baten arrazoi bihurtu zen eta beste hilketa batek tronutik kendu zuen.
Horrelaxe gertatu zen Boulevard-eko pilota jokoan izandako istoriorik xelebreena. Gertaera hau euskal pilotaren sehaskan, Urumeako bokalean, gertatu zen


Azkenak
2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasu artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Eguneraketa berriak daude