ETXEKO KONTSUMITZAILEEK INDUSTRIENA ORDAINTZEN DUTE
- etxeetako elektrizitatea kontsumitzen dugunok, munduko garestienetakoak diren fakturak ordainduz, kontsumitzaile industrialak finantzatzen ari gara.
Txosten horrek, aldi berean, elektrizitate sorkuntzaren gehiegizko kontzentrazioaz ohartarazten du, Endesak eta Iberdrolak bien artean merkatuaren % 76 kontrolatzen baitute; «duopolio» bat osatzen dute. Horregatik OCDEren txostenak aholku batzuk ematen ditu horien ahalmena mugatzeko eta, batez ere, Estatuak enpresa elektrikoei ematen dizkien laguntzetan gardentasun handiagoa izateko.
Ekonomia, kontsumo eta politikako hainbat arlotan bezalaxe, Euskal Herria oraindik bere prezio eta kontsumoetan Madril eta Parisen menpe dago. Horregatik, gaur egun oraindik ere, Espainiako eta Frantziako datuekin batera nahasturik gauden estatistiketara jo behar dugu, eta horrek, sarritan, desitxuratu egiten du errealitatea.
zerga aurretiko etxeetako prezioak altuenen artean daude
Zergatik gertatzen da distortzio hori? Bada, hain zuzen ere, etxeko kontsumitzaileak eta industriako kontsumitzaileak faktura ezberdina ordaintzen duelako, zehazki esateko, etxeetako kontsumitzaileok enpresetako eta industriako kontsumitzaileen faktura ordaintzen ari garelako. Txostenak aipatzen dituen aldeak ikustea besterik ez dago: energia kontsumitzaile handiek, hau da, enpresek, kilowatt bakoitzeko 4 pezeta ordaintzen dute, eta kontsumitzaile txikiek 20 pezeta kilowatt-eko.
Txostenaren arabera prezio altu hori, batetik, «eranskin» ugariren ondorio da, fakturaren % 16 osatuz; eta bestetik, ikatzarentzako dirulaguntzen, luzamendu nuklearrarengatik ordaindu beharreko konpentsazioen eta lehiakortasunerako trantsizio kostuen ondorio –1,3 bilioi pezeta, erabiltzaileok konpainia elektrikoei datozen urteotan ordaindu beharrekoak–.
OCDEren txosten horrek sektorearen liberalizaziorako prozedura ere aztertzen du, eta hainbat itzal ageri da bertan. Itzal horietako bat sektorean dagoen kontzentrazioa da. Elektrizitatearen produkzioan ari ziren hamabi enpresatatik bi merkatuaren % 76 biltzera iritsi dira, aipatu dugun «duopolio» hori eraginez. Kontzentrazio hori gertatzeko arrazoietako bat Espainiako Gobernuak Europako merkatuan enpresa «nazionalak» bultzatzeko izan duen jarrera izan da. OCDEren txostenaren arabera, jarrera hori «
kontraesanean
OCDEren txostenak Espainiako Estatuan lehiakortasuna bultzatzeko eta merkatua zabaltzeko egiten ari diren ahaleginak aitortzen ditu. Baina, hala ere, azken hiru urteotan lortutakoari buruzko ñabardurak eransten ditu. Lehiakortasun handiago bateranzko bidea «
ondo doala dirudien
eskaeraren igoerari, interes moten beherakadari eta enpresen inbertsioei
lehen bi faktoreak ziklo ekonomikoaren ondorio dira eta etorkizunean aldatu egin daitezke
«El Pais»ek ezagutarazitako txostenaren edukiak liskarra eragin du egunkari horren eta Espainiako Gobernuko bozeramaile eta Industria ministro Josep Piquéren artean. Gobernua eduki hori gezurtatzen saiatu zen baina gaizki atera zitzaion: OCDEren bigarren zirriborro bat zabaldu zuen, baina egunkariak ezagutarazitakoen antzeko datuak eskaintzen zituen
Gure fakturen bidez, 1999 urtean zehar 400.000 milioi pezeta (16.000 milioi libera) oparitu dizkiegu Espainiako Estatuko enpresa elektrikoei. Horrelakoxe argia da errealitatea. Eta zergatik oparitu dugu kopuru hori kontsumitzaileok? Ez, behintzat, elektrizitate gehiago erabili dugulako. Oposizioko talde batzuk aurka agertu arren, Espainiako Gobernuak 1998ko irailean, konpainia elektrikoekin adostuta, enpresa lehiakideari trantsizio kostu bezala (edo kalteordain gisa) 1,3 bilioi pezeta ematea erabaki zuelako baizik. Merkatu librerako jauzia emateko, Espainiako Gobernuak diru kopuru izugarri hori eskaini zien kalteordain gisa. Datu ofizialen arabera, konpainiek kopuru horretatik 387.000 milioi pezeta eskuratuak dituzte dagoeneko.
Espainiako Gobernuak eta presio taldeek konpentsazio horretarako berehalako baimena lortzeko Europako Batzordearen aurrean erabili zuten argudioa hauxe da: enpresa elektrikoak onartua eta abian jarria zutela merkatu elektrikoaren berehalako eta erabateko liberalizazioa. Baina argudio hori guztiz indargabeturik geratzen da, OCDEren txostenak berak eta beste azterketa batzuk agerian uzten dutenez, Espainiako merkatu elektrikoaren zabaltzea Europako Batasuneko batez bestekoaren oso azpitik baitago
OCDEren txostenean ageri denez, Espainiako Gobernuak konpainiekin hitzartutako laguntzek, ondoko herrialdeetatik inportatzen den energia kopuru urriak, gas naturalak oraindik duen hedadura apalak eta prezioen distortsioak ezinezkoa egiten dute Espainiako Estatuan elektrizitatearen benetako merkatu bat garatzea.
Testuinguru honetan, nazioarteko erakundeak hainbat gomendio egin die konpainiei, eta hauek, dagoeneko, gomendio horiekiko aurkako jarrera erakutsi dute. Besteak beste, Iberdrolak eta Endesak elektrizitatea sortzeko dituzten aktiboetako batzuk «askatu» beharra aipatzen du, beste energia hornitzaile batzuei salduz edo lagapen kontratuak eginez. Antzeko zerbait egin zen Erresuma Batuan, Zeelanda Berrian, Estatu Batuetan eta Kanadan.
Beste neurri batean, Iberdrola eta Endesari energia sortzeko instalazio berriak eraikitzeko ahalmena mugatzea aipatzen da. OCDEk, gainera, premiazkotzat jotzen du kontsumitzaileek gas naturala eskura dezaten erraztea, ondoko herrialdeekiko elkarlotura sistemak areagotzea eta Espainiako Sistema Elektrikoaren Batzordearen (CNSE) ahalmen arautzailea indartzea.
OCDEren txostenak Espainiako Gobernuak konpainia elektrikoei emandako eta kontsumitzaileak gure fakturekin ordaintzen ari garen laguntzak eta kalteordainak (1,3 bilioi pezeta) ere aipatzen ditu. Txostenak onartzen du beste herrialde batzutan ere antzeko operazioak egin direla, baina ohartarazten du Espainiako Gobernuak agian hitzartutako neurriren batzuk aldatu beharko dituela, kontuan izanik, une honetan, Europako Batzordea laguntza horiek aztertzen ari dela.
Azkenik, txostenean, gardentasun handiagoa eskatzen zaio Espainiako Gobernuari. Bere ustez, Espainiako Estatuko elektrizitate sektorearen arauketa «
ez da behar bezain independentea edo gardena
ez da egunean eguneko presio politikoekiko behar bezain independentea
Arautzaile independenteak (CNSE) ahalmen gutxi du. Benetako merkatu lehiakor bat garatu ahal izateko komenigarria litzateke azken erabaki arautzaileetan independentzia eta gardentasun handiagoz jokatzea
Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]
Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]
Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]
Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.
------------------------------------------------
Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]
Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]
Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.
EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]
Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]
Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez.
%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]