ETXEKO KONTSUMITZAILEEK INDUSTRIENA ORDAINTZEN DUTE
- etxeetako elektrizitatea kontsumitzen dugunok, munduko garestienetakoak diren fakturak ordainduz, kontsumitzaile industrialak finantzatzen ari gara.
Txosten horrek, aldi berean, elektrizitate sorkuntzaren gehiegizko kontzentrazioaz ohartarazten du, Endesak eta Iberdrolak bien artean merkatuaren % 76 kontrolatzen baitute; «duopolio» bat osatzen dute. Horregatik OCDEren txostenak aholku batzuk ematen ditu horien ahalmena mugatzeko eta, batez ere, Estatuak enpresa elektrikoei ematen dizkien laguntzetan gardentasun handiagoa izateko.
Ekonomia, kontsumo eta politikako hainbat arlotan bezalaxe, Euskal Herria oraindik bere prezio eta kontsumoetan Madril eta Parisen menpe dago. Horregatik, gaur egun oraindik ere, Espainiako eta Frantziako datuekin batera nahasturik gauden estatistiketara jo behar dugu, eta horrek, sarritan, desitxuratu egiten du errealitatea.
zerga aurretiko etxeetako prezioak altuenen artean daude
Zergatik gertatzen da distortzio hori? Bada, hain zuzen ere, etxeko kontsumitzaileak eta industriako kontsumitzaileak faktura ezberdina ordaintzen duelako, zehazki esateko, etxeetako kontsumitzaileok enpresetako eta industriako kontsumitzaileen faktura ordaintzen ari garelako. Txostenak aipatzen dituen aldeak ikustea besterik ez dago: energia kontsumitzaile handiek, hau da, enpresek, kilowatt bakoitzeko 4 pezeta ordaintzen dute, eta kontsumitzaile txikiek 20 pezeta kilowatt-eko.
Txostenaren arabera prezio altu hori, batetik, «eranskin» ugariren ondorio da, fakturaren % 16 osatuz; eta bestetik, ikatzarentzako dirulaguntzen, luzamendu nuklearrarengatik ordaindu beharreko konpentsazioen eta lehiakortasunerako trantsizio kostuen ondorio –1,3 bilioi pezeta, erabiltzaileok konpainia elektrikoei datozen urteotan ordaindu beharrekoak–.
OCDEren txosten horrek sektorearen liberalizaziorako prozedura ere aztertzen du, eta hainbat itzal ageri da bertan. Itzal horietako bat sektorean dagoen kontzentrazioa da. Elektrizitatearen produkzioan ari ziren hamabi enpresatatik bi merkatuaren % 76 biltzera iritsi dira, aipatu dugun «duopolio» hori eraginez. Kontzentrazio hori gertatzeko arrazoietako bat Espainiako Gobernuak Europako merkatuan enpresa «nazionalak» bultzatzeko izan duen jarrera izan da. OCDEren txostenaren arabera, jarrera hori «
kontraesanean
OCDEren txostenak Espainiako Estatuan lehiakortasuna bultzatzeko eta merkatua zabaltzeko egiten ari diren ahaleginak aitortzen ditu. Baina, hala ere, azken hiru urteotan lortutakoari buruzko ñabardurak eransten ditu. Lehiakortasun handiago bateranzko bidea «
ondo doala dirudien
eskaeraren igoerari, interes moten beherakadari eta enpresen inbertsioei
lehen bi faktoreak ziklo ekonomikoaren ondorio dira eta etorkizunean aldatu egin daitezke
«El Pais»ek ezagutarazitako txostenaren edukiak liskarra eragin du egunkari horren eta Espainiako Gobernuko bozeramaile eta Industria ministro Josep Piquéren artean. Gobernua eduki hori gezurtatzen saiatu zen baina gaizki atera zitzaion: OCDEren bigarren zirriborro bat zabaldu zuen, baina egunkariak ezagutarazitakoen antzeko datuak eskaintzen zituen
Gure fakturen bidez, 1999 urtean zehar 400.000 milioi pezeta (16.000 milioi libera) oparitu dizkiegu Espainiako Estatuko enpresa elektrikoei. Horrelakoxe argia da errealitatea. Eta zergatik oparitu dugu kopuru hori kontsumitzaileok? Ez, behintzat, elektrizitate gehiago erabili dugulako. Oposizioko talde batzuk aurka agertu arren, Espainiako Gobernuak 1998ko irailean, konpainia elektrikoekin adostuta, enpresa lehiakideari trantsizio kostu bezala (edo kalteordain gisa) 1,3 bilioi pezeta ematea erabaki zuelako baizik. Merkatu librerako jauzia emateko, Espainiako Gobernuak diru kopuru izugarri hori eskaini zien kalteordain gisa. Datu ofizialen arabera, konpainiek kopuru horretatik 387.000 milioi pezeta eskuratuak dituzte dagoeneko.
Espainiako Gobernuak eta presio taldeek konpentsazio horretarako berehalako baimena lortzeko Europako Batzordearen aurrean erabili zuten argudioa hauxe da: enpresa elektrikoak onartua eta abian jarria zutela merkatu elektrikoaren berehalako eta erabateko liberalizazioa. Baina argudio hori guztiz indargabeturik geratzen da, OCDEren txostenak berak eta beste azterketa batzuk agerian uzten dutenez, Espainiako merkatu elektrikoaren zabaltzea Europako Batasuneko batez bestekoaren oso azpitik baitago
OCDEren txostenean ageri denez, Espainiako Gobernuak konpainiekin hitzartutako laguntzek, ondoko herrialdeetatik inportatzen den energia kopuru urriak, gas naturalak oraindik duen hedadura apalak eta prezioen distortsioak ezinezkoa egiten dute Espainiako Estatuan elektrizitatearen benetako merkatu bat garatzea.
Testuinguru honetan, nazioarteko erakundeak hainbat gomendio egin die konpainiei, eta hauek, dagoeneko, gomendio horiekiko aurkako jarrera erakutsi dute. Besteak beste, Iberdrolak eta Endesak elektrizitatea sortzeko dituzten aktiboetako batzuk «askatu» beharra aipatzen du, beste energia hornitzaile batzuei salduz edo lagapen kontratuak eginez. Antzeko zerbait egin zen Erresuma Batuan, Zeelanda Berrian, Estatu Batuetan eta Kanadan.
Beste neurri batean, Iberdrola eta Endesari energia sortzeko instalazio berriak eraikitzeko ahalmena mugatzea aipatzen da. OCDEk, gainera, premiazkotzat jotzen du kontsumitzaileek gas naturala eskura dezaten erraztea, ondoko herrialdeekiko elkarlotura sistemak areagotzea eta Espainiako Sistema Elektrikoaren Batzordearen (CNSE) ahalmen arautzailea indartzea.
OCDEren txostenak Espainiako Gobernuak konpainia elektrikoei emandako eta kontsumitzaileak gure fakturekin ordaintzen ari garen laguntzak eta kalteordainak (1,3 bilioi pezeta) ere aipatzen ditu. Txostenak onartzen du beste herrialde batzutan ere antzeko operazioak egin direla, baina ohartarazten du Espainiako Gobernuak agian hitzartutako neurriren batzuk aldatu beharko dituela, kontuan izanik, une honetan, Europako Batzordea laguntza horiek aztertzen ari dela.
Azkenik, txostenean, gardentasun handiagoa eskatzen zaio Espainiako Gobernuari. Bere ustez, Espainiako Estatuko elektrizitate sektorearen arauketa «
ez da behar bezain independentea edo gardena
ez da egunean eguneko presio politikoekiko behar bezain independentea
Arautzaile independenteak (CNSE) ahalmen gutxi du. Benetako merkatu lehiakor bat garatu ahal izateko komenigarria litzateke azken erabaki arautzaileetan independentzia eta gardentasun handiagoz jokatzea
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]