Oroit eta Sala 1998ko maiatzean sortu zen Ipar Euskal Herrian. Ipar Euskal Herrian joan direneko hiru hamarkadetan burutu izan zen gerra zikina salatzeko helburu izanik, Frantziako Estatuak gerra zikina hartan izan zuen esku sartzea argitzeko xedez sorturiko herri ekimena da Oroit eta Sala. Diktadura frankistaren azken garaian hasi zen estatu terrorismo mota honek demokraziarako transizioan eta geroko urteetan astindu latzak jo zituen. 1976tik 1982ra bitartean, ezker abertzalearen hainbat militante hil zuen Hegoaldean nahiz Iparraldean. 1980. urtean, 19 lagun hilak izan ziren eta 30 bat zaurituak.
BVE (Batallón Vasco-Español) edo ATE (Antiterrorismo ETA) siglapean jardun zuten talde paramilitarrek hainbat atentatu burutu zuten euskal errefuxiatuaren aurka, baina txosten judizialik ez da egundo bideratu Frantziako Estatuaren auzitegietan. Sigla haiekin aritu ziren talde paramilitarren ondotik GAL agertu zen. 1983tik 1987ra bitartean 40 atentatu, 27 hilketa eta 30 zauritu burutu zituen talde honek. GALen atentatuetan

harrapatuak izan ziren hainbat mertzenarioz salbu inor gutxi izan zen frantses estatuan auziperatua.
Oroit eta Salako partaideek Frantziako Estatuaren funtzionario eta poliziek gerra zikina edo estatu terrorrismoa deituan esku hartze zuzena izan dutela uste dute. Beren aburuz, GAL erakundea Espainiako Gobernuaren erantzukizuna dela argituz doan ahalean gero eta ageriago agertu da Frantziako Estatuaren egiturek parte hartu izan zutela gerra zikin hartan. Frantses poliziaren erantzukizuna eta inplikazioa ezin da argira atera gabe utzi, militante hauen ustez. Esparru abertzalearen nahiz giza eskubideen aldeko militanteak osatua izaki lau ardatz landu ditu egun arte kolektiboak: «Arlo juridikoa», «Informazioa eta komunikazioa», «Forumak» eta «Autofinantziazioa».
Iparraldean izan ziren atentatuak frantses estatuaren erantzukizuna izan zela salatzeko, baita aldi hartan burutu ziren sarraskiak iritzi publikoaren oroimenean gordetzeko hainbat ekintza burutu izan dute azken bi urteotan: Baionako suprefeturaren aitzinean kateatzeak, PAF egoitzaren (Aire eta Mugetako Polizia) aitzinean kontzentrazioak, hala nola epaituak izan diren mertzenarioen auziei buruzko informazio zabaltze lanak burutu ere. Bitarteko eta ahal txikiak izanik ere, abokatu talde batek dihardu arlo judizialean. Aldi berean, Frantziako auzitegietan zabaltzen diren dosier judizialak aztertzen saiatzen dira militante abertzale hauek. Hartara, inoiz edo behin, pista edo elementu txikiren bat aurkituz gero, unean uneko auzian sakondu eta frantses sistemaren aurka dihardute. Uneon, esaterako Oroit eta Sala kolektiboa Madrilen burutzen ari den «Lasa-Zabala kasua» segitzen ari da. 1995. urtean, Jose Amedo Fouce poliziak GAL erakundearen antolaketa Espainiako Gobernuaren erabakia izan zela salatu zuen auzitegietan. Aldi batez, GAL erakundearen antolaketan parte zuzena izan zuen polizia honek frantses estatuaren zenbait kargu edo funtzionario inplikatu zuen GALen sarean ere bai. Bere deklarazioak ez dira aski izan frantses estatu erraldoia kolokan jartzeko, bistan da. Azken aldi honetan, berriz, «Lasa-Zabala kasuan» inplikatua eta inkulpatua dagoen Angel Lopez Carrilo polizia egiten ari den deklarazioek esperantza zirrikitu bat irekiko dutelakoan dihardute militante hauek. Lan biziki xumea egiten dutela jakinik ere, oroitzapen-lan ezinbesteko bat egiteko dagoela kontziente dira. Euskal Herriaren memorian atxiki behar den gertakizun ahaztezina da gerra zikina euren iritziz. Zentzu honetan betekizun lan bat burutzen omen dute Iparraldeko gizartean: «

» Oroit eta Sala kolektiboa osatzen duten militanteen iritziz