GOLDE BAT ELUR


2021eko uztailaren 21ean
M

aitasuna helduko da / gorrotoari uztean / zoriona helduko da / gu gaudelarik lurpean
» esan eta sartu zen Joseba Tapia berri bat gure autoan. «

Denok bizi behar dugun / bizitze honen katean / guri zaigu, laguna / tokatu aro zailean
» jarraitu zuen Josebak: sakontasun-kalitate handiko zerbait zetorrela seguru ohartu ginen. «

Bizitze honen katean / bakeak har dezan gaina / galtzaile behar dugu / hori da gure ordaina
». Pentsamendu gogorregia gure buruei (oraingoak baino garai estuagoetan lan puska bat egitea tokatuko zaigun arren herri honetan banatu diren sufrimendu zakukadak gainera erori ez zaizkigunoi) aplikatu ahal izateko, baina urteotan hain ordain latzak pagatzen ari diren lagun askok sinatzeko modukoa.

DISKO
ederra egin du Tapiak, Quebeceko hamalau kantu hartuta. Diskoa... eta urtea. «Apoaren edertasuna» Koldo Izagirrerekin, Amurizarekin bukatu berri duena, eta hau. Baina Quebecekoarekin jauzia egin du, kantagintzarako saltoa. Itsasoaz gaindiko bidaiari etekina ateraz, material onak aukeratu eta etxeratu ditu; eta eskertu diogu horien egileez eskaini digun dokumentazioa. Frantsesetik euskaratzeko enkargua Koldo Izagirre eta Itxaro Bordari eman die; zertarako esan gehiago, emaitzak hor daude eta: hitz indartsuak, matizatuak, neurriratuak, aberatsak.
Lehengaia ere halakoa zuten, itzultzaile-egokitzaileek. «

Mon pays ce n'est pas un pays / cest l'hiver
» hasten den enbor batetik seguru atera daitekeela kapirio sendo bat: «

Herri hau, herri soila baino / negu da
».
Moldaketak egiteko Pascal Gaigne hautatu du Tapiak. Kantautoreen doinuek dituzten egitura mugatuak armonia zoragarriz hornitu, edertu eta jantzi ditu. Gitarra, Pascal beraren gitarra. Bibolina, Minerren behatzetatik Grapelli zaharraren oihartzunak ekarri dizkiguna. Eta Salaberriaren baxua. Puntu. Gehienez ere, akordeoi ttantta batzuk hemen, perkusio pixka bat hor. Ondo diseinatutako arropak ederki exekutatu eta Amasan egoki grabatuak... eta kitto. Inbertsio-emaitza konparazio aldetik, sari bat merezi du.
Pascal maisu bat da, ez da ezezaguna, baina zor genioke hainbat mediokrek duen adinako errekonozimendua bederen. «Salisterrae»ko doinuak entzungo zenituzten irrati bat baino gehiagotan, nork eginak diren jakin gabe. Victor Ericeren «El sol del membrillo»ri eta Antonio Lopezen koadroari egin zizkion musikak ere hor daude, instrumentuak exekutatzeko bezala orkestrarako moldaketak egiteko duen trebeziaren erakusle.
Disko honekin produktu ona eta zerbitzu egokia eskaini dizkigu Joseba Tapiak. Gutxitan jazotzen da prezioa hain gustura pagatzea.
«

Golde bat elur truke / mila kide jin zaizkit / golde bat elur truke / herrian dira galdu / golde bat elur truke / borrokan dira hasi / golde bat elur truke / ahal dugu urkatu...
» Gutaz ere ari da Claude Leveilléeren abesti hau, baina Pascalen moldaketa eta hotsek gure paisajearekin hain zerikusi gutxi duen Quebeceko lautada elurtuetako ikuspegiaren zirrara ekarri digu.
Enbidia eman dit Joseba Tapiaren diskoak, eta agian horregatik kontatzen dizuet hau guztia. Munduan zehar dabiltzan milioika kantuen artetik gustukoenak egokitu eta bere egitea buruan behin baino gehiagotan erabili duen edonork baloratuko du Tapiak asmatu egin duela honako honetan.

DOINU
ederrak sortzea ez dago edonoren esku, eta gure artean ere hainbat eta hainbat kanta kaxkarrek frogatzen digute. Gai handi zein ttikietatik hitz ederrak ateratzea zaila da. Doinu eta hitzak josiz kantu onak egitea are nekezagoa berriz, eta horregatik dira estimagarri hain gutxi entzuten ditugun ugarien artean. Sortzea –pulamentuzko zerbait sortzea– dohaintsu urri batzuen pribilejioa denez, ez izan lotsarik: kopiatu, egokitu, besteri alokairuan hartuta etxean ederragotu.
Zuk sentitu duzun horren antzekoa urruti ere sentitua dute. «

Ez gara inoiz helduko / arraun, arraun / deus ez da mugitzen / behar dugula itzuli / erdia egin eta...
». Zure lagunak izan duen erreakzioa edo hartu duen erabakia, beste urrunagoko hartan ere hartu bide du beste norbaitek. Eta hemen bezala, garesti ordaindu ere. «

Kartzelatik jalgitzean / zure izena galtzean / Bozo galtzaundi / nork zaitu zu bilatuko /nor da zutaz oroituko...
». Edo herritarrengandik urruntzeko izan duzun tentaldi hori, beste horrek ere pasea du, han. «

Noizbait itzultzen naizenerako / erdaldunduta egonen zarete / edo folklore hil-gogortuak / edo urre ametsez
». Orain gehiago ezagutzen dugun Quebecen bezala hemen herri bat daukagu aldagai


Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude