Finantza munduan iruzurgile profesionalak aberasten ari dira. Inguru sozioekonomikoa beraien alde dute: gure aurrezkien errentagarritasuna etengabe beherantz doa –interes tipo ofizialak ez dira % 2,5 baino altuagoak–. Inbertsio fondoak ere errentagarritasun murrizpen horren menpe daude. Burtsa berak ere gorabeherak dauzka. Gainera, eta batik bat une hauetan, diru beltz asko dago –Europan bilioi pezeta asko, eta hortik kopuru garrantzitsua Espainian eta Euskal Herrian–, eta 2002. urtea baino lehenago azaleratu behar du, urte horretan Europako moneta ofiziala, euroa, izango baita.
Batzuk azkarrak dira ordea eta iruzurgile profesionalak, berain «finantza txiringito»en bitartez, egoeraz baliatzen dira, % 20, % 30 eta baita % 100eko errentagarritasuna ere eskainiz. Hori guztia aurrezkiak etorkizuneko merkatuetan eta dibisa edo merkantzien gaineko aukeren merkatuetan kokatzeagatik. Iruzurgile hauek Ogasun Publikoa saihesteko aukera ere eskaintzen dute. Horrela, diru beltza etxean dutenek diru horretaz libratzeko aukera ikusten dute eta era berean, errentagarritasun handia lortzeko parada. Nahiz eta guztiok jakin pezetaren truke durorik inork ez duela ematen, gero eta pertsona eta familia gehiago erortzen ari da iruzurgileen atzaparretan. Hemendik aurrera, diru beltz kopurua ikaragarria dela jakinda, finantza txiringitoak gehiago iruzurtzen ahaleginduko dira; nahiz eta gaiari buruzko informazio asko eskaini den eta iruzurra jasandakoak ere badiren.

Horrelako operazioak eskaintzen dituzten sozietateak gehienetan iruzurgileak izaten dira. Finantza txiringitoak deitzen zaie eta kapital merkatuen liberalizazioaren babesean sortu dira, hemen eta Europan zehar. Lehenago nazioarteko enpresetan aritu izan dira operazioak kudeatzen. Instituzioek trabak jarri ahala, sofistikatzen joan dira enpresok.
Gaur egun, inbertsioak bai atzerriko

-en bidez eta baita berme nahikoa ez duten merkatuetan ere egiten dituzte. Kapital ezarpena ere simulatzen dute dibisen erosketaren bidez. Erabakietan presa handia izaten dute. Honako arrazoiak jartzen dituzte mahai gainean: hautatutako lagun talde txiki bati eskainitako aukera bakarrak dira eta operazioak atzeratzen badira, ez dago etekinik. Txiringitoek beti urrutikoak eta exotikoak diren finantza merkatuak aukeratzen dituzte. Txiringito hauetan komisioak gehiegizkoak dira. Transworld Financial Services sozietateak –Espainiako Merkatu Baloreen Batzordeak (CNMV) 20.000 milioi pezetako isuna jarri zion– lotsarik gabe azaldu zuen Interneteko orrian 10.000 dolar inbertitzen zituen bezeroarentzat lehen komisioa % 40koa zela. Transakzio bakoitzeko 65 dolar gehiago ordaindu behar ziren.
Eta ez pentsa hau zientzia fikzioa denik. Ez. Erakunde ofizialek, azken urteotan, berrogeita hamarretik gora sozietate ikertu dituzte Espainian. Prozedura beti bera da. Informazioa eskatzen zaie eta gero hasten da ikerketa. Batzuetan txiringitoek beraiek egiten dute jardueren publizitatea, beste batzuetan iruzurra jasan duenetarikoren baten informazioa dago, eta bestela sozietate hauek hainbat herrialdetan egindako jarduera ezagutzen da.
Administrazio arauak ez dituztela betetzen jakindakoan, sozietateei isunak administrazioren bidetik jartzen zaizkie. Pertsonaren bati iruzur egin diotela ohartuz gero, epaitegiari eta poliziari berri ematen zaio, akzio legalak hasi behar badira ere.
Dagoenekoz Ekonomia eta Ogasun Ministerioak dozena bat sozietate baino gehiagori isunak jarri dizkie. Bide penala erabiltzea makalagoa eta zailagoa da. Batetik delitua zein herrialdetan egin den jakitea zaila da –sozietate hauek batzuetan beren gunea paradisu fiskaletan kokatzen dute – eta bestetik, salaketa gutxi egoten dira.
Sarritan, txiringito hauen bitartez inbertitzen den diruaren jatorriak eragiten du salaketa eza hori. Horrela da bai, finantza sozietate mota honen sarearen menpe geratzen diren pertsonak, zertan erabili ez dakiten diru beltzaren jabe ohi dira. Ez da ahaztu behar 2002. urterako diru beltzean dauden milaka milioi pezeta eta libera horiek zuritu egin behar direla eta, beraz, mafia ukitu bat duten sozietate hauen menpe erortzeko arriskua askoz handiagoa da. Hala gertatzen bada, Ogasunaren kontroletik kanpo dauden fondo batzuen jabe direla ezagutzeak, iruzur egin dietenen aurkako salaketa oztopatzen du. Zenbait adituren ustez, ostera, errenta aitorpen osagarri bat egitea eta diru hori legeztatzea, errentagarriagoa izan daiteke. Azkenean, diru beltza desagertaraziko duen iruzurgile horiengan konfiantza izatea baino errentagarriagoa bada behintzat.
Honakoak dira horrelako iruzurrak saihesteko Espainiako Merkatu Baloreen Batzordetik (CNMV) luzatzen diren aholkuak: Publikoarekiko Arreta Departamentuari kontsulta egitea, dagokion entitate hori erregistratua dagoen egiaztatzea eta inbertsio zerbitzuak eskaintzeko baimenik duen jakitea.
CNMVek hiru sozietate zehatzen irregulartasunen berri eman du publikoki: Madrileko helbidea duen Transworld Financial Services SL, Bartzelonako helbidea duen Forex Gestion SA eta Dinamica Directiva SL, Bartzelonako helbidearekin hau ere. Oraintsu, 1999ko abenduaren 5ean, «El Pais» egunkariak «

» diren beste sozietate batzuk aipatu zituen, tartean Donostiako Askatasunaren Etorbideko 17. zenbakian dauden bi: Plaza Capital Asesores Financieros SA eta Trading Floor Servicios Financieros SA. Informazio iturri hauen arabera, bi sozietate «

» hauen administrari bakarra Guillermo Juan Gabiña Plaza da. Honakoak dira beste sozietate susmagarriak: Madrileko Consultoria y Asesoria Financiera Internacional SL (CAFI) eta Zaragozako Centro de Finanzas e Inversiones SL.
Sozietate hauek guztiak erakunde honetan erregistratu gabe daudela jakinarazi du CNMVk; ez dutela aurrezki publikoen erabilerarako baimenik; inbertsio zerbitzu enpresenak diren jardueretan aritu izanaren zantzuak badirela; eta, dagokien erregistro administratiboetan izena eman gabe egon eta baimenik gabe inbertsio aginduen jardueran aritzean arau-hauste larriak egin izanagatik, espediente zigortzaileak ezarri zaizkiela