MAHAIKIDEAK


2021eko uztailaren 21ean
Jean-Louis Davant, Idazle eta historialaria
Historialaria, idazlea eta euskaltzaina; baita politikaria ere. Enbata eta EHASeko militante izan zen. Zuberoako Urrüxtoi-Larrebilen 1935ean sortua. Hazparneko nekazal eskolan irakasle aritu zen urte askoan eta erretretan sartua da berriki. Idazle emankorra da. Prentsan usu idazten du. Bestalde, bi pastoral berri idatziak ditu. "Xiberoko Makia" laster jokatzea espero duelarik. Aljeriako gerran izan zen soldadu.

Alexis Intxauspe, Donazaharreko auzapez-orde ohia

Nafarroa Behereko Donazaharre herrian sortu zen 1934an. Ezkondua eta bost seme-alaben aita da; Intxauspe pilotari ezaguna du seme. Politikagintzan ez du alderdi konkretu batean sekulan militatu. Erdialdeko jarrera hartu izana du, eta Donazaharreko "axuanta" edo auzapez-orde izan zen. Mixel Labéguerie lagundu zuen 67ko bozketan. Laboraria da eta Nekazal Mutualitateko Kutxan aritu izana da urte luzetan.

Ximun Haran, Enbata eta EAJko IBBko kide ohia.

Arrangoitzen sortu zen orain 72 urte. Pilotari profesionala izan ondoren –Iparraldeak eman duen trinketeko pilotari hoberenetarik bat– farmazilari aritu izan da erretretara pasa arte. Frontoietako arrakasta politika eremura eraman nahi izan zuen Enbata mugimenduaren bidez. Iparraldeko EAJko Ipar Buru Batzarreko buruzagia izan zen, baina alderdiaren disziplinatik kanpo bizi da egun. «Ager» aldizkariaren kudeatzaile nagusia da.

Mixel Itzaina, Itsasu herriko auzapez-ordea.
Aldude Mentan sortua (Nafarroa Beherea) da 1933ko azaroaren 19an. Aljerian soldadu izan zen 57-58. urteetan. «Euskal Herria» izeneko aldizkari bat sortu zuen Aljerren. «Gazte» eta «Herria» kazetetan parte hartu du gaztetik. Bertsolaritza munduan saio antolatzaile, gai emaile eta epaile izana. Kanboko Herriko Etxean lan egin zuen hogeita hamar urtez. Erdia Mixel Labéguerie auzapeza zelarik.


Azkenak
Karbono biltegi izateari utzi dio Artikoko tundrak

AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.


EAJk eta Juntsek energia enpresa handiei ezarritako zerga ezabatu dute

Euskal Herriko eta Kataluniako indar eskuindarrek bat egin dute PPrekin eta Voxekin, zerga ez luzatzeko.


2025-01-23 | Euskal Irratiak
Erizainen erdiak genero eta sexu indarkeria jasaten du lanean

Bi erizainetatik batek lanean eraso sexistak jasaten dituela azalerazi du Erizainen Ordenak joan den urte bukaeran egin ikerketak. 21.000 erizainek ihardetsi dute, sektore pribatu, publiko eta liberaletik. Hauetan 2.500 gizonak dira.


2025-01-23 | Julene Flamarique
2024an 361 kazetari atxilotu zituzten munduan

Asiak jarraitzen du izaten kazetari gehien atxilo dituen kontinentea: 2024an atxilotutako kazetarien %30 baino gehiagorekin. Txina, Israel eta Myanmar izan ziren berriemaile gehien espetxeratu zituzten estatuak iaz. Osotara, 200 kazetari baino gehiago hil eta ehunka zauritu eta... [+]


2025-01-22 | Julene Flamarique
‘Independentziara egunak’ antolatu ditu Ernaik Hego Euskal Herriko 75 udalerritan

“Independentziara egin beharreko bideaz” hausnartzea da helburu nagusia. Apirilaren 20an, Aberri Egunarekin batera,  Berriozarren ospatuko duten Gazteon Eskutik jardunaldia izango dute azken geltoki.


Esa-ko urtegiaren handitzea
Apurketaren mamua beti hor

Valentziako tanta hotzaren ondoren hondamendiaren itzala beste leku batzuetara ere hedatu da: zer gertatuko litzateke horrelako denborale erraldoi batek Esako urtegi handitua kolpatuko balu? Eutsiko ote lioke presak? Urak gainezka egingo ote luke? Galderak hor daude eta... [+]


2025-01-22 | Leire Ibar
Brasilgo suteek 2024an suntsitutako eremua Italiaren azalera baino handiagoa izan da

Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.


2025-01-22 | Julene Flamarique
Gorriz margotu dute Iruñeko Erorien Monumentua, ‘Caídos eraitsi’ eta ‘Faxismoaren aurka lehen lerrora’ aldarripean

Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.


Groenlandia erosi nahi dute

Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]


2025-01-22 | ARGIA
140.000 eurorekin zigortu du Jaurlaritzak Zarauzko ikastola, ezarritako matrikulazio muga gainditzeagatik

Salbatore Mitxelena ikastolak 140.000 euro ordaindu beharko ditu, Eusko Jaurlaritzak Haur Hezkuntzarako ezarri dion matrikulazio muga gainditzeagatik, baina zortzi ikasleak mantenduko ditu, negoziazioen ondorio. Hezkuntza Sailaren erabakiak eta jarrerak salatu ditu ikastolak.


2025-01-22 | Julene Flamarique
Martxan da Errobiko hezegunea “Natur Erreserba Nazional” gisa izendatzeko proiektua

Lapurdiko hezegunea funtsezkoa da biodibertsitatearen biziraupenerako. Proposamena eremuan zabaldu dute eta Errobi inguruko sistema hidrauliko osoa barnean izango luke; Baionako, Angeluko, Basusarriko, Milafrangako eta Uztaritzeko Aturri ibaiaren ibaiadarrak, esaterako. Bost... [+]


Mahai-ingurua | ELA · LAB · Steilas · ESK
Moldaketa, zail bezain ezinbesteko

Lehen aldia da Hego Euskal Herriko euskal gehiengo sindikalak armagintza industriaren moldaketaz taldean eta modu publikoan hitz egiten duena. Aurreko hilabeteotan mugimendu antimilitaristak bilera bana egin du lau sindikatuokin, produkzio militarra “sozialki... [+]


2025-01-22 | Inma Errea Cleix
Ez gara aire

Nafarroa Arenan Mitoaroa ikusten izandako lagun batek “telurikotzat” jo zuen entzun-ikusi-sentitutakoa. Niri ere hala iruditu zitzaidan telebista medio etxetik hauteman nuena.

Pentsa daiteke Mitoaroak piztutako grinak eta atxikimenduak proiektuaren ikusgarritasuna... [+]


Eguneraketa berriak daude