BILBO 1980: HIZKUNTZAREN OINAK
Eusko Ikaskuntza eta Euskaltzaindiaren sorreren lekuko izan zen Oñatiko Unibertsitate zaharretik abiatu da Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundeak antolatu duen lehendabiziko Korrika hau. Jose Maria Satrustegi euskaltzainak eman dio hasiera gaueko hamarretan, Txantxiku Ikastolako lau haurrek hartu diote lekukoa honi. Oñatiko kaleetan, Eusko Jaurlaritzaren Barne kontseilariorde eta herriko alkate den Eli Galdos izan da eroale. Bilbora garaiz heldu nahi badu, 1.820 kilometro ditu aurretik, 182 orduko bidea. Azaroaren hondarretan gaude eta elurra ari du. Euskararen salbaziorako bidea, Arestik jarri gintuen jakinaren gainean, ez da samurra. Bidania gainean kateak behar izan dituzte lasterketa jarraitzen duten autoek. Nafarroako zenbait eskualdeetan, Zuberoatik pasatu denean bezalaxe, arazoak egon dira Remigio Mendiburu eskultoreak diseinaturiko lekukoa eramateko. Korrikalariak falta. Aurten bertan sortu den Iparraldeko AEK-k kostaldean baino ez ditu euskaltegiak, eta Nafarroak handitik du ederretik duena...
Une hunkigarriak ere ezagutu ditu gau eta egun, etenik gabe eskuz esku pasarazi den lekukoaren bideak. Santiago zubitik muga igaro duenean oilo ipurdia jarri dio bere barnean Rikardo Arregiren testu bat daraman lekukoari berari ere. Iruñean foru parlamentariek, udal zinegotziek, Osasunako jokalariek eta beste hainbat gizarte arlotako ordezkariek eraman dute, Bergaran Telesforo Monzonek, Lazkaon Aita Barandiaranek, eta 91 urte ditu...
Lekukoa Bilboko kale zabaletara heldu denean, poza da nagusi antolatzaileen artean. Lana beltz egin da, eta milaka oinen ibiliaren bozkarioa da saria. Ezustekoa lekukoa zabaldu denean etorri da. Rikardo Arregik 1966ko urtarrilaren 16an Andoainen idatzitako mezua, falta da. Airearekin bat egin du, desagertu egin da, higatu, ihetxetu, Unamunoren euskara bezalaxe. Antolatzaileak idazkiaren fotokopia baten bila doazen bitartean, AEK-k azken ekitaldirako prestaturik duen agiria irakurtzen du Julen Kaltzadak. Aurreikuste guztiak gainditu direla dio, AEK euskara erakusteko erakundea dela, publikoa, ofiziala, autogestionarioa eta zazpi herrialdeetakoa. Gero, korrikan egoterik izan ez dutenak ekarri ditu gogora:
«
Euskal Herriaren alde lan egitearren bizia galdu dutenak. Euskal Herriaren alde lan egitearren kartzelan usteltzen daudenak. Komisaldegietan torturak sufritzen dituztenak, torturak hartuko dituzten beldurrez angustiaturik daudenak... Gora Euskadi Askatuta! Gora Euskadi Euskalduna! Gora langileria! Gora langileri euskalduna!
Ondoren eman den prentsaurrekoan Rikardo Arregiren testua irakurri eta ezagutaraztera eman bada ere, AEK-k Euskaltzaindiarekin, EAJ-rekin eta Eusko Jaurlaritzarekin dituen hartu-emanak oso kaltetuta geratu dira. Elurrak ez dira udaberriarekin lurmenduko
Susa argitaletxearekin kaleratu du Goikoetxeak liburu berria: Politeismo bastarta. Nobela gisa kalifikatu arren, kronika gozo eta bizia da, irakurlea Goikoetxearen pentsamenduetan barneratuko duena. Donostiako San Jeronimo kaleko sotoan egin du aurkezpena, hamarnaka lagunen... [+]
Araba mendebaldeko Gaubeako proiektu eolikoak ak eskualdeko energia berriztagarrien potentziala areagotzea helburu duela adierazi du Mendia Wind enpresak. Gasteiz eta Arratzua-Ubarrundia udalerrietan hiru parke fotovoltaiko egiteko proiektua aurkeztu du, bere aldetik, San Miguel... [+]
Suhiltzaile Gaindituak Haserre elkarteko kidea da JOSU ARTETXE ESPERANZA (Aiara, 1995) dozenaka suhiltzailerekin batera, ziurgabetasun egoera bizi du 2022ko oposizioetako araudian egin nahi duten aldaketa dela eta.
16 urtez azpikoek laster ezingo dute sare sozialik erabili Australian, eta antzeko neurriak ezarri nahi dituzte Espainiako eta Frantziako gobernuek ere. Neurriaren eraginkortasunaz, sare sozialetako eduki eta dinamikez, pribatutasunaz eta plataforma handiek honetan guztian duten... [+]
Ingurumena kaltetzen duten proiektuen aurrean laguntza tekniko, juridiko eta administratiboa eskaintzen du Sustrai Erakuntza fundazioak Nafarroan. Urteetako ibilbidea dute eta hamaika helegite eta informe osatu dituzte hainbat proiekturi aurka egiteko: AHT, harrobiak, zentral... [+]
“Etsaien nagusitasunaren eguna” Euskal Herriko langileriarentzat “borroka eguna" izatea eskatu du Jarkik. Borrokatzera eta kalera ateratzera animatu dituzte herritarrak, “burgesiaren interes eta jabetza erregimenaren” aurrean.
Geltokiko kafetegi bateko kristalak garbitzen ari zela, hiru metroko altueratik erorita zendu da 55 urteko gizona. Aurten Euskal Herrian lan istrupuengatik hil den 54. langilea izan da.
Mundu mailako inperioaren urbs estatubatuarra –eta haren periferiako lurbira osoa– Donald Trumpen bigarren agintaldirako kontuak ateratzen ahalegintzen ari garenean, tentsioak gorabidean jarraitzen du datozen lau urteetan, zalantzarik gabe, arreta-gune nagusietakoa... [+]
Urtarrilaren 1etik aurrera pentsioak %0,9 handituko ditu Frantziako Gobernuak, hasiera batean iragarri baino lehenago, 2025eko uztailera arte ez baitzuen asmorik pentsioak igotzeko, 4.000 milioi aurreztea helburu.
Azken hamarkadotan euskalgintzan jardun izan dut, dela helduen euskalduntzean AEKn, dela hizkuntza-eskubideen defentsan Behatokian, dela euskararen normalizazioaren alde Euskalgintzaren Kontseiluan. Den-denetan egokitu zait euskalgintza edota herrigintza auzitan jartzen zutenen... [+]
Pasa den urriaren 30ean, Portugaleteko Sastraka Gaztetxeko bederatzi lagun auzipetu zituzten. Handik egun batzuetara Portugaleteko kaleak hartu zituzten hainbat lagunek gaztetxearen defentsan. Bi egun geroago, fiskalak karguak kendu zituen.
Anbulantzien zerbitzua enpresa batetik bestera aldatzeak ez duela egiturazko arazoa konponduko eta “orain arteko pribatizazioaren bidean atzera egin eta anbulantzia zerbitzuaren publifikazioari” ekiteko eskatu diote langileek Eusko Jaurlaritzari, LABek antolaturiko... [+]
Modu iraingarri eta mespretxagarrian, komunismoari loturiko ustezko atxikipen-politikoak egozten zizkion, besteak beste, Guillermo Quindós egungo errektoreordeak eta Eva Ferreiraren hautagaitza zerrendan dagoen kideak hauteskundeetara aurkeztuko den beste taldeari,... [+]