DONOSTIA 1976: 24 ORDU EUSKARAZ


2021eko uztailaren 23an
Martxoaren 27a aukeratu dute Donostia, Loiola, Iruñea eta Bilboko Herri Irratiek apustua irabazteko. Elizaren hegalpean hazitako herri irratiek urteetan euskara eta euskal kulturaren inguruan egindako lanaz baliatuz, hogeita lau orduko irratsaioa egin nahi da, dena euskaraz. Eskarmentu handiko ekipoa dago egitasmoaren atzean: Joxe Mari Iriondo, Joxe Mari Otermin, Joxe Ramon Beloki, Karmelo Otaegi, Txaro Arteaga, Iñaki Zubizarreta, Nikolas Aldai... Ez da langintza samurra izan. Iazko urtearen hondarretan onartutako «Hizkuntza Regionalen Dekretoa»-k eskaintzen duen lege babesa aprobetxatu da egitasmoa aurrera ateratzeko.
Kultura izanen da emanaldien ardatz nagusi, eta hala prestatu da egitaraua, ezin beteagoa: hamahiru mahai inguru antolatu dira guztira (euskalduntze-alfabetatzea, poesia, folklorea, komunikabideak, ekonomia, Aranzadi eta inbestigazioa, margolari-eskulturagileak, liburu argitaldariak, antzerkia, nobela eta saiakera, bertsolariak eta kantari eta diskoetxeak), bi ordu eta erdiko mahainguru berezia euskal irakaskuntzaz, hogeita lau bailaratan euskal kulturaren egoera zer-nolakoa den kontatuko duten beste hainbat kronika, euskal kulturan izena duten zenbait gizon-emakumeri egindako hogeita bost elkarrizketa, Euskaltzaindiaren batzarra, bertsolariak ere egongo dira egun guztian... Eguna bukatzeko, jaialdi erraldoi bat antolatu da belodromoan. Publizitatea emateko, afixa ezin ederrago bat ere prestatu du gaurko egunerako Zumetak: lauburu izan nahi duen kolorezko orbana zurezko ezpal batean.
Esan bezala hasi da saioa, gaueko hamabiak eta laurdenetan. Joxe Mari Odriozola, Kontxi Zabaleta, Pedro Diez de Ulzurrun, Martin Manterola eta Joxe Manuel Aleman bildu dira euskalduntze-alfabetatzearen inguruan. Joxe Migel Barandiarani eginiko elkarrizketa etorri da gero.
Banan-banan, ahal diren konexioak zuzenean eginez, orduak aurrera doaz. Ahalegina alde guztietan ikusten da. Goizaldeko ordutan atera da jendea ohetik elkarrizketa egin diezaioten. Kronistak ere ez dira nolanahikoak: Gorka Knörr Gasteiztik, Jean Haritxelhar Behenafarroatik, Patxi Zabaleta Iruñetik, Rogert Idiart Zuberoatik, Piarres Lafitte Lapurditik, Juan Luis Goikoetxea Gernikaldetik...
Eguerdian, Euskaltzaindiaren batzar berezi bat eskaini da. Interes handia dago lau diputazioetako ordezkariak azal daitezen, «

beraiek sortua den erakunde honi behingoz zor dioten babes ofizial guztia aitor diezaioten
», eta hala izan da. Euskaltzaindiari babesa eskaintzearena, ez da sinbolikoa. Belodromoko musika jaialdian bildutako sos guztiak ere euskal akademiarentzat izan dira.
Orduak aurrera doaz. Gauerdian, Donostiara hurbiltzerik izan ez duen entzulea Herri Irratiak «Kantagintza eta disko etxeak» gaiaren inguruan emititzen ari den mahai inguruarekin konformatu da.
Bien bitartean belodromoan, zirrarak kantu pospolo su forma hartzen du kantu hunkigarri bakoitzarekin. Hamaika mila lagunen gorek eta oihuek behin eta berriz eteten dituzte Laboaren, Leteren, Knörren kantuak. Ikurrinak ateratzen dira jakapetik deiadarren gainean astintzeko, globoak dabiltza harmailetan gora eta behera... Hegoaldeak Jean Mixel Bedaxagarren artea ezagutzen du... Ordutegi aldaketak ere erantsi dio anekdota politik. Baten beharrean bi egunez luzatu diren 24 ordu izan dira.
Iragarrita bezalaxe, 24 ordu izan dira euskaraz. Salbuespen txiki bi salbu.
Espainiako Radio Nacional-arekin eguerdiz eta arratsez nahitaez egin beharreko konexioei Jorge Oteiza eta Julio Caro Barojari egindako elkarrizketak gehitu zaizkie, euskara nahikorik jakin ez eta Radio Nacional-aren hizkuntzan egin behar izan direla

1976
- Eduardo Moreno Bergaretxe Pertur desagertu zen.

- 18 preso askatu zituzten eta 12 atzerriratu itzuli ziren.

- «Punto y Hora de Euskal Herria» aldizkari elebiduna sortu zen Iruñean.

- Euskaltzaindia Espainiako erregearen babesean Euskararen Erret Akademia bihurtu zen.

- Nafarroako Ikastolen Elkartea sortu zen.

- Pedro Sotak eta Remigio Mendiburuk «Nortasuna» filma aurkeztu zuten Iruñean.

- Asentxio Hondartzabal, Anjel Lertxundi, Julen Lizundia eta beste hainbat lagunen artean Erein argitaletxea sortu zuten Donostian.

- Leopoldo Zugazak Gaiak zientzia eta kulturaren inguruko aldizkari elebiduna sortu zuen.

- Patxi Zabaletaren «Gorriak» Bernardo Atxagaren «Ziutateaz», Koldo Izagirreren «Itsaso ahantzia», Jon Miranderen «Orhoituz» poesi bildumak, Joxe Azurmendiren «Zer dugu Orixeren kontra?» saiakera eta Ramon Saizarbitoriaren «Ehun metro» eta «Ene Jesus» nobelak plazaratu ziren, besteak beste.

- Junes Casenaveren «Santa Grazi» pastorala eskaini zuten.

- Joxan Artzek Luis de Pablorekin «Zurezko Olerkia» kontzertua eskaini zuen.

- Eltzegor taldea sortu zen.

- Niko Etxartek Minxoriak plaza-taldea sortu zuen.


Azkenak
Trunpen eta fiskal demokraten borrokak migratzaileen deportazioa oztopa dezake

AEBko John C. Coughenoiur epaileak onartu du Washington, Arizona, Illinoiz eta Oregon estatuek elkarrekin aurkeztutako helegitea, eta horren arabera atzera bota du Donal Trumpek AEBetan jaiotako etorkin ez legezkoen seme-alabak kanporatzeko dekretua.


“Nazionalismo feminista da aukera bakarra”

Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz... [+]


June Egino (GKS)
"Gerren ondorioz ezarritako austeritate politikek gogor kolpatzen dituzte langileak”

‘Gerraren eta faxismoaren aurka’ lelopean manifestazioa antolatu du Gazte Koordinadora Sozialistak larunbatean Iruñean eta Bilbon.


2025-01-24 | Sustatu
TeknoTrump albisteak: Oligarkekin bat, Stargate AA ekimena, eta TikTok luzapena

Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]


2025-01-24 | Gedar
Europako gastu militarra, eztabaidaren erdigunean Davosen

 Mark Rutte NATOko idazkari nagusiak arrazoia eman dio Trumpi eta esan du "Europak inbertsio militarra handitu" behar duela.


Gehiegizko hizkuntz eskakizunak ditu Donostiako HAPOa idazteko kontratazio espedienteak, arkitektoen elkargoaren ustez

Arkitektoen elkargoaren helegitea dela eta, Donostiako Udalak atzera bota du kontratazio espedientea.


Lapurtarren Biltzarra ez dute ospatuko aurten

Antolatzaileek Biltzar Nagusian harturiko erabakia da: aurten ez dute Lapurtarren Biltzarrik antolatuko Uztaritzen. Motibazio eskasa da erabakiaren oinarrian dagoen arrazoia.


2025-01-24 | Euskal Irratiak
ELB sindikatuaren zerrendaburu Julen Perez
“Laborarientzako proiektu azkar bat dugu, Euskal Herriari itzulia dena”

Datorren astean Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeak ospatuko dira Ipar Euskal Herrian. Frantzia mailako FDSEA eta CR sindikatuez gain, ELB Euskal Herriko Laborarien Batasuna aurkezten da, "euskal laborarien defentsa" bermatzeko.


Ordoñezen hilketa, “Oldartzen” eta “Alternatiba demokratikoa”-ren testuinguruan

Ostegun honetan 30 urte bete dira ETAk Gregorio Ordoñez PPko Donostiako zinegotzia hil zuela. Hainbat arrazoirengatik euskal gizartean zirrara berezia sortu zuen atentatua izan zen. PPko eta PSOEko zinegotzien aurkako atentatuen atea ireki zuen.


Lanartearen gomendioak erakunde publikoei, beka eta sari sistema duina eta etikoa helburu

Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.


Jaurlaritzaren Parisko egoitzaren historia: Gestaporen atzaparretatik berriz EAJren eskuetara

Hamarkada askotako eskaeraren ostean, Parisko Marceau etorbidearen 11. zenbakian dagoen jauregi historikoa EAJren esku geratu da azkenean. Jeltzaleentzat, balio monetariotik harago, balio sinboliko itzela du eraikin horrek, erbestearekin eta faxismoaren kontrako borrokarekin... [+]


2025-01-23 | Leire Ibar
Joseba eta Eñaut Alvarez
“Demokrazia eta adierazpen askatasuna daude, baldin eta dirua badaukazu”

Joseba Alvarez eta Eñaut Alvarez aita-semeei bi urte eta erdiko, eta urte eta erdiko kartzela zigorrak eskatzen dizkiete 2023ko San Sebastian bezperan, Plaza Berrian, Etxera jartzen zuen pankarta bat zintzilikatzen saiatzeagatik. Bi urte geroago, urtarrilaren 29an... [+]


Eguneraketa berriak daude