PARISEK JAN EZ GAITZAN: ELE!

  • ekimenak hats berria eman dio eskualdeko bizi kulturalari, euskarari erabat, gainera.

2021eko uztailaren 19an
Ezinezkoa izan da Alduden telebista bat sortzea. Mendi artean egonik, emititzeko sobera garesti ateratzen baita. Igorgailu anitz beharko lirateke mundu guztiarengana heltzeko. Oztopoak oztopo eta Aldudarrak bideo elkartearen egitura baliatuz, 1997ko ekainean herriko gazte saiatu batzuek Ele bista sortu zuten, xede nagusia bideoa tresna gisa baliatzea zelarik, jende artean komunikazioa pizteko. Izan ere, telebistak jendea indibidualizatu egiten du bere gibelean; Iparraldean ikusgai dagoen frantses telebista kasu, gero eta paristarrago ari da bihurtzen, auzo xume edo laborarien bizimodua ikusmolde deformatu baten bidez bakarrik irudikatuz, antropologia hutsa bailitzan.

«Elitearen ispilu horri kontra egiteko eta gure nortasuna biziarazteko, bideoa erabiltzea pentsatu genuen»
azaltzen digu Ximun Carrere Elebistako arduradunak. Hastapenetik hasi ziren aztertzen: zer egin jendeak parte hartuarazteko? Halaxe, aldizka bideo kazeta baten ateratzea bururatu zitzaien, non jendeak egin erreportajeak ikusiko ziren.

«Gure filosofia atxikiz, bideoaren demokratizazioa aldarrikatzeko gisan, nahiago genuen jendea ikusentzunezko baten inguruan elkartzea; telebista aitzinean zaudela, iduri baitu guk ez dugula deus erraitekorik. Bestalde, elkarte handietatik norbait lanen bat proposatzera etortzen zaigularik, gu haien zerbitzurako jartzen gira eta ez dugu haien hitza zalantzan jarriko, nahiz eta jakin ez dela sobera hola. Anitzetan, emaitza ikusita konturatzen gira horretaz
». Nagusiki beraz, enkarguzko lanekin ateratzen dute bizibidea, erakunde eta enpresendako bideo industrialak, Gazteriak-ek antolatu gauzen inguruko dokumentalak edo EKErendako bideoak direla.
Egitasmoari lotzeko, Europatik eta Euskal Kultur Erakundetik diru laguntza bat ukan zuten, bi aleak ateratzeko baliatu izan dutena. Berez, Elebista aski komertziala ez izanik, buruhauste franko dituzte irtenbideak atzemateko. Ximunek lañoki argitzen digunez,

«norbaitek kazeta erosten duelarik, emaiten duen sosak ez du kostua estaltzen. Hori da gure arazo nagusia, egiteke dagoen urrats komertziala falta zaigu. Herritarrek ez dute ulertzen kazeta horren erostera etorri behar dutela. Horren kariaz, pentsatu genuen onena kazeta eskaintzea zela eta haiek nahi bazuten, diruz lagun ziezagutela, hara, baina salgai jarri gabe. Iaz, abonamendu sistema bat abiarazteko nahikaria bagenuen, etxean lau kazeta urtean saltzeko. Baina azkenean ez genuen egin. Orain berriz, ideia batetik abiatzen gara gehiago, adibidez Mikel Erramuzperen «Sorlekua utziz geroz» filma erakusten segituko dugu. Ideia ttipiagoekin, alegia, jendeak ikus dezan nornahik duela istorioak kontatzeko ahalmena, eta gure tresneria eskainita erakutsiko diegu ideia hori nola bilakarazi, baita muntaketan lagundu ere.»

HIRU BIDEO KAZETA.

Lantaldea zazpi lagunek osatzen dute, hiru soldatapean. Proiektuen inguruan hala ere, jende gehiago biltzen da. Orotara zazpi kamera dituzte Ele Bistan, biga erreportajeak egiteko, beste biga emanaldiak zuzenean grabatzeko, zahar bat eta beste bi ttipi, horietako bat digitala. SVHS euskarria darabilten arren, merkeak bezain kalitate onekoak diren DVcam kamerak erostekotan dira. Berriki egin den Mixel Labegerieren omenezko kantaldia adibidez, lau kamera erabiliz grabatu zuten.
Sortu zenez geroz, hiru bideo kazeta atera dituzte, hiru laurdenetik gora euskara hutsean (bada beste kazeta bat frantsesez azpidatzia). Lehen alean Aldudeko balea zuten aipagai, gehi zazpi erreportaje ttipi: «Errestoak» kromlechen gainean, jendea egunero ondotik pasatzen bada ere, ez baitaki sobera zer diren. Beste bat «Ipar hego» izenekoa, Banka eta Erratzuko Ihauterien kontura, bi aldetan gauza bera egiten dela erakusten duena. «Zurrumurru» izenekoan postak arazoak ukan zituenekoa; «Gazteen txokoa» non bi gaztek adineko batzuei galderak pausatzen dizkieten, haien gazte garaia konta diezaieten, biak alderatu ahal izateko. «Kirola aldi»n berriz, kirola muinean hartuz, baina ez betiko maneran, baizik eta Perkain Aldudeko pilotaria oroitu eta bidenabar, oraingo Perkain pilotariarekin lotura egiteko. «Saski naski»n kultur mailan atera diren gauzak erakusten ziren. Korrikari ere eskaini zioten atal bat.
Bigarren alean aldiz, gai berberak hartu eta Ipar Euskal Herria osoan gaindi berregin zituzten. «Errestoak» Arbonan, «Gazteen txokoa» euskal kulturaren inguruko gogoeta Garazin, «Argituz» toxikomania plazaratzen da Miarritze, Angelu eta Baionan, «Ipar hego» Nafarroako egunari buruz Baigorrin, «Kirol aldi» Donibane-Lohizunen, eta abar. Beste gaiak ere landu zituzten «Elez ele»n kasu, laborantzan segidarik ez duten etxaldeei lotua, Añarbeko gazteek egina. Azkenik, aurten atera duten bideoak Aldude, Banka eta Urepel herrien arteko iazko azoka hartzen du oinarri. Gutxi gorabehera 300 pasa ale saldu dituzte kazeta bakoitzarekin.


IKASTALDIAK BURUAN.

Apailatzen ari diren ikastaldien bidez telebistako moldeak erakutsi nahi dizkiote gazteriari. Egun bat muntaketan iraganez gero, nornahik igarri lezake telebista zeinen bitarteko makurra izan daitekeen irudia eta hitza uztartzeko tenorean.
ETBrekin balizko hitzarmen bati ongi deritzo Ximunek:

«Orain arte ez dugu urrats hori eman, besteak beste, haiek Betacam euskarria dutelakotz. Lan tresna digitalak erosi ondotik, katalogo moduko batekin joan beharko genuke. Baina hori nire iritzia da»
. Bestenaz, euskarazko herri telebistekin zenbait gauza egiten dute Ele Bistakoek. Haien artean sare bat antolatzearen ideia buruan dabilkite, lanak Xaloa, Ttipi Ttapa, Oarso eta Arrasate telebistekin trukatzeko.

«Kazeta bat ere egin dugu herri telebistei buruz, haien saioen zatiak erakutsiz»
gehitzen du Carrerek. Ele Bistaren gauzaketa inguruko gazteendako eredugarri izaten ahal delakoan dago Ximun:

«Egia da astean zehar gazte gutxi ibiltzen dela inguru honetan. Zernahi gisaz, eta ni Lekuinekoa banaiz ere, badirudi gazteek ikusi dutela, gauzak sortzeko ekimena ukanez gero, hemen geratzen ahal direla. Horretarako naski, ez da lan eskaintzarik, baina badituzte laguntzak beren ideiak garatzeko»

Azkenak
Israelen eta Hezbollahren eraso-trukea, 2006tik inoiz ikusi ez bezala

Larunbatetik iganderako gauean, Israelgo armadak gutxienez ehun hegazkin erabili zituen Libano hegoaldea bonbardatzeko. Israelen arabera "prebentziozko erasoa" izan zen, antza, Hezbollah Israel erasotzera zihoala zioen "informazioa" zutelako.


27 urteko gizon bat atxilotu dute Donostian, emakume bati sexu-erasoa egitea leporatuta

Gertaera abuztuaren 18ko goizaldean izan zen Donostiako Alde Zaharreko kalezulo batean, Ertzaintzak adierazi duenez. Egun horretan emakume batek beste sexu-eraso bat salatu zuen Donostian, gizon batek “diskoteka baten inguruan ukituak egin zizkiola” esanez.


Hil egin da Laudioko ZIU mugikorreko mediku falta pairatu zuen herritarretako bat

Bihotz-gelditzea pairatu zuen eta Bilboko Zainketa Intentsiboetarako Unitate mugikorra bertaratu behar izan zen bera artatzera, Laudiokoan ez zegoelako medikurik. Horrek nabarmen atzeratu zuen ospitaleratze prozesua.


2024-08-26 | Behe Banda
Atzean geratu dira albistegiak

Haurra nintzenean, etxean ohitura zen arratsaldeko zortzietan egiten ari ginen hori albo batera utzi, telebista piztu eta ETB1eko albistegia ikustea. Hasieran sekulako amorrazioa sentitzen nuen gaueroko kate aldaketa bidegabe horien aurrean, eta gurasoei galdetzen nien ea nola... [+]


2024-08-26 | Jon Torner Zabala
Munduko Euskal Pilota Txapelketan, euskal pilota selekzioak lekurik ez

Iruñeko Labrit pilotalekuan ari da jokatzen 22 urtez azpiko XI. Munduko Euskal Pilota Txapelketa. Abuztuaren 31ra bitartean zazpi herrialdetako 200 pilotari baino gehiagok hartuko dute parte. Euskal selekzioak lehiatzerik ez duela-eta, haren ofizialtasuna eskatu dute... [+]


2024-08-26 | June Fernández
MIGRAZIO-DOLUA
Herrimina trauma bihurtzen da

Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.


2024-08-26 | Garazi Zabaleta
Baztan
Elizondoko zahar-etxean menu osasuntsu eta jasangarrien bila

Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]


2024-08-26 | Jakoba Errekondo
Etxeko kasta

Bolada harroan da. Ondo harroan. Etxe ondoraino etorri zaizkigu bere arboladiak, ahuakatediak. Ahuakatea gero eta sukalde gehiagotan ikusiko duzu eta osasuntsua dela entzungo duzu barra-barra. Bere izenak dioen bezala, Persea americana, Ameriketatik dator, zehazki Mesoamerika... [+]


Iraileko kolore laranjak

Zer behar du momentu honetan gure gorputzak? Kontzientzia hartu, gure ongizatean denborak, atsedenak, mugimenduak eta garaiko elikadurak duten eraginaz. Gure ingurune naturalak, jakintzaz ematen dizkigu urtean zehar behar ditugun elikagaiak eta, hala, elikagai freskoak,... [+]


Stop azpikontratazioa

Esku-hartze sozialeko sektore publikoaren alde.


Eguneraketa berriak daude