PARISEK JAN EZ GAITZAN: ELE!
- ekimenak hats berria eman dio eskualdeko bizi kulturalari, euskarari erabat, gainera.
«Elitearen ispilu horri kontra egiteko eta gure nortasuna biziarazteko, bideoa erabiltzea pentsatu genuen»
«Gure filosofia atxikiz, bideoaren demokratizazioa aldarrikatzeko gisan, nahiago genuen jendea ikusentzunezko baten inguruan elkartzea; telebista aitzinean zaudela, iduri baitu guk ez dugula deus erraitekorik. Bestalde, elkarte handietatik norbait lanen bat proposatzera etortzen zaigularik, gu haien zerbitzurako jartzen gira eta ez dugu haien hitza zalantzan jarriko, nahiz eta jakin ez dela sobera hola. Anitzetan, emaitza ikusita konturatzen gira horretaz
Egitasmoari lotzeko, Europatik eta Euskal Kultur Erakundetik diru laguntza bat ukan zuten, bi aleak ateratzeko baliatu izan dutena. Berez, Elebista aski komertziala ez izanik, buruhauste franko dituzte irtenbideak atzemateko. Ximunek lañoki argitzen digunez,
«norbaitek kazeta erosten duelarik, emaiten duen sosak ez du kostua estaltzen. Hori da gure arazo nagusia, egiteke dagoen urrats komertziala falta zaigu. Herritarrek ez dute ulertzen kazeta horren erostera etorri behar dutela. Horren kariaz, pentsatu genuen onena kazeta eskaintzea zela eta haiek nahi bazuten, diruz lagun ziezagutela, hara, baina salgai jarri gabe. Iaz, abonamendu sistema bat abiarazteko nahikaria bagenuen, etxean lau kazeta urtean saltzeko. Baina azkenean ez genuen egin. Orain berriz, ideia batetik abiatzen gara gehiago, adibidez Mikel Erramuzperen «Sorlekua utziz geroz» filma erakusten segituko dugu. Ideia ttipiagoekin, alegia, jendeak ikus dezan nornahik duela istorioak kontatzeko ahalmena, eta gure tresneria eskainita erakutsiko diegu ideia hori nola bilakarazi, baita muntaketan lagundu ere.»
Sortu zenez geroz, hiru bideo kazeta atera dituzte, hiru laurdenetik gora euskara hutsean (bada beste kazeta bat frantsesez azpidatzia). Lehen alean Aldudeko balea zuten aipagai, gehi zazpi erreportaje ttipi: «Errestoak» kromlechen gainean, jendea egunero ondotik pasatzen bada ere, ez baitaki sobera zer diren. Beste bat «Ipar hego» izenekoa, Banka eta Erratzuko Ihauterien kontura, bi aldetan gauza bera egiten dela erakusten duena. «Zurrumurru» izenekoan postak arazoak ukan zituenekoa; «Gazteen txokoa» non bi gaztek adineko batzuei galderak pausatzen dizkieten, haien gazte garaia konta diezaieten, biak alderatu ahal izateko. «Kirola aldi»n berriz, kirola muinean hartuz, baina ez betiko maneran, baizik eta Perkain Aldudeko pilotaria oroitu eta bidenabar, oraingo Perkain pilotariarekin lotura egiteko. «Saski naski»n kultur mailan atera diren gauzak erakusten ziren. Korrikari ere eskaini zioten atal bat.
Bigarren alean aldiz, gai berberak hartu eta Ipar Euskal Herria osoan gaindi berregin zituzten. «Errestoak» Arbonan, «Gazteen txokoa» euskal kulturaren inguruko gogoeta Garazin, «Argituz» toxikomania plazaratzen da Miarritze, Angelu eta Baionan, «Ipar hego» Nafarroako egunari buruz Baigorrin, «Kirol aldi» Donibane-Lohizunen, eta abar. Beste gaiak ere landu zituzten «Elez ele»n kasu, laborantzan segidarik ez duten etxaldeei lotua, Añarbeko gazteek egina. Azkenik, aurten atera duten bideoak Aldude, Banka eta Urepel herrien arteko iazko azoka hartzen du oinarri. Gutxi gorabehera 300 pasa ale saldu dituzte kazeta bakoitzarekin.
ETBrekin balizko hitzarmen bati ongi deritzo Ximunek:
«Orain arte ez dugu urrats hori eman, besteak beste, haiek Betacam euskarria dutelakotz. Lan tresna digitalak erosi ondotik, katalogo moduko batekin joan beharko genuke. Baina hori nire iritzia da»
«Kazeta bat ere egin dugu herri telebistei buruz, haien saioen zatiak erakutsiz»
«Egia da astean zehar gazte gutxi ibiltzen dela inguru honetan. Zernahi gisaz, eta ni Lekuinekoa banaiz ere, badirudi gazteek ikusi dutela, gauzak sortzeko ekimena ukanez gero, hemen geratzen ahal direla. Horretarako naski, ez da lan eskaintzarik, baina badituzte laguntzak beren ideiak garatzeko»
Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.
Teslaren aurkako lehen greba –eta bakarra– da munduan, Suedian 2023ko urritik aurrera egiten ari direna. Duela mende batetik hona Suedian egindako grebarik luzeena bihurtu da. IF Metall sindikatua bultzatu du protesta, Elon Musken autogintza enpresak hitzarmen... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023
-------------------------------------------------
Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]
Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.
------------------------------------------------------
Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]
Master Amaierako lan sendoa aurkeztu berri du Peio Berterretxek. Urte luzetan antzerkian ikasia eta aritua, plaza antzerkien jatorriaz eta gaur egun dituzten funtzioez aritu gara harekin, Lekorneko Kabalkadan oinarrituta egin duen ikerketaren aitzakian.