BILBO 1966: EZ DOK AMAIRU


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Nemesio Etxaniz, euskarari lur berriak eskaini nahi dizkion idazle apaiztua omendu dute Bilbon. Ez da ipuinen egilea kantari gazteek gogoan dutena, ezta azken urteak irratirako antzerkitxoak prestatzen eman dituen gizona ere gaur gorazarrea jaso duena. Euskal letrak Manterolaren, Azkueren eta Aita Donostiaren kantutegietatik haratago, munduko doinuekin lotzen ahalegindu den autorea da batez ere jende aurrean gaur aurkezten den Ez Dok Amairu taldeak omendu nahi duena.

Prakadun eta gonadunak, naikoa sermoi egiñak ditugu euskeraz. Ortik beti ugari izan du gure izkuntzak. Euskera kale-jabe egin nai ba-degu, gaztediari atsegin zaizkion gaiak arrotu bearko ditugu euskal lanetan.
Eta gazteengan sortu duen txera gozoa, ezin uka dakioke hirurogeita zazpi urtera heldu den Don Nemesiori. Zertan ibili den ikusita, ez dabil urruti Lizardiren «

Baiña nik, izkuntza larrekoa / nai aunat noranaikoa
» hartatik. Egin du sobera meriturik maitatua izateko 1951n «Kantu-kantari» argitaratu zuenetik. Tango aidean:

Ez ninan uste ire ezpain oiek,
ain labain zorrotz zirenik...
Taldea zorretan da iazko urtarrilean Donostiako Victoria Eugenia antzokian egin zen jaialdi haren antolatzaileekin, Jarrai antzerki taldearekin alegia. Jendez gainezka, bertan bildu ziren Benito Lertxundi, Lurdes Iriondo, Mikel Laboa, Julen Lekuona, Kemen neska hirukotea, Bikondoa soinuarekin, Zuaznabar anaiak txalaparta joz, Arantxa Gurmendi eta bere orkestina... Egurra berehala heldu zen euskara doinu horietara egokituta usteldu eginen dela dioten sektore inmobilistengandik. Eskerrak ordurako Iñaki Beobide hasia zegoen

Zeruko Argia
-n «Gazte naiz» sailean idazten:

Ritmo berriko abesti batzuek abestu zirala? Bai jaunak, bai, abestu ziran EUSKARAZ. Kanpoko abestiak baño gehiago izan ziren gureak, zaarrak edo sortu berriak, Presley, Halliday eta Beatles'en abestiak ere bai ordea. Ta zergatik ez? (...) Guretzako, euskara ez da baserri batean edo urrezko bitrina batean gorde bear degun gauz bat, guretzako euskera, gure egintza guztietan beraz balia gindezken gauz bat izatea nai dugu.
Bateko eta besteko gogoak batzen igaro da 1965a. Hasierako taldeari Artze anaiak elkartu zaizkio, Xabier Lete, Jose Angel eta Juan Migel Irigarai, Kepa Garbizu, Jose Mari Zabala, Jose Antonio Villar, Luis Mari Bandres eta Jean Paul Arregi... Groseko Yoloak taldea ahantzi gabe, «Black is black»-en bertsio euskaratuarekin. Gipuzkoarrak dira gehienak. Ez Dok Amairu izena berriz, Jorge Oteiza eskulturagileak proposatua da, Azkuek Bizkaian jasotako herri ipuin batetik hartua, hamahiruaren adur gaiztoa hautsi eta Pizkundeak aurrera joko duela adierazteko.
Bilbon Etxanizen omenez elkartzen diren kantarien artean dagoen aldea, gaitza da. Lurdes Iriondo ehun eta berrogeita hamar kantalditik gora emana da, Mikel Laboak bi disko txiki ditu kalean, Arestiren letrak musikatu ditu, «Apur dezagun katea» eta «Egun da Santimamiña»... beste batzuk berriz, herrietako koroetakoa dute duten ia esperientzia bakarra. Ez dio axolarik, «

indibidualkeriak utzi eta indibidualtasuna aberasteko
» sortu den taldeak aspaldidanik esperotako ametsa eszena gainera eramanda txoratzen du lehen Hernanira eta Donostiara bezala orain Bilbora bildu den entzulea, abeslariak ulertu gabe euskaldun sentitzen dena da asko

1966
- Urtarrilaren 9an Euskal Abesti Berrien Jaialdia antolatu zen Donostian eta Hernanin.

- «Hazparneko Anderea» eta «Eneko Bizkai eta Maria Lorka» antzerki-lanak idatzi zituen Telesforo Monzonek.

- Imanol Urbietak «Haur kantariak» haurrentzako diskoa grabatu zuen.

- Nestor Basterretxeak eta Fernando Larrukertek «Alquezar» laburmetraia estreinatu zuten.

- «Diario de Navarra»-k, itxura aldatzearekin batera, euskarazko orrialde bat erantsi zion bere egunkariari.

- Euskaltzaindiak Gipuzkoako letratuen Elkarteari agiri bat zuzendu zion, auzitegietan, maiz gertatzen ohi zen bezala, erdaraz ongi ez dakiten lekuko edo salatuentzat interpretaria jartzeko eskatuz.

- Euskaltzaindia euskal hiztegiaren gainean lan egiten hasi zen ekainaren 5ean. Berehala hasi ziren "h"-ri buruzko eztabaidak.

- Ikastola sortu zen Gasteizen.

- Daniel Landartek «Gure haurra» antzerki-lana idatzi zuen, Etxahun-Irurik «Iruriko kuntia» pastorala, Joan Mari Lekuonak «Mindura gaur» poesia liburua eta Martin Ugaldek «Sorgiñaren urrea» haurrentzako ipuina.

- Manuel Matxainek Xenpelar Bertso-paper lehiaketa irabazi zuen.


Azkenak
Trumpen aurkako erasoa hamarkadetan egindako akatsik handiena dela adierazi du Zerbitzu Sekretuak

Uztailaren 13an Trumpen aurkako atentatuan agentziaren “erantzukizun osoa” bere gain hartu du Kimberly Cheatle zerbitzuko zuzendariak, Kongresuaren aurrean, astelehenean. Oraindik ikertzen ari dira zer gertatu zen zehatzago jakiteko.


Emakume katedradunen kopurua nabarmen handitzea izango da EHUren helburua datozen lau urteetan

Lan kategoria altuenetan %22 dira emakume katedradunak gaur egun, eta soldata arrakala %7koa da. Berdintasunerako IV. Plana aurkeztu dute, eta Eva Ferreiro errektoreak adierazi du EHU “erreferentea” dela genero politiketan.


2024-07-23 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Krisien orbana zabaltzen ari da Bengalako golkoan

Myanmarreko gerra zibilak, gure hedabideen fokutik guztiz kanpo bada ere, atsedenik gabe jarraitzen duen bitartean, beste krisi politiko larri bat sutu da Bengalako golkoan. Sortzez, Bangladeshko gazteriaren kale-agerraldiek ez dute zerikusirik 2021eko estatu-kolpe militarrak... [+]


2024-07-23 | Ahotsa.info
Lizarrako txosnak erdigunean nahi dituztela aldarrikatu dute UPNren bazterketaren aurrean

Lizarrako Udalak datozen jaietarako aurreikusia dagoen jai herrikoien egitaraua arriskuan jarri du. Txosnak erdigunetik kendu eta urrun eta baztertua dagoen zonalde batera eraman nahi ditu.

 


Arabako diputatua zen Modesto Manuel Azkonaren hezurrak bere sorterrira itzuli dira, 88 urteren ostean

1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.


2024-07-23 | Gedar
Ia 100 pertsona migrante bizi izan dira Berango eta Getxo arteko baso batean

Iazko urritik eraiki dituzte hainbat kokaleku jatorri magrebtarreko ia 100 lagunek. Poliziak duela hainbat aste jaso zuen haiek basotik botatzeko agindua.


AEBek “portu humanitarioa” kenduko dute Gazatik, bertatik laguntzarik ia sartu gabe

25 egun baino gutxiagoz egon da martxan hasieratik polemikoa izan zen portua. “Distrakzio neurria” izan dela salatu dute eragile ugarik.


Milioika migratzaile esplotazioaren eta eskubide gehiegikerien biktima, Europako nekazaritza-sektorean

Langile migratzaileek indarkeria, lanaldi luzeak eta ordainketa eskasak modu ohikoan jasaten dituzte, Europako bederatzi estatutan egindako ikerketa baten arabera. Gutxienekoa baino soldata baxuagoak jaso ohi dituzte ia estatu guztietan, eta emakumeek are soldata baxuagoak.


Greba egingo dute asteartean Iruñeko FCC-ko langileek, Iosu lankidearen heriotza salatzeko

Lan istripuz 33 pertsona hil dira Euskal Herrian aurten. Azkenekoa, Iruñeko sanferminetan garbiketan lanean ari zen Iosu izeneko langilea. Kamioiaren gainetik erori zen eta hartutako golpe larriaren ondorioz hil da. LABek FCC (Iruñerriko Mankomunitateko... [+]


Eguneraketa berriak daude