Betidanik jakin izan da eta, batez ere, betidanik jasan izan da bitartekariak eta, orain, banaketa enpresak –geroz eta esku gutxiagotan bildurik– izan direla merkatuko azken prezioen gehiegikerien arduradunak. Kontsumitzaileak, nahiz eta garesti iruditu, erosi egiten ditu produktuak. Baina, nolanahi ere, kontsumitzaileak oso gutxitan ezagutzen ditu dendan edo supermerkatuan erosi dituen fruta edo barazki horien jatorrizko prezioak. Hau da, oso gutxi ezagutzen da ekoizleek, nekazariek edo baratzezainek beren produktuengatik jasotzen duten ordaina. Esan dezagun oraingoz, kontsumitzaileak ordaintzen duena, orokorrean, nekazariak jasotakoa baino sei aldiz gehiago izaten dela.
Frantzian nekazariak kalera atera dira; batetik, bitartekari eta banaketa-sareen aurka egin dute eta, bestetik, kontsumitzaileei jakinarazi diete beraiei produktuengatik ordaindu zaienaren eta kontsumitzaileak ordaintzen duen azken prezioaren arteko alde ikaragarria. Gehiegikeria horiek gerarazteko lehen ahalegina Frantziak egin zuen. Horretarako, bi etiketa jartzea erabaki zen, kontsumitzaileak garbi ikus dezan elikadura produktuak jatorrian zeukan prezioa eta berak ordaintzen duena. Dirudienez, ahaleginak porrot egin zuen, bi etiketak jartzea derrigorrezkoa ez zelako. Orain Espainiako Gobernua aukera hori aztertzen ari da.
Azken asteotan Arabako nekazariak mobilizatu egin dira, patatagatik ordaintzen zaien prezio kaskarragatik. Prezioentzat bi etiketa jartzearen eskaria egin dute, kontsumitzaileak ondo jakin dezan prezioak nork desitxuratzen dituen.

Adibide bat jartzearren, fruta eta barazkiena jar genezake: baratzetik kontsumitzailearengana iritsi bitartean balio erantsi handiegirik gabeko produktuak izanik, gerta liteke merkatuan 180 pezeta (7,2 libera) ordaintzen diren sagarrak jatorriz ekoizleari 100 pezeta ordaindu izana, edo merkatuan 177 pezeta ordaintzen den tomate kiloagatik 80 pezeta ordaintzea ekoizleari. Arrandegian, berriz, kiloko 1.205 pezeta ordaintzen den izokinak 525 pezeta balio zuen jatorrian. Eta horrela produktu guztiekin. Ondoko taulan zenbait produkturen jatorrizko eta jendaurreko prezioak ikus daitezke.
Gauzak horrela, Espainiako Gobernua bi etiketen aukera aztertzen ari da. Dagoeneko, maila ezberdinetako bilerak egin dira, nekazariak, handizkako nahiz txikizkako saltzaileak eta dagokien ministerioak bilduz. Bi etiketen aukera, oraingoz, elikadura arloko produktuetan erabiliko litzateke, fruta eta barazkiekin hasi eta, gero, esneki eta arrainetara zabaltzeko.
Lortuko al da, ordea, inolako adostasunik, bitartekari eta banaketa-sareen interesak tartean izanik? Bitartekariak eta banaketa-sareak egongo al dira prest beren gehiegikeriak lau haizeetara zabaltzeko edo, hainbeste lotsarik ez pasatzearren, prezioak jaisteko? Ez da erraza izango denak ados jartzea. Eta gauza jakina da Gobernuak bitartekari handiekin eta banaketa-sare handiekin gehiago eta hobeto konektatzen duela ekoizle eta sindikatuekin baino.
Zalantzarik gabe, bi etiketak jartzeko interesik nabarmenena ekoizleek eta sindikatuek dute, lan gehien egiten dutenak izanik, gutxien irabazten dutenak direlako. Hauek hala ere ez dute guztiz begi onez ikusten neurria. Pentsa liteke kontsumitzaileentzat ere ona dela neurri hau, prezioen inguruko kontrol handiagoa egoteaz gainera, prezioak merkeagotu ere egingo bailirakete. Baina sindikatuak ere ez daude honekin oso ados.
Banaketa-sare handietako hainbat iturri hasia da bi etiketa jarri beharraren inguruko kezkak adierazten. Kontsumitzaileen elkarteak bi etiketa jartzearen alde daude, noski. Baina, hala ere, zuhur ageri dira Espainiako Gobernuak har dezakeen neurriaz, gaiari eusteko asmoa erakutsi baldin badu, «

».
KPI okertzen hasi da eta Espainiako Gobernuak aurreikusitakoa baino gehiago ari da hazten. Prezioak kontrolatzea erabaki estrategikoa da, are gehiago orain, prezioak gorakada bizian hasi direnean. Eta KPIn halako eragina duen elikadura arloko prezioak kontrolatzeko eta jaitsiarazteko aukera ona izan daiteke bi etiketa jartzearena.
Dirudienez, Nekazaritza eta Ekonomiako Ministerioak horregatik egon daitezke prest Frantziako bideari ekiteko eta elikagaietan bi etiketak jartzeko. Baina Gobernuak zalantza egiten du lege baten bidez neurri hori ezarri ala ez. Frantzian izandako porrotaren aitzakia du, nahiz eta nekazari sindikatuek hori ez dela egia dioten: beren ustez, bitartekariek eta banaketa-sare handiek beren prezio gehiegikeriak nabarmendu nahi ez dituztelako hitz egiten da porrotaz. Gainera, Frantzian porrota gertatu bazen, saltzaileek arauari jaramonik ez egiteko aukera zutelako izan zen, inolako zigorrik ez zegoelako araua betetzen ez zutenentzat