HURREN GELTOKIA: ERABIL AROA


2021eko uztailaren 19an
Astero euskararen inguruko saio bat? Zer demontre egin behar duzue? galdetzen zieten «Hitzaro» abiarazi aurretik. Hasi zenez gero, ordea, ezinbesteko erreferentzia bihurtu da azkenaldian magazin tankera hartu duen saioa; euskararen alde egiten den lan itzela erreportaje, elkarrizketa eta albisteen bidez eman, gaiei modu serio batean helduz beti ere. Ohiko atalez landa, aurtengo berrikuntzak honako hauek ditugu: euskararekiko atxikimendua garbi adierazten duten pertsonen iritziak bildu, euskarazko web guneak erakutsi, Gotzon Garateren atsotitzak zabaldu, irakurzaletasuna bultzatzea eta abar. Adin guztietako ikusleak erakarri nahi dituzte.

«Jakina, telebistan, ohi denez, euskararekiko konpromezua behin baino gehiagotan berretsi duen jendea ez ezik, artean konpromezu horri era konszientean heldu ez dion jendearengana ere iritsi nahi dugu»
azaltzen digu Miel Anjel Elustondo saioko zuzendariak.
Saioaren hasieran bi aurkezle ziren eta platoan bertan egiten ziren elkarrizketak. Gaur egun berriz, Mikel Irizar da aurkezle bakarra; irudiak erantsi ahal izateko «Chroma key» delakoa (hondo urdina) gibelean duela egiten dira grabazioak, gisa horretan kutsu askoz informala, arina eta modernoagoa baitu saioak. Eboluzio naturala izan da, neurri handi batean. Lan egiteko moldeari gagozkiola, oztoporik handiena ez da euskal hiztunak atzematea izaten,

«erraz antzean aurkitzen ditugu solaskideak. Zailena denen berri eman nahi eta ezin izatea da, gaiak baztertu beharra, alegia, hainbat eta hainbat baitira euskara bultzatzeko egiten diren egitasmoak»
diosku Elustondok.
Eusko Jaurlaritzak babesten duen saioa izanik, hizkuntza politikatik etorri diren lanak islatzen saiatu dira.

«Errezeloa neukan bidesaria ordainaraziko ote ziguten, baina ez, ez dago halako presiorik»
azaltzen digu saioko sortzaile eta egungo editorea den Martin Ibarbia ekoizleak.
Orain arte, xede nagusia euskararen normalkuntzaren alde egiten den ekimen ororen berri ematea zen, La Pueblan izan, Enkarterrietan, Tuteran edo Zuberoan, eta aldi berean, euskalgintzan dihardutenen lekukotasunak bilduz. Azken boladan, alabaina, bistan da aldaketa bat egon dela.

«Badirudi duela bost urteko erronka aldatu egin dela, euskararen ezagutza franko igo baita. Beraz, Euskara Aholku Batzordearen arabera, hurrengo jomuga erabilera bultzatzea izango da. Gu, hala ere, ez gara arlo pedagogikoan murgilduko, «Hitzaro» egiten denaren isla eta lekuko baino ez da. Era berean, komunikazioari badagokio, zubilana izango da gurea; esaterako, aisialdirako begirale izateko ikastaro bat dagoela, ba, gu saiatuko gara hori jakinarazten»
argitzen digu Ibarbiak.


ATXAGAREN PATXADA

. Denbora honetan egin elkarrizketa eta gaien artean izan dira, noski, oroimenean kutunki gordetzen dituztenak, hala nola: idazle gazteen gaineko saioak, Martin Ugalderi eskainitakoa, Joxe Arratibel idazlearena, EEBBetatik etorri berritan Bernardo Atxagak etxean hartu eta berriki Euskadi Saria lortu duen «Lista de locos y otros alfabetos» liburuaz lasai eta patxadan mintzatu zenekoa, Koldo Izagirrerekin «Incursiones en territorio enemigo» liburuaz solastatu zirenekoa, Guggenheim Museotik Idoia Zenarruzabeitia lehendakari ordearekin egindakoa, Ibarretxe lehendakariari euskarari buruzko elkarrizketa egin ziotenekoa, Khadim Fall deskubritu zutenekoa, irakurketaren alde egindako lanagatik Bilbon Urrezko farolatxoa saria eman eta berria zabaldu zutenekoa.


LA PUEBLAKO GURASOAK

. Ibarbiak kontu polit bat kontatzen digu, «Hitzaro»k izan nahi lukeenaren adierazle dena,

«Arabako La Pueblara joan ginen bertako ikastolari buruzko erreportaje bat egitera. Erdaldunak ziren gurasoak jo eta su aritzen ziren umeek euskaraz ikas zezaten. Ba, bost urteren buruan itzuli gara eta hara non horietako zenbait guraso euskara irakasle bihurtu den. 800 biztanleko herriska batean haur guztiak euskaldunak izatea txalogarria da. Kontuan hartu, lau mende zirela La Pueblan euskara fitsik ere entzuten ez zela. Batzuek, jakina, esango dute hori euskal imperialismoaren ondorioa dela»
.
Bada gogora ekartzea merezi duen beste zerbait.

«Nafarroan aurkitu dugun giroa euskararen alde, alegia. Zangotza, Tafalla, Tutera edo Iruñean. Jende militantea, baina maiz sentimendu abertzalerik gabekoa. Aurtengo Nafarroa Oinezen bertan, guraso batzuen etxean afari merienda bat egiten ari ginela, konturatzen zinen, nahiz eta batere abertzaleak ez izan, euskararen alde dena ematen dutela. Edo lehengo egunean, Gasteizen ginela, Euskara Batzordeko kide bat, Garrido abizena duen neska, ba, PPko kidea da, eta Olabide ikastolan ikasitakoa. Halakoxea da gure Euskadi anitza! Politikarekin nahasten ez diren sentimenduak ere badira»
.
Ez dira emisio orduaz kexatzen. Martinen esanetan

«dugun telebista ereduan kultur programak ez baitituzte inoiz «prime time»n emango, gaikako telebista batean ez bada. Hartara, «Hitzaro» gaueko 21:30etan Goenkaleren aurretik jar diezagutela eskatzea gehiegizkoa litzateke. Azken batean, segitzen gaituen publiko fidela lortu dugu, 50.000 ikusle, alegia. Harro sentitzen naiz horrekin. Hegoaldean, gaur egun, filmarik onena telebistan emanda ere, audientzia kontuetan ez da zazpi milioi ikusletik gora pasatzen. Programatzaileak zoratzen hasiak dira. Nire ustez, irratiarekin bezalaxe, telebistarekin ikuslea bilakatuko da programatzaile. Zer interesatzen zaizun baldin badakizu, azkenean ikusi egingo duzu».
Telebista euskarria erabili kazetari lan serioa egiteko; hori da «Hitzaro»koek darabilten lema. Lantaldea osatzen duten editorea, zuzendaria, errealizatzailea, aurkezlea eta bi kazetarik astero aztertzen dute emititutako programa, akatsak zehaztuz eta zuzentzeko moduak bilatuz. Ibarbiaren irudiko,

«gure lan dinamika guztiz kritikoa da; asteazkenero egiten ditugun bileretan burua ahal den gehien estutzen dugu»
. Elustondo bat dator horrekin:

«gu gara zorrotzenak gure buruarekin. Aldiro, saioaren egitura bera jorratzen dugu, iradokizun eta ideia berriak lantzeko bidean»

Azkenak
2024-09-28 | Eneko Atxa Landa
Donostia Zinemaldia. 8.eguna
Ez dut sekula pelikulekin negar egiten

Ez dut sekula pelikulekin negar egiten. Pelikula gogorrak ikusi ditut, istorio tristeak, heriotzaz beteak, gizakiaren alderik zatarrena erakusten dutenak? Barkamenik eskatu gabe, gainera? Pelikula ederrak ikusi ditut, dotoreak, monumentalak, mirarien gainean hitz egiten dutenak,... [+]


Sail Ofiziala. 8.eguna
Sinets nazazu


Elon Muskek bilatzen ditu Trumpen botoak AEBetako estatu giltzarrietan

Munduko gizon aberatsenetakoa den Elon Muskek bultzatzen du America Pac ekimen politikorako batzordea, The Guardian-ek jakinarazi duen arabera. Bere zeregina da AEBetako hainbat estatu giltzarritan Donald Trump-entzat botoak biltzea.


700 hildakotik gora Libanon eta Israelen lurreko erasoa gero eta gertuago

Israelek jarraitzen du Libanoko hegoaldeari eta Beiruteko hainbat auzori airez eraso egiten eta, nazioarteko eragileen deiak gero eta handiagoak badira ere, oraingoz ez da su-etenerako aukerarik ikusten.


2024-09-27 | Gedar
Palestinako Agintaritzak erresistentziaren kontra betetzen duen lana salatu dute berriz milizianoek

Palestinako Agintaritzaren segurtasun-indarrek rol aktiboa dute erresistentziako kideen kontra: jazarpena, lapurretak, boikotak eta abar aipatu dituzte, beste behin ere.


Anglosaxoi hitza arrazista da?

Nottinghameko Unibertsitateak Anglosaxoiei eta Vikingoei buruzko Ikasketak masterrari izena aldatu dio: Ingalaterrako Goi Erdi Aroko Ikasketak. Cambridgeko Unibertsitateko Anglo-Saxon England Journal aldizkariari ere izen aldatu zioten lehenago: Early Medieval England Journal... [+]


Victoria Woodhull, lehen hautagaia

New York, 1970eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]


2024-09-27 | Ahotsa.info
Urtarrilaren 11n izanen da presoen etxeratzeko ohiko hitzordu nazionala Bilbon

Datorren urtarrilaren 11n Bilbon Sare Herritarrak deitutako mobilizazioaren leloa “Behin betiko konponbidea” izanen da, eta urtero bezala milaka lagunen babesa espero du Sarek.


2024-09-27 | Eneko Atxa Landa
Donostia Zinemaldia 7.eguna
Bikaintasun esplikagaitza, berriz


Zaintza eta euskara: “Korapilo handia” askatzeko tresnak bilatzen

Euskalgintzaren Kontseiluak Zaintza eta euskara. Sareak eraikitzen jardunaldiak egin ditu irailaren 26an, Donostian. Idurre Eskisabelek, Kontseiluaren idazkari nagusiak, lehen hitzaldian adierazi du “urgentziazkoa” dela gaiari heltzea. Jardunaldien helburua ez da... [+]


2024-09-27 | Euskal Irratiak
Amaia Fontang
“Hau da etorkinen geroa gobernu berriarekin: kontrola, kanporaketak eta kriminalizazioa”

"Segurtasun gehiago, inmigrazio gutxiago". Bruno Retailleau barne ministro frantsesa argi mintzatu da, kargua hartu berritan. Etorkinen gaineko kontrola azkartu nahi du Michel Barnier lehen ministro eskuindar-kontserbadorearen gobernuak, eta jada Retailleauk aitzinatu... [+]


Eguneraketa berriak daude