"HIZKUNTZA BATEN HEDADURA BESTEEKIKO NEURTZEN DA"

  • buruzko VII. Nazioarteko Biltzarra antolatu du datorren abendurako. Hizkuntza hauen inguruko gogoeta teorikoen eta saio praktiko ezberdinen berri emango da bertan.

2021eko uztailaren 20an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Hizkuntza Biziberritzeko Saioak», hori izango da abenduaren 1etik 3ra Bilboko Euskalduna Jauregian egingo den Eremu Urriko Hizkuntzei buruzko VII. Nazioarteko Biltzarraren gai nagusia. Honako hau zazpigarrena izango da; aurretik beste sei egin dira hainbat herritan. Lehena Glasgowen, Eskozian egin zen 1980ean; 83an Turku Abon, Finlandian; 86an Galwayen, Irlandan; 89an Leeuwarden, Frisian; 93an Cardiffen, Galesen; eta orain hiru urte Gdansken, Polonian. Biltzarra herri batean egiteko baldintza bertan eremu urriko hizkuntza bat mintzatzea da. Baina biltzar hauen garapenean Europako egoera politikoaren aldaketak ere izan du zerikusirik: herrietako hizkuntza bereziek indarra hartu baitute, euren buruari leku eginez honelako biltzarretan.


FISHMANEN EREDU TEORIKOA.

«

Intelektual, aditu eta arituen harremangunea da Eremu Urriko Hizkuntzen Biltzarra
», Josune Ariztondo Hizkuntza Politikarako Sailburuordearen hitzetan. Bertan bildutakoek, euskara eta katalana bezalako hizkuntzak erakundetzearekin batera, zein eratako sustapen politikak egin diren adierazten dute, eta elkarrekin erkatu. Bilbon egingo den biltzarrak badu besteekin alderatuz berezitasunik. «

Hizkuntzen berreskurapena, biziraupena eta biziberritzeari buruz gogoeta teorikoa egingo da
», Josune Ariztondoren esanetan. Orain arte biltzarretan egin diren gogoetak irakaskuntzari lotuta egon dira hein handi batean, atal jakin batzuetara mugatuak, alegia. Oraingoan, hesi horiek gaindituz, gogoeta orokor bat egin nahi izan da. Horri lotuta dago Joshua Fishman adituaren presentzia Biltzarrean. Fishman Yeshivako Unibertsitatean irakasle eta katedradun izana da eta egun Stanfordeko Unibertsitateko irakasle «Emeritus»a da. Hizkuntzen irakaskuntzaz eta hauen egoera eta berreskurapenaz asko dakien pertsona da berau.


SAIO TEORIKO ETA PRAKTIKOAK.

Eremu urriko hizkuntzak iraupenera eraman dituzten prozesuak, hizkuntza hauek biziberritu dituzten prozesuak eta hauek gainbehera eraman dituztenak aztertzea eta hauen inguruko eredu teorikoetaz eztabaidatzea da biltzarraren helburu bikoitza. Helburu hauek jorratzeko ia 500 pertsona aurrematrikulatuak daude. Deialdia irekia izan da, baina Ariztondok dioenez, ez da «

edozein
» hurbilduko. Euskalgintzaren inguruko pertsonek hartuko dute parte nagusiki. Eta hezkuntza, familia, erabilera eta kalitatea bezalako gaiak jorratuko dira.
Guztira, biltzarrak iraungo dituen hiru egunetan zehar 5 hitzaldi nagusi, 10 komunikazio eta 30 poster (ordu erdiz edo hizlari ezberdinek bere lanari buruz eginiko hitzaldi laburrak) izango dira. Abenduaren 1ean, hasiera ekitaldiaren ondoren, «Hizkuntza Biziberritzeko Saioetarako Eredu Teorikoak» landuko dira. Joshua Fishmanen «Why is it so hard a threatened language?» izango da hitzaldi nagusia. Abenduko bigarren eta hirugarren egunetan «Hizkuntza Biziberritzeko Saioak Nazioartean» eztabaidatuko dira. 2an Lluis Jouk katalanaren inguruko saioei buruz mintzatuko da. Eta Colin Williamsek Galeseko egoera azalduko du. 3an berriz, Xabier Aizpuruak, Euskara Sustapenerako Zuzendariak, «Euskara: bizirik irautetik biziberritzera» hitzaldia eskainiko du. Eta azkenik, J. Claude Corbeilek, Québec-eko Hizkuntza Politikarako zuzendariak, bertako egoerari buruz hausnartuko du. Amaiera ekitaldia, Richard Bourhisek, Biltzarraren Batzorde Akademikoaren buruak, egingo du arratsaldeko hiruak aldera. Lan hizkuntzak euskara, gaztelania, frantsesa eta ingelesa izango dira, «

eremu urriko hizkuntzak dira aztergai, baina eztabaidatzeko, frisiar baten eta euskaldun baten artean, adibidez, eremu urriko hizkuntza ez dena erabiltzea beharrezkoa baita
». Hausnarketak hausnarketa, Ariztondoren ustez, ezinezkoa da eremu urriko hizkuntzaren definizioa «

kilometro karratutan
» ematea, «

Hizkuntza baten hedadura besteekiko neurtzen baita
». Hizkuntzen ereduen arteko konparaketa praktiko eta teorikoa egingo da hain zuzen biltzarrean. Katalanak esaterako, hiztunei eta kopuruei erreparatuz, euskarak baino egoera hobea du. Baina berreskurapen erritmoari dagokionez, euskararena hobea da. Europari begiratuz, euskararen egoera ez da horren larria. «

Ispiluaren arabera, ezberdin ikusten da zeure burua
»


Azkenak
2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


2024-11-27 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-27 | Leire Ibar
180 eragile baino gehiagok egin dute bat etxebizitzaren eskubidea bermatzearen aldeko mobilizazioarekin

Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.


2024-11-27 | Julene Flamarique
Gutxienez 2027ra arte atzeratu dituzte berriro ere AHTren obrak EAEn

2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]


Erretiroa hartuko du Benito Lertxundik

82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.


2024-11-27 | Mati Iturralde
Gogoan ditut

2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]


Valentziako ilargia

Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]


2024-11-27 | Castillo Suárez
Pertseberantziaz

Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]


Materialismo histerikoa
Zuekin nahi dut

Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude