EUSKAL LANGILEAK FRANTZIAKO ERABAKIEI BEGIRA

  • du lanastea 39tik 35era murrizteko bigarren legea egiteko proiektuari buruzko erabakia. Han erabakitzen denak garrantzi handia du Euskal Herriko langile eta enpresarientzat.

2021eko uztailaren 21ean
Urriaren 19an, astearte honetan, Frantziako Asanblea Nazionalak (edo Diputatuen Ganbarak) erabaki garrantzitsua hartu du lanastearen murrizketari buruz, langile eta enpresarien arteko hainbat eztabaidaren ondoren. Testu hau idazteko garaian ezinezkoa zen jakitea erabakia zein izango zen, baina irakurleok dagoeneko ezagutuko duzue egun horretako erabakia. Frantziako Asanblea Nazionalak ezetsi ez baldin badu –komunisten abstentzioa tarteko–, lege proiektuak Senatuaren tramitea gainditu beharko du Eguberriak baino lehen.
Erabaki honek zuzenki eragingo dio Frantziako Administrazioaren menpe dagoen Ipar Euskal Herriari, baina, zeharka bada ere, Hegoaldeari ere eragingo dio, 35 orduko lanastea negoziatu eta ezartzearen inguruan bizi duen giroagatik. Hori kontuan izanik, eztabaida horrek Frantzian, maila politikoan eta sozialean, egin duen bidearen laburpen bat eskaini nahi izan dugu, gure irakurleentzat interesgarria gertatuko delakoan.


BATZUENTZAT GUTXIEGI ETA BESTEENTZAT GEHIEGI.

Frantziako Asanblea Nazionalak lege proiektu honi buruz hartutako erabakia Gobernu barruko nahiz sindikatuen eta patronalaren arteko eztabaida eta zatiketa ugariren ondoren iritsi da. Gobernu barruko ezkerreko talde eta sindikatu batzuen ustez gutxiegi zena, eskuindarrentzat eta patronalarentzat gehiegi eskatzea zen. Eskuindarrek iragarri dutenez, beraiek boterea eskuratzen duten garaian indargabetu egingo dute 35 orduko lanastea ezartzen duen legea.
Eztabaida eta zatiketa hori ez da hitz bidezko eztabaidetan soilik gelditu, eta kalera ere eraman da. Duela bi aste milaka enpresari bildu zen Parisen lege proiektu hori askatasunaren eta lehiakortasunaren aurkako erasoa zela salatzeko. Egun berean milaka langile bildu zen baita ere Frantziako hiriburuan Lan ministroak aurkeztutakoa baino lan erreforma handiagoa eskatzeko. Joan den asteburuan, hilaren 16an, Frantziako Alderdi Komunistak Estatu guztiko milaka langile bildu zuen baita ere Parisen, enplegua sortzeko erreforma sakonagoak eskatzeko.
Alderdi Komunistak, Berdeek eta Hiritarren Mugimenduak (MDC) –guztiak ere Jospinen Alderdi Sozialistaren gobernukideak– uste dutenez, «Aubry Legea» (asteko lanorduak murrizteko lege proiektuaren sustatzailea izan den Enplegu ministro andrearen izena eman zaio legeari) «

gutxiegi da eta enpresariekiko begirunetsuegia da
». Hiru talde horien iritziz, 1998an onetsi zen 35 orduko lehen legeak «

gizarte kotizazioen murrizketa lanpostuak sortzearen edo mantentzearen baldintzapean jartzen zuen
» eta bigarren proiektu honek ez du enpresarien betebehar hori jasotzen. Beste gai eztabaidagarria «egokitzapenerako epea» da. Izan ere, aurreikusten denaren arabera, legea 2000 urteko urtarrilaren 1ean indarrean sartzen bada, 20 langiletik gorako enpresa pribatuek urtebetez atzeratu dezakete 35 orduko lanaldia.
Eskuina ere ez dago pozik lege proiektuarekin, eta aurka jartzeko prest zegoen, «

legeak enpresaren askatasuna urratzen duelako, elkarrizketa soziala hausten duelako eta lehiakortasuna arriskuan jartzen duelako
». Honakoa mehatxatu dute gainera, legea indarrean jartzen bada: «

Boterea eskuratzen dugunean 35 lanorduko legea indargabetuko dugu
». Euren ustez, «

erabateko enplegua gurekin lortzen da
» eta horretarako ez da lanastea murriztu behar, «

lan gehiago egin behar da
».
Enplegu ministroa pozik eta harro zegoen bere lege proiektuarekin, eta 35 lanorduko araua beste hainbat lege garrantzitsurekin alderatu zuen, hala nola, adin txikikoen lana murrizten zuen 1841. urtekoarekin, asteko atseden eguna ezartzen zuen 1906koarekin, asteko lanaldiaren iraupena mugatzen zuen 1919koarekin eta oporrak ordaintzea ezarri zuen 1936koarekin.
Baina ezkerrekoek beraiek eta, are gehiago, eskuinekoek –hauek ere beren artean zatiturik– emandako erantzunak kolokan jarri zuen ministroaren harrotasun hori. Orain bi erronka nagusi izango ditu ministroak: bere testuak legebiltzarreko tramitea gainditzea eta enpresek, beren borondatez, 2000. urtea baino lehen legea ezartzen hastea. Legebiltzarreko tramitea gainditzeko, Frantziako sozialistek hainbat zuzenketa onartu beharko zituzten, bereziki Jospinen gobernukide diren ezkerreko taldeenak

35 orduko lanasteari buruzko bigarren legearen puntu nagusiak
35 orduko lanastea
20 langiletik gorako enpresek legea ezartzeko duten derrigorrezko data 2000. urteko urtarrilaren 1a izango da. Gainerako enpresentzat 2002. urteko urtarrilaren 1a. Urteko lanaldia ez da 1.600 ordutik gorakoa izango, beti ere kontuan izanik asteko atseden eguna, 5 asteko oporrak eta legezko 11 jaiegunak.

Aparteko orduak
Lehen urtean 35 ordutatik 39 ordutara bitarteko aparteko orduak % 10 gehiago ordainduko dira. Urteko 130 orduko kopuruari dagokionez, lehen urtean, 37tik gorakoak hartuko dira kontuan, eta bigarren urtean 36 ordutik gorakoak.

Gutxieneko soldata
Gutxieneko soldata jasotzen duten langileek ez dute inolako murrizketarik izango beren sarreretan, legez ziurtatzen baita 39 ordutatik 35era igarotzeko osagarri diferentziala enpresek ordaintzea. Xedapen honek kontratatu berriengan ere izango du eragina, eta indarrean egongo da 2005. urteko uztailaren 1a bitartean.

Kargen murriztapena
Lege proiektu horrek gizarte segurantzako kotizazioen murrizketa ere aurreikusten du. Araua betetzen duten enpresentzako laguntzak aurreikusten dira. Laguntzak ez dira enplegua sortu edo mantentzearen baldintzapean jartzen. Laguntza 21.500 liberakoa (537.500 pezeta) izango da gutxieneko soldata duten langileentzat, eta 4.000 liberakoa gutxieneko soldata 1,8 aldiz jasotzen dutenentzat.

Zuzendaritza taldeak
Proiektuaren arabera, lanorduen murrizketak ez du eraginik izango enpresetako zuzendaritza taldeko kideengan, baina beheragoko mailetako zuzendariengan bai, nahiz eta murrizketa egunka kontatuko den (urtean 217ko gehienezko kopuruarekin)

Eusko Jaurlaritzak zilegi dakusa lanegunaren murrizketa

Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publiko guztian 35 orduko lanaldia ezartzeko negoziaketari ekin zaio urriaren 15ean. Nafarroak beste dinamika eta erritmoa darama. Eudel eta Aldundiekin akordioa adostu ondoren, Administrazio Publikoen Mahai Bakarra eratuz ekingo zaio negoziaketari. Sindikatuek negoziaketa erritmoak bizkortzeko premia azpimarratu dute, bai lanaldiaren murrizketari dagokionez eta bai soldatari eta lan sorkuntzari dagozkion bestelako arloetan ere. Urria oso hilabete garrantzitsua da, EAEko aurrekontuetan duen eraginagatik.
Joan den astean ezagutzera eman den Jaurlaritzaren iritzia kontuan izanik, ez dirudi Administrazio publikoan arazo larriegirik egongo denik lanaldiaren murrizketa abiarazteko. Eusko Jaurlaritza «

jabeturik dago lanaldiaren murrizketaren bidezko lan banaketa egingarria eta bideragarria dela. Gainera, aukera ona izan daiteke enplegu gehigarria lortzeko bai eragindako enpresan, baita beste esparru batzutan ere: turismoa, kultura, kirola, ingurugiroa eta abar. Horregatik, banaketarako formulak bultzatuko dira
».
Hori adierazten du Jaurlaritzak Eusko Legebiltzarrera –EAEko enpleguaren egoerari buruzko osoko bilkura monografikora– joan den astean helarazitako agiriak. Enpresa pribatuetako lan banaketari buruz Eusko Jaurlaritzak duen iritzia hori baldin bada, bere jokabideak eredugarri izan beharko luke Administrazio Publikoan; eta, beraz, arlo horretan ireki den negoziaketak bizkorra izan beharko luke. Beti ere ezagutu berri den agiri horretan adierazten den borondate politikoa egiazkoa baldin bada.
Agiri horren arabera, Eusko Jaurlaritzaren enplegu politika berriak «

Europarekiko konbergentzia
» bilatu nahi du arlo honetan, hiru ardatzetan oinarriturik: «

Dagoen enplegua finkatu eta kalitatea hobetu, okupazio mailan orain arte lortutakoa atzeraezina izan dadin; enplegu berriak bultzatu eta sortu ekonomi hazkundeak eragiten duenaz gaindi; eta dagoen lanaren banaketarako bideak landu
».
Lan banaketari dagokionez, Eusko Jaurlaritzaren agiriak garbi uzten du zentzu horretako edozein jardueraren helburua enplegua sortzea dela eta ez, inolaz ere, dagoena suntsitzea. Horregatik, «

enpresek lehiakortasunik ez galtzea ezinbesteko baldintza litzateke enplegu banaketarako jarduerek arrakasta izan dezaten
». Beraz, jarduera horren oinarrian «

malgutasuna nagusitu behar da, produktibitatea, lehiakortasuna eta lanpostuen sorkuntza indartzeko
». Helburua honakoa da: «

Lanaldiaren murrizketari eta lan arloko malgutasunari buruzko proposamenak eta akordioak bultzatu eta indartzea, eragile ekonomiko eta sozialek enpresaren esparruan hartutako akordioak kontuan izanik. Beti ere pixkanaka-pixkanaka 35 orduko lanastea ezartzeari begira
». Eusko Jaurlaritzak, pizgarri fiskalen bidez, kontrataziorako laguntzen bidez edo laneko denboraren berrantolaketarako azterketak egiteko laguntzen bidez bultza dezake lanaldiaren murrizketa


Azkenak
Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Estatuaren biktimek Chivite lehendakariari eskatu diote egon dadila euren aitortza ekitaldian otsailaren 13an

Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.


'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Betiereko Wagner

'Tristan und Isolde' opera

Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Argia Sariak banatuko ditugu gaur Usurbilgo Atxega Jauregian

Usurbilgo Atxega Jauregian, urtarrilaren 31n, hedabideetako, kulturgintzako eta erakunde publikoetako ehun lagun inguru bilduko dira. Bazkariaren ondoren, 16:00etan egingo da sari banaketa. Antton Mendizabalek egingo dituen azken garaikurrak jasoko dituzte saridunek... [+]


“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


Zestoan euskararen erabilera handitzea helburu, aisialdia doan baliabide urriko haurrentzat

Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan du ostegunean, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


Eguneraketa berriak daude