BRETOIEN ABERTZALETASUNA: HISTORIA BERRIA DA


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Abertzaletasuna 70ko hamarkadan berpiztu zen Bretainian. Mugimendu bretoiaren militantziari esker Diwan eskolak sortu ziren. ARB (Armée Révolutionnaire Bretonne) erakundearen lehen ekintzek markatua izan zen hamarkada hura.


«EMGANN» ALDIZKARIA.

ARBk bere pentsamendua «Emgann» agerkarian azaltzen zuen hasieran: independentista eta antikapitalista – Iparraldean Herri Taldeak sortu ziren garaian–. Industrializazioa herri txikietara zabaldu zen. Borroka soziala eta borroka antinuklearra –Plogoff-eko zentral-nuklearraren kontra– biziki azkartu ziren. KAD (Kuzul an distaloliadeg) zen militanteen aldeko sostengu erakundea. Presoen anmistia eta estatuko indar armatuen disoluzioa eskatzen zituen. Amnistiaren ondotik, preso ohiek eta KADeko militanteek Emgann erakundea sortu zuten: abertzale eta ezkerrekoa. Itxaropen guztiak boterera iritsitako frantses Alderdi Sozialistan (PS) jarriak ziren. Aurreko hamarkadan sortua zen UDB (Union Démocratique Bretonne) alderdiaren militante andana bat PSra pasa zen. UDBk ARBren borroka armatua kondenatu izan du bere sorreratik. Ordea, ezkerreko bretoi abertzaleek independentzia aldarrikatzen zuten. Urte oso latzak izan ziren ezker nazionalistarentzat. ARBk bere ekintzak ugaritu zituen: ASSEDIC eta ANPE egoitza sozialen kontra bereziki.


DIWAN ETA SAB.

Abertzaleen lanak ez zituen, ez sozialki ez politikoki, bere une loriotsuenak bizi. Kulturalki azkartuz joan ziren bretoi kontzientzia eta ekimenak, alta. Diwanak ugaritu ziren, eta SAB sortu ere. EHEren (Euskal Herrian Euskaraz) berdina Bretainian. Euskal errefuxiatu ugari Iparraldetik Bretainiara aldatu zen eta euskaldunen eta bretoien arteko elkartasuna indartu. Emgann izan da euskal abertzaleengandik hurbilen dagoen alderdia. UDB zatitua agertu izan da. Borroka armatua kondenatzen badu ere, alderdiaren parte batek euskal nahiz bretoi militanteekiko solidaritatea agertzen du.


ARB-K ERRESISTENTZIAN DIRAU.

ARBk erresistentzia armatua praktikatzen du. Frantziaren estrategia bere esistentzia ukatzea da: «

Hedabideetan ez bazara ateratzen ez zara esistitzen
» lema praktikatzen du. ARBk 86tik 96ra bitartean hogeita hamar ekintza burutu zituen. Côtes D'Armorreko Paimpol eta Finistereko Morlaix-en joan den martxoan. Isiltasuna urratu duten ekintza batzuk burutu ditu ARBk, hala ere. Jean Pierre Chevenement eta Lionel Jospinen herrietan. Ekintza hauek iritzi publikoarekiko dagoen gorreri-hesia apurtu dute nolabait

Gaël Roblin*: "Independentzia historiaren norabidean dago"
Zein dira Emgannen xedeak?
Lurraldeen batasuna, hizkuntzaren ofizializazioa, sozialismoa eta independentzia.

Independentziaz hitz egitea utopikoa al da Bretainian?
Independentziaz hitz egitea historiaren norabidean joatea da. Europan gero eta herrialde gehiago dago independentziaren bidean. Ez dago arrazoirik Bretainia atzean geratzeko. Independentzia ez da utopikoa, errealista baizik. Ekonomiari gagozkiolarik, Bretainia da lehen nekazal herrialdea frantses estatuan.

Lurraldetasuna ere zuen arazoa da. Loira Bretainitik at ezarri da.
Ni bertakoa naiz; Naoned-ekoa. Administratiboki ez gara deus. Loira Atlantiarra oso industrializatua da eta Bretainiatik kanpo legez.

Zein da Emgann-en iritzia ARBz?
ARBko militanteak abertzaleak eta burkideak dira guretzat. Herriak behar ditu epaitu, ez guk ez estatuak. ARB –Ipar Euskal Herriko IKren antzera– erresistentzia armatuaren agerle da.

Su-eten bat aurreikus daiteke?
Behatzaile gisara ezetz esango nuke. Ez gaude egoera horretan. ARBk baldintza demokratikoak eskatzen ditu su-eten baterako: Bretainiaren ezagutza, lurraldetasuna eta hizkuntzaren ofizializazioa.

Plevineko lehergai lapurretaren ondoko atxiloketez zer esaterik bai?
Sostengu komiteak antolatu ditugu militante hauek laguntzeko, UDB alderdiaren parte baten solidaritatea ere jaso dugu. Emgannen egunkaria atxikiko dugu. eta urteko biltzar nagusia burutuko ere. Atxiloketa gehiago aurreikusten dugu. Jean Pierre Chevenement Bretainiara dator laster, eta polizi emaitzak behar ditu

* EMGANNeko eleduna


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburuak
“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


Erraldoi eta buruhandien kalejirak lagunduta aurkeztuko dugu ‘Abentura erraldoia’ liburua, ostiralean Donostiako Grosen

Donostiako Gros auzoko erraldoi eta buruhandien konpartsak giroturiko kalejira eta dantza izango ditu lagun, ostiral honetan ARGIAk antolatu duen liburu aurkezpenak: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira aurkeztuko dute Gorka Bereziartua eta Adur Larrea egileek.


2024-10-21 | Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”

Hazien munduan buru-belarri ari dira urte askotatik Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal, Haziak liburuaren egileak. Hazien ugalketari buruzko azalpen praktikoez gain, elementu historiko, ekonomiko, politiko eta kulturalak jaso dituzte; beraz, baratzerik ez dutenentzat ere... [+]


Eztizen Artola Iturrate
“Horrenbeste erromantizatu dugunez auzia, ez gara kontziente espetxeak sor ditzakeen ondorioez”

Heldu da eguna: espetxetik aterako dute Ihintzaren aita. Une horixe du irekiera Eztizen Artolaren (Bilbo, 1999) Gurpilak eleberriak (Txalaparta, 2024). Hortik egingo du atzera, aita bisitatzeko kartzelara egiten dituen joan-etorrietan haur motxiladuna hazten, egoeraz jabetzen... [+]


2024-10-09 | Leire Ibar
Jon Gerediaga, Harkaitz Cano eta David de las Heras izango dira Euskadi Literatura sarietako irabazleak

Urriaren 9an Bilbon egindako prentsaurrekoan, Ibone Bengoetxea Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak iragarri ditu aurtengo Euskadi Literatura sarien irabazleetako batzuk.


2024-09-16 | Estitxu Eizagirre
‘Haziak’ liburua irailaren 20an aurkeztuko da, Azpeitiko Elikagunean

Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]


Euskal Herriko kartografia historikoa
Mapen lorratza herri baten historian

Kartografiak herri edo lurralde baten ezaugarriak baino askoz gauza gehiago adierazten dituela jakina da. Mapak eskuan konkistatu dira kontinenteak eta eraiki dira inperioak historian zehar, eta eskoadra zein kartaboiez definitu dira identitate kultural eta politikoak. Euskal... [+]


Kronika: 'Liburu ausartak' jardunaldia
Isilak, mutuak, zuriak... eta ausartak

Otsailaren 23an abiatu ginen Zaragozara (Aragoi) lagun bat eta biok. Bera Haur Hezkuntzako maistra eta ni literatur dinamizatzailea. Album! elkarteak (haur eta gazte literatura argitaratzen duten argitaletxe independenteak biltzen dituen egitura) antolatutako ikastaroak gure... [+]


Borrokak eta liburuak

Konturatu orduko apirila joan da, bere intentsitate eta kolore guztiekin. Egun beroak, epelak eta hotzak utzi dizkigu. Ostadarra eta izotza. Euri jasak eta bero sapa. Jaio berri diren arkume apurrak belardian dabiltzan bitartean, labanak eten egin du bizitza eman duten hiru... [+]


Amador Fernández-Savater. Filosofia pirata
“Gure gizartean desira gutxi dago, eta obedientzia asko agindu neoliberalei”

Martxoaren amaieran Donostiara etorri zen Amador Fernández-Savater bere liburu berria aurkeztera: Capitalismo libidinal [Kapitalismo libidinala]. Bisita labur batek mami handia izan dezake. Madrilera itzuli aurretik elkarrizketatu genuen, harilkatuz politika,... [+]


Euskal Herriaren lehen atlas kartografikoa osatu dute

Ramon Oleagak eta Jose Mari Esparzak egina, 300 mapa dakartza Imago Vasconiae izeneko bildumak eta Interneten ere kontsultagarri dago. Euskal Herriaren historiaren bilakaera irudikatzeko eta "ikerketarako jatorrizko materiala izateko" ezinbesteko tresna sortu dute... [+]


Eguneraketa berriak daude