BERTSO GUDUA


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Denborari zipotza sartuta eta Jainkoari orduak ostuta ateratzen du Aitzolek Euskaltzaleak elkarteak antolatutako ekimen guztiak aurrera eramateko indarra. Seigarren Olerti Eguna izanen da aurtengoa. Bertsolaritzak ere beste horrenbeste merezi duelako antolatu du Euskal Herriko lehen bertsolari eguna, berak Bertso Gudua deitu nahiago duena:
«

Bertsolaria, geienean, ez da bakarrik yarduteko yaioa. Inguruan adiskidea bear du, arerio antzean, guda bizian aritzeko. Orduan sormena arrotu, adimena zorroztu eta irudipena aberasten zaizkio. Koplakarien arteko yardun oneri, antziñetik, gudua deitzen zaio. Etzaigu atsegin bertsolarien alkar yarduketari batzaldi, yokualdi eta kideko itzez ezagutzea, yatorrizko itz egokia dun ezkero; izen egoki bakarra bertsolari gudua bedi betirako
».
San Sebastian egunez, Donostian Eusko Gaztediak duen Poxpolin aretoan bildu ditu gudukariak eta entzuleak. Goizeko hamar eta erdietan, Aitzol, Zubimendi, Altzaga, Lekuona, Olaizola eta Olanok osaturiko epaimahaiaren aurrean daude bertsolariak. Hogei dira guztira, hamazortzi gipuzkoar eta bizkaitar bi.
Aulkietan eserita, elkarren artean oso bestelako bertsolariak dira jende aurrean agertu diren gizonak. Bruxaz jantzita batzuk, korbataz besteak, ez da soilik janzteko erak elkarren desberdin egiten dituena, bertsoetan, kantatzeko eran dira batez ere diferente. Esan beharrik ez dago, bi mundu dira soinez soin elkarren ondoan daudenak.

Larogei urte gainean ditut
nago anketako minez
Donostiara etorria naiz
erren andia eginez
bi bastoirekin txit larri nabil
pausorik eman ezinez
euskara ia aztu zait eta
erderarikan jakin ez
maixu batekin eskolan laster
asi bear dut latinez.
Kantatu dio Aitzoli jendearen barre algara artean Txirritak, buru eskuarekin hura erakutsiaz, maisutzat bera aukeratua zeukala adierazi nahian bezala. Ironia legez ulertzea badago. Aitzolek maite ez duen bertsolari erakoa da Txirrita, taberna zulokoa, upelzaleegia... Poesian bezala bertsotan ere, giro berrietara egokitutako bertsokera du nahiago, euskal bihotzak suspertuko dituen mezuak bortxa gabeko bertsotan emanen dituena, jantzia, dotorea. Eta hemen du.

Bertsolariak eman diote
txeko erriari gorantza,
Mireio batek edergallutan
yosia zuen Provenza.
ene Yainkoa egin zaiguzu
guri bear den laguntza,
al dan azkarren sendatu zagun
gaixo dan euskel izkuntza.
Txekiako herria, Mistralen Mireio, Provenza... Euzkadi eta El Día-n kolaboratzaile den Basarri gazteak erabili dituen erreferentziak bertso munduan zeharoan berriak izanagatik, Pizkundeak, eta batez ere Aitzolek propaganda legez prentsan egunero darabiltzanak dira. Gaiari heltzeko eragatik soilik, zuritik beltzerakoa da batetik bestera, Txirritaren bruxatik Basarriren korbatara dagoen aldea.
Aitzol abisatuta etorri da, gudua da batzaldi baino. Aitzolentzat, eta berez Pizkundearentzat ere bai, abertzaletasunak foralismoari gain hartu beharreko gudua da gaurkoa. Eta Aitzol buru duen epaimahaiak ez du Basarrik ematen dion aukera galdu nahi. Hiru ordu luzeko burrukaldiaren ondoren, eta aho batez, Iñaki Eizmendi, Basarri zarauztarrari eman zaio Lehen Bertsolari Eguneko txapela

1935
«Arrats Beran» Lauaxetaren olerki-bilduma argitaratu zen. Plazaratu ziren, gainera: Jokin Zaitegiren «Bide nabar» poesi lana; R. M. Azkueren «Euskalerriaren Yakintza»ren lehen liburukia; Txomin Jaka-Kortajarenaren «Irri bertsoak»; Jautarkolen «Maite opari» eta Jokin Zaitegiren «Bide nabar» poesi liburuak; Felix Markiegiren «Seme ondatzaillea» eta Tene Mujikaren «Gogo oñazeak» antzerki-lanak; Pablo Zamarriparen «Kili-kili» ipuina...

La Hoya Metal-Aroko aztarnategia aurkitu zuten Biasterin. 1973ra arte ez ziren indusketa-lanak hasi.

Sorginen Txabola trikuharria aurkitu zuten Bilarren. Joxemiel Barandiaranek aztertu zuen.

Jean Etxepare idazlea hil zen.


Azkenak
2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


2024-11-27 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-27 | Leire Ibar
180 eragile baino gehiagok egin dute bat etxebizitzaren eskubidea bermatzearen aldeko mobilizazioarekin

Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.


2024-11-27 | Julene Flamarique
Gutxienez 2027ra arte atzeratu dituzte berriro ere AHTren obrak EAEn

2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]


Erretiroa hartuko du Benito Lertxundik

82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.


2024-11-27 | Mati Iturralde
Gogoan ditut

2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]


Valentziako ilargia

Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]


2024-11-27 | Castillo Suárez
Pertseberantziaz

Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]


Materialismo histerikoa
Zuekin nahi dut

Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude