HAURREK DAKITE GEHIEN, NAGUSIEK GERO ETA GEHIAGO

  • askotan bezala ikastolako haurrak dira euskara gehien eta ondoen erabiltzen dutenak. Helduen euskalduntze eta alfabetatzean murgiltzen direnak ere gero eta gehiago dira.

2021eko uztailaren 15ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Herrialdea hiru zonaldetan zatikatzen duen Vascuence Legearen arabera, Iruñerria zonalde mistoan dago. Eremu honetan euskarak atzera egin zuen nabarmenki garai batean baina azken urte hauetan indartzen ari da. Indartze honetan ikastolen mugimenduak eta helduen euskalduntze eta alfabetatzean diharduten erakundeak erabakiorrak izan dira.
Jaso Ikastola barne hartzen duen Barañain herria ere zonalde honetan sartzen da, mistoan. Herri honetako euskararen egoeraren berri zehatzago jakiteko 1996an Siadecok egin zuen azterketa soziolinguistikora jo dugu. Azterketa honen arabera, gero eta gehiago dira euskaraz hitz egiteko gai diren barañaindarrak. Euskara urte askotan itzalpean egon da eta oraindik ahozko erabilpena txikia izan arren, itzalpe horretatik argira ateratzen ari da.
Euskararen erabilpen eta ezagutza zabalagoa da haurren artean; honetan, noski, ikastolak zerikusi handia izan du. Biztanleriaren adinak gora egin ahala euskararen ezagutzak behera egiten du. Baina hau ere aldatzen ari da, izan ere euskalduntze prozesuan murgiltzeko asmoz IKAk Barañainen duen Sahatsa euskaltegian izena ematen dutenen kopuruak gora egin du azken urteotan. Pixkanaka bada ere, beste zenbait esparrutan ere euskara aurrera doa, hala nola, adminitrazioan, aisialdian, merkataritzan...
Siadecoren azterketa honek herriaren egoera hobeto ezagutzen lagundu dio Barañaingo udaletxeari eta honen arabera zehaztu dute hurrengo urteetarako hizkuntz plangintza. Plangintza hau bi ardatz nagusitan egituratzen da: giza taldeak eta hizkuntza tipologiak alde batetik eta esparruak bestetik (administrazioa, kultura, irakaskuntza, aisialdia...).
Administrazioari dagokionez, udaletxean eginiko elkarrizketatan ikusi denez, udalak indarrean dagoen legea bete eta biztanleen eskaerak asetu behar ditu; beraz, hizkutzaren normalizazioaren aldeko jarrera hartu du.
Aztertu duten beste esparruetako bat irakaskuntzarena izan da. Hiru faktore dira alor honetan bat egin behar dutenak: motibazioa, ezagutza eta erabilera. Motibazioa oso altua da eta honek belaunaldi berrietan ezagutzak gora egitea ekarri du; erabilera, ordea, baxua da oraindik.
Azkeneko atalean gizarte esparru ezberdinak hartu dituzte kontuan. Esparru hauetan erabilera indartzea da helburua, hizkuntza baten normalizazio prozesuan ezinbestekoa baita ikasten den hizkuntza hori erabiltzea, hizkuntza bizia bihurtzea, alegia. Atal honetan gizarteak hartu behar du bere gain normalizazioaren ardura. Udalaren zeregina euskara ahoz eta idatziz erabili ahal izateko aukerak sortu eta ziurtatzea izango da


Azkenak
2025-03-12 | ARGIA
Barrionuevoren kontrako kereila, “hilketak, bahiketak, torturak, GAL” eta bestelakoen ardura leporatuta

Felipe Gonzálezen garaian Espainiako Barne ministroa zen José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute, Ipar Euskal Herriko errefuxiatuen aurka abiatu zuen estrategiagatik. ZEN Zona Especial Norte Planaren barruan egindako ekintzen erantzule nagusietako bat... [+]


2025-03-12 | Etzi.pm
Zerocalcare: “Nire bihotza taupaka jartzen duen ezer ez da existitzen jada”

SCk Zerocalcareri egindako galdera sorta eta honen erantzunak, jarraian.


EUSKAL HERRIKO TORTURATUEN SAREA
“Milaka gara tortura sufritu dugunak eta hamarkadatan isilaraziak egon gara”

MARTA PIKAZA GARAIGORTA (Laudio, 1968) Euskal Herriko Torturatuen Sareko kideak eta eskualdeko beste torturatu batzuek ekin diote Aiaraldean ekimena antolatzeari. Egingo dituzten urratsak eta helburuak azaldu dituzte.


Hernaniko natur eremuen sarea osatu dute ikasleek eurek

Eskola inguruko natur guneak aztertu dituzte Hernaniko Lehen Hezkuntzako bost ikastetxeetako ikasleek. Helburua, bikoitza: klima larrialdiari aurre egiteko eremu horiek identifikatu eta kontserbatzea batetik, eta hezkuntzarako erabiltzea, bestetik. Eskola bakoitzak natur eremu... [+]


Ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu du Jaurlaritzak sindikatu nagusiekin

ERNE, ESAN eta SIPErekin egin du akordioa Eusko Jaurlaritzak 2025-2028 aldirako. Besteak beste, urteko soldatan 4.200 euro gordineko igoera "graduala" izango du ertzain bakoitzak. Sindikatuen iturriek El Diario Vascori azaldu diotenez, akordioarekin Ertzaintza Espainiako... [+]


Bost greba egun berri iragarri dituzte Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hezkuntza publikoan

LABek, STEILASek, ELAk eta CCOOek greba egutegi bateratua aurkeztu dute Bilbon: martxoaren 25, 26 eta 27, eta apirilaren 1 eta 2. Egungo hitzarmenak aldarrikatutako edukietatik urrun kokatzen direla adierazi dute, "bai sukaldearen eta garbiketaren kolektiboan zein... [+]


2025-03-11 | Hala Bedi
Izanen gazte aldizkaria jaio da

Euskal Herriko literatura gaztearen eta idazle hauen topagune bilakatu nahi den proiektu berriaren inguruan hitz egingo dugu gaur.


2025-03-11 | Euskal Irratiak
Daniela Albizu euskaltzale eta abertzaleari plaza bat eskaini diote Urruñan

Larunbatean, martxoaren 8an, Urruñako herriak Daniela Albizu izena ezarri dio herriko etxearen aitzineko plazari, emazte abertzale honen memoria omentzeko.


Gurutzetako Ospitaleko Larrialdiak “kolapsoaren ertzean” daudela salatu du ESK sindikatuak

Barakaldoko ospitaleko larrialdi zerbitzuan sufritzen ari diren "saturazioa larria" dela ohartarazi du sindikatuak. Pazienteak korridoreetan artatu dituztela eta krisia kudeatzeko "behar adina langile" ez dagoela salatu du. Errealitate horren aurrean... [+]


2025-03-11 | Estitxu Eizagirre
Makroeolikoez hitzaldia Andoainen eta egunpasa Aranon
Komunitatean hitz egin eta kultura sortu, haize-erroten aurrean

Komunitatea bildu, pilpilean dauden gaiez hitz egin, informazioa trukatu eta beste herrien esperientziak ezagutzea da herritar kritikoek egiten duten lehen ekintza, makroeoliko bat herrian jarriko diotela jakiten duenean. Halaxe egingo dute martxoaren 13an Andoainen: mendi... [+]


‘Statu quo’-a mantentzea espero da Groenlandiako hauteskundeetan, Trumpen presiopean

Inkesta gehienen arabera, Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistaren eta Siumut sozialdemokrataren arteko aliantzak jarraituko du indarrean parlamentuan. Herrialdeko lehen ministro Mute Egedek hauteskundeak aurreratzea proposatu zuen, AEBen "kanpo presioek"... [+]


2025-03-11 | Joan Mari Beloki
Euskal Herria Europa berrian

Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]


Pablo Gonzálezen aurkako zigor auzibidea itxi du Poloniako Justiziak

Varsoviako Barrutiko Auzitegiak argudiatu du González jada ez dagoela Polonian, eta ezin dutela jakin noiz aterako den Errusiatik. Auzitegiak ez du kazetari nabarniztarraren aurkako bestelako prodezurarik abian jarriko.


2025-03-11 | ARGIA
Euskal Herria antimilitarista dela aldarrikatuko du EH Bilduk apirilaren 20ko Aberri Egunean

Mundua "oso azkar" aldatzen ari dela azaldu du Arnaldo Otegik, militarismorantz eta autoritarismorantz doala, eta norabide horren aurkako jarrera duela koalizio subiranistak.


Eguneraketa berriak daude