HAURREK DAKITE GEHIEN, NAGUSIEK GERO ETA GEHIAGO

  • askotan bezala ikastolako haurrak dira euskara gehien eta ondoen erabiltzen dutenak. Helduen euskalduntze eta alfabetatzean murgiltzen direnak ere gero eta gehiago dira.

2021eko uztailaren 15ean
Herrialdea hiru zonaldetan zatikatzen duen Vascuence Legearen arabera, Iruñerria zonalde mistoan dago. Eremu honetan euskarak atzera egin zuen nabarmenki garai batean baina azken urte hauetan indartzen ari da. Indartze honetan ikastolen mugimenduak eta helduen euskalduntze eta alfabetatzean diharduten erakundeak erabakiorrak izan dira.
Jaso Ikastola barne hartzen duen Barañain herria ere zonalde honetan sartzen da, mistoan. Herri honetako euskararen egoeraren berri zehatzago jakiteko 1996an Siadecok egin zuen azterketa soziolinguistikora jo dugu. Azterketa honen arabera, gero eta gehiago dira euskaraz hitz egiteko gai diren barañaindarrak. Euskara urte askotan itzalpean egon da eta oraindik ahozko erabilpena txikia izan arren, itzalpe horretatik argira ateratzen ari da.
Euskararen erabilpen eta ezagutza zabalagoa da haurren artean; honetan, noski, ikastolak zerikusi handia izan du. Biztanleriaren adinak gora egin ahala euskararen ezagutzak behera egiten du. Baina hau ere aldatzen ari da, izan ere euskalduntze prozesuan murgiltzeko asmoz IKAk Barañainen duen Sahatsa euskaltegian izena ematen dutenen kopuruak gora egin du azken urteotan. Pixkanaka bada ere, beste zenbait esparrutan ere euskara aurrera doa, hala nola, adminitrazioan, aisialdian, merkataritzan...
Siadecoren azterketa honek herriaren egoera hobeto ezagutzen lagundu dio Barañaingo udaletxeari eta honen arabera zehaztu dute hurrengo urteetarako hizkuntz plangintza. Plangintza hau bi ardatz nagusitan egituratzen da: giza taldeak eta hizkuntza tipologiak alde batetik eta esparruak bestetik (administrazioa, kultura, irakaskuntza, aisialdia...).
Administrazioari dagokionez, udaletxean eginiko elkarrizketatan ikusi denez, udalak indarrean dagoen legea bete eta biztanleen eskaerak asetu behar ditu; beraz, hizkutzaren normalizazioaren aldeko jarrera hartu du.
Aztertu duten beste esparruetako bat irakaskuntzarena izan da. Hiru faktore dira alor honetan bat egin behar dutenak: motibazioa, ezagutza eta erabilera. Motibazioa oso altua da eta honek belaunaldi berrietan ezagutzak gora egitea ekarri du; erabilera, ordea, baxua da oraindik.
Azkeneko atalean gizarte esparru ezberdinak hartu dituzte kontuan. Esparru hauetan erabilera indartzea da helburua, hizkuntza baten normalizazio prozesuan ezinbestekoa baita ikasten den hizkuntza hori erabiltzea, hizkuntza bizia bihurtzea, alegia. Atal honetan gizarteak hartu behar du bere gain normalizazioaren ardura. Udalaren zeregina euskara ahoz eta idatziz erabili ahal izateko aukerak sortu eta ziurtatzea izango da


Azkenak
2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan zuen atzo, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


2025-01-30 | Ahotsa.info
KarKarCar, mugikortasun kooperatiboko proposamen berria Iruñerrian

Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.


Eguneraketa berriak daude