Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
ostirala 2024ko azaroaren 08an
"EAJ EGOERA HONETATIK OPOSIZIORA BIDEAN DOA"
- hauteskunde burutu dira, bake prosezua abian ezarri eta normalizazio politikorako urratsak eman ere. Jesus Egigurenentzat ordea, abertzaleak erraturik dabiltza ibilbide honetan.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
A
zken hauteskundeen ondoren, Arabako Diputazioa lortu ahal izateko PSE-EEk Gasteizko alkatetza exijitu zion PPri. PP diputazioaren buru da eta Gasteizko alkatea popularra ere bai. Zer adierazten du horrek?
Horrek ez du ezer adierazten. Gu saiatu ginen Gasteizko alkatetza lortzen, baina azkenean hartu genuen erabakia boto gehien ateratzen zuen zerrendari gobernatzen uztea izan zen. Gasteizen eta Araban PPren zerrendek botorik gehien atera izan zutenez, horrela gelditu zen kontua.
Hori demokrazia formalari dagokionez. Harrez gero, frontismora pasa eta alderdien arteko aliantzetan erabateko aldaketa ere eman da. EAJ eta PSE-EEren artean bereziki. Ez al duzu uste?
Bai. Eusko Jaurlaritza osatzeko unean, udaletxe nahiz diputaziorako hauteskudeen ondorenean, bai EAJ bai EAk jarri zizkiguten baldintzak ezinezkoak izan ziren. Esaterako, udal hauteskundeen ondorenean, Nafarroan paktu bat egitea planteatu ziguten; EH barne. Araban ere bai, eta abar. Horren atzean, azken finean, abertzaleek Alderdi Sozialista gobernu guztietatik kanpo uzteko erabakia dago. Beti izan dut susmo hori, eta une honetan gauzak nola ari diren gertatzen ikusita, hura EAJ eta EAren izugarrizko hanka sartzea izan zen.
Bake eta normalizazio prozesuaren trantsizio garaian gaude. Nola ikusten dituzu indar politikoen arteko harremanak?
Nire iritzia da, egoera eta bide honetatik, EAJ oposiziora bidean doala. Nazionalismoa bere planteamenduetan erratu egin da. Oso irteera zaila dauka. Errealismo falta handia du. Beraien estrategian HBrekin akordio batzuk egin eta jende guztia beraiek esaten duten eraikuntza nazionalaren atzetik joango zela uste zuten; hauteskudeetan igarriko zela. Hori guztia gaizki atera zaio nazionalismoari. EAJk bere politika aldatzen ez badu, Eusko Legebiltzarreko oposiziora pasako da.
PSE-EE eta PPren arteko gobernu akordioa izanik, jakina.
Beno, guk oso zaila dugu PPrekin gobernatzea. Baina Espainiako parlamenturako hauteskundeak irabaziko dituztenek autonomikoetan irabazteko posibilitate handiak dauzkate.
EAJ Eusko Jaurlaritzatik kanpo ikusteak zaila dirudi, ordea.
Bai. Nazionalistek badute beren politika aldatzeko denbora. Izan ere, bake prozesua gaizki hasi da. Kontsentsuaren bidetik joan beharrean konfrontazioaren bidetik hasi zen prozesua. Azken batean, EAJk tregua aprobetxatu nahi izan du errentagarritasun politikoa ateratzeko.
Redondo Terrerosek, kurtso politikoa hastean, «Ajuria Eneko garaia oraingoa baino hobea zela» esan zuen.
Hitzak bere kontestuan ulertu behar dira. Ez, ez, ezta hurrik ere. Garbi utz dezagun, oraingo egoera hobea da zegoena baino. Bake prozesua hasia da, eta hori ona da. Gure iritziz ordea, prozesu honek daraman bidea aldatu egin beharra dago. Bestela, fustrazio momentu batera helduko gara.
Prozesuak ezin aurrera eginik, non dago gakoa egoera desblokeatzeko edo alderdi denok bide berean jartzeko?
Egoera hau desblokeatzeko giltzarria Alderdi Sozialista da, nire ustez. Euskadin jokatu dugun paperagatik eta Estatuan dugun indarragatik. Azken batez, gu ez garelako PP bezala. Euskal nazionalistekin harreman normala izan dugu historian zehar. Denborarik gehienetan elkarrekin lan egin dugu, nahiz eta diferentzia ideologikoak handiak izan.
Eta elkarrekin berriz aritzeko zer aldatu beharko da?
Hasteko, nazionalistek ez dute ikusten ez onartzen guk ditugun mugak ezin ditugula gainditu. Guk ezin diegu nazionalistei nazionalista izateari uzteko eskatu, eta beraiek ezin digute guri alderdi politiko konstituzionalista izateari uzteko eskatu ere. Problema hor dago. Gainera, honetan guztian HBk kriston hanka sartzea egin du EAJri eskatzean PSE-EE Gasteizko gobernutik kanpo uzteko. Alderdi Sozialista gabe ez dago normalizazioa lortzerik.
Haiek pentsa dezakete oraingo indar korrelazioan zuek aldatuko zaretela.
Nik uste dut hor dagoela errurik nagusiena. EAJ, EA eta EHk pentsatzen dutela PSE-EE gobernu guztietatik kanpo utziz gero, gure politika aldatuko dugula. Uste dute guk gobernuan nahi dugula izan nahitaez. Une honetan, ordea, PSE-EE oso eroso sentitzen da oposizioan. Beharbada, gobernuan baino lasaiago. Erantzukizun gutxiago dugu. Haiek bidali gaituzte oposiziora. Jeltzaleek gurekin zituzten harreman guztiak puskatu zituzten, baina Alderdi Sozialistari ez zaio ezer gertatu horregatik.
Anartean, ezin esan EAJk ez duela arriskatu bake prozesuan.
Bai. Arriskatu du baina irabazteko. Eta galdu egin du. Arabako Diputazioa eta Gasteizko alkatetza, esaterako.
EHk eginiko ahalegina ez da txikia izan ere.
Eta baloratzen dugu ahalegina. Baina gure kezka da abertzale ez garenok abertzale bihurtu nahi gaituztela. Hor dago prozesu honen akatsa. EHk pausu handia eman du, baina erreflexio bat egin behar du orain. Boto asko atera dituzte, baina beraiek epe laburrean planteatzen dituzten helburuak ez dituzte lortu. Presoen egoera lehen bezalakoa da, eraikuntza nazionala delakoa alderantziz gertatzen ari da: Nafarroa eta Araba lehen baino urrutiago daude. Azken batean, EHk planteatzen dituen helburu batzuk ez ditu konponduko EAJrekin. Mahai gainean dauden arazoak ez daude EAJren esku; beraz, EHk ere bere erreflexioa egin beharko du.
Normalizazio prozesuan gauzak aldatzeko datorren urteko hauteskunde orokorren zain gelditzen gara, beraz.
PSOEk irabazten baditu espainol parlamenturako hauteskundeak, egoera aldatu egingo da, edo aldatu beharko da behintzat. Bien bitartean, PPri interesatzen zaiona abertzaletasuna erradikalizatzea da. Beren botoak hortik ateratzen dituzte. PP oso gustura dago Euskal Herrian ematen ari den politikarekin. Ez da hori Alderdi Sozialistaren kasua.
PSE-EEren barruan kritiko agertu zara joera ofizialarekin. Alderdi Sozialista dagoen tokian izanda ere, ontzat jotzen duzu?
Gu egiten ari garen politika niri ez zait gehiegi gustatzen, baina ez digute beste biderik utzi. Une batez, EAJk pentsatu zuen Alderdi Sozialista baztertzea posible zuela, eta EHk ere gure tokia okupatzea; hauteskundeetan gauzak ondo joango zirela... Eta behartu gaituzte gure alderdia defenditzera. Ez digute inolako margenik ematen beste politikarik egiteko.
Ibarretxe lehendakaria alderdi guztiak bilduko lituzkeen mahaia eratu nahian dabil. Madrilera joan da, baina Aznarrek ez dio argi berderik eman. Zuek gehiago laguntzea ez da posible?
Guri gustatuko litzaiguke elkarrizketa politikoa bideratzeko mahai hori osatzea, eta gai guztiez hitz egitea. Baina gure zinegotzien etxeen kontra koktelak botatzen badituzte, gure egoitzak erre... Barkatu, baina ezinezkoa egiten digute mahai hori defenditzen segitzea. Guk ez diogu sozialista izateari utziko, ez gara belauniko jarriko, behar den denbora guztia aguantatzeko prest gaude. Azken batean, badakigu Euskal Herriko arazoa bideratzeko, EHk planteatzen dituen helburuetara iristeko, ez dagoela ezer egiterik Alderdi Sozialista gabe. Haiek etorriko dira orain edo geroago.
Eskubide Historikoen bidea proposatu izan duzu zuk aurrera egiteko. Uneon berriz, bidea hori edo beste bat, egokia izan ote daitekeen eztabaida urrunago ikusten da.
Bai, noski. Ailegatu delako konkretatzeko unea. Eta konkretatzeko unean ikusi da bake eta normalizazio prozesua, kontsentsuaren bidetik joan ordez, konfrontazioaren bidetik doala. Esaten digute Lizarran egon behar genuela, baina guri inork ez zigun deitu Lizarrara joateko, edo inork ez zigun eskatu prozesu hori has zedin. Horrek esan nahi du nazionalismoak uste duela nahiko indarra duela bere bideak eta bere asmoak gizarte guztiari onartarazteko. Pentsaera horrek ezinezko egiten du kontsentsu batean aritzea.
Lizarratik kanpo dauden alderdiek Lizarrakoen boto kopurua berena baina apalagotzat jotzen dute. Eta alderantziz da.
Esan nahi duzu nazionalistek ez dutela boto gutxiago atera. Beno, EH da irabazi duen bakarra. EAJ eta EAk izugarrizko beherakada izan dute. Noski, gehitzen badituzu bi parteak panorama ondo samar gelditu zaie. EAJ eta EAk botoak galdu dituzte ordea, eta pisua ere bai: parlamentuan, diputazio nahiz udaletan.
Eztabaidaren beste maila batera paseaz, abertzaleek independentzia ideia utz dezatela eskatzen duzue. Geroa interdependentzian garatuko dela onarturik ere, berau ideia independentistetatik defenditzea legezkoa da, ezta?
Ja... Independentista denak independentzia defenditzeko eskubideak eta prozedurak eduki behar dituela uste dut. Baina gauza hauek guztiak ez daude garbi, Euskal Herrian daukagun soziologia daukagulako, eta EAJk, adibidez, nahiz alderdi abertzale izan, ez duelako defenditzen independentzia argi bat. Guri independentziaren planteamenduak beldurra ematen badigu da, alderdi politiko abertzaleek ez dutelako garbi esaten zein den hartara iristeko prozedura. Autodeterminazio eskubideaz hitz egiten dutenean, ez dute argi esaten zeinek izango duen autodeterminatzeko eskubidea.
Horretarako eseri beharko duzue euskal alderdi politikoek, bada. Hasteko, bake prozesua kontsolidatu dadin.
Begira, orain modan jarri da abertzaleentzako esatea, errespetatu dadila euskaldunen borondatea. Eta mundu guztiak badaki herri baten borondateak prozedura bat segitu behar duela, lege batzuen barruan espresatu behar direla. Baina ez dute esaten garbi zer nahi duten: erreferenduma egin behar da EAEn, Nafarroan, bietan batera? Emaitzak nola neurtuko dira? Gauza horiez guztiez alderdi abertzaleek ez dute hitz egin nahi. Bake eta normalizazio prozesuaren bukaera heltzeko, prozedurari buruzko adostasun batera heldu behar dugu lehenik.
Artean, Udalbiltza jarri da martxan.
Udalbitza garbi planteatzen bada, zertarako den jakinez, ez da beste munduko gauza bat. Guk daukagun susmoa da Udalbiltza prozesu konstituzioegile bat bezala planteatu dela, eta neurri horretan, ez dugu onartzen. Finean, Estatutua, legeak eta oraingo instituzioak baztertzea nahi dute.
Udalbiltzak ez du izaera juridikorik, hala ere.
Azkenean, puntu berera gatoz. Abertzaleek onartu beharko lukete Estatutua dela bidea, eta neurri horretan, Konstituzioa eta Eskubide Historikoen bidetik badagoela bide bat helburu guztiak lortzeko. Gehiengoak onartzen du bide hori. Bestela, behin ere ez dugu kontsentsu bat aurkituko.
Iparraldea, berriz, non geratuko litzateke?
Uste dut Estatutuak berak kontenplatzen duela Iparraldeko kultura eta hizkuntza, baita harreman bereziak izan daitezkeela mugaz bestaldeko lurraldeekin. Europan badaude beste kultura gutxituak estatu biren artean bananduak. Arazoa da planteatzen denean pausu bakar batean Euskadi independente bateratu bat lortzea. Auzi hau prozesu historiko baten barruan kokatu behar da; abertzaletasunak baina, prozesua behartu nahi du. Soziologia, ekonomia edota kulturari demokraziaren barruan utzi behar zaio bere bidea egiten
JELTZALEEKIN MINDUA
Aizarnan jaioa orain 45 urte. Zuzenbidean lizentziatua da, PSE-EEko Harreman politiko eta instituzionalen idazkaria eta Eusko Legebiltzarreko parlamentaria. Espainiar Konstituzioaren Eskubide Historikoen bidea urratzearen aldekoa izaki, bere alderdiaren joera ofizialarekin kritikoa agertu da sarritan. Uneon, berriz, EAJrekin oso kritiko agertu zaigu. Jeltzaleen jarrerak mindua dago nolabait.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#2
Lander Arbelaitz Mitxelena
#3
#4
Estitxu Eizagirre
#5
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Etxegabetzeak
2024-11-04
Leire Ibar
Hiru familia etxegabetu ditu Berakah-k, Gasteizko elizaren gizarte ekintzak, urtebetean
Berakah fundazioa “baliabiderik ez duten pertsonei laguntzeko” sortua bada ere, aurten familia bat baino gehiago kalean utzi du. Urriaren 31n izan da azken etxegabetzea, Gasteizko familia bat kaleratu dute parrokoak etxegabetze demanda firmatu ostean.
2024-10-07
Euskalerria irratia
Ainhoa Mendiluze (Etxebizitza Sindikatua):
“Etxe kaleratzea behin behinean geldiarazi dute, baina gertutik segituko dugu kasua”
Etxea uzteko agindua zuen gaurko emakume batek Artikaberrin eta momentuz bertan behera gelditzen dela jakinarazi du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. "Emakumearen abokatuak atzo jaso zuen deia epaitegitik eta ebazpenaren berri eman zioten", azaldu du... [+]
2024-10-03
Mikel Urabaien Otamendi
Nafarroako Gobernuak etxebizitza publikoen eskariaren %3 baino ez du asetzen
Alfaro kontseilariak “aurreko hamarkadetako politika espekulatiboak” kritikatu ditu eta kolaborazio publiko-pribatuaren aldeko apustua egin du Foru Legebiltzarrean. Helburu gisa jarri du Europa erdialde eta iparraldeko datuetara heltzea. Etxebizitzaren esparruan lan... [+]
2024-09-25
Gedar
Bilboko Udaltzaingoak pertsona bat atxilotu du etxegabetze batean
Poliziak hiru pertsona etxegabetu ditu asteartean Alde Zaharrean, eta protesta egiten ari zirenen kontra jo du.
Donostiako bi familia etxegabetze arriskuan daudela salatu du Kaleratzeak Stop plataformak
Zaurgarritasun ekonomikoaren baldintzak betetzen dituzten arren, Santander bankuak ordainketak epe batez etetea ukatu die bi familiei.
2024-07-15
Olaia L. Garaialde
Haur jaioberria duen familia bat etxegabetze arriskuan dagoela salatu dute Gasteizen
Alokabidek gutxienez sei etxegabetze prozesu ireki dituela salatu du Gasteizko Etxebizitza Sindikatuak. Horietako bat uztailaren 18an izanen da.
2024-06-26
Olaia L. Garaialde
Auzoan Bizik salatu du Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza batetik etxegabetu nahi dutela familia bat Gasteizen
Alokabideri, Gasteizeko Udalari eta Gizarte Zerbitzuei konponbide bat bilatzeko exijitu die Auzoan Bizi Etxebizitza Sareak. Eusko Jaurlaritzarena da etxebizitza.
2024-06-18
Gedar
Errekaldeko eraikin batzuetan bizi diren pertsonak jazartzen ari dira desokupak eta Polizia
Fuera Okupas desokupazio-enpresa gutxienez bi aldiz joan da haiek jazartzera. Gaur Bilboko Udaltzaingoa eta Ertzaintza bertaratu dira, eta eraikinetako batean sartu dira: pertsona bat kanporatu eta atxilotu dute.
2024-06-18
Ahotsa.info
Barañaingo familia baten etxegabetzea gelditzea lortu dute
SAREBek egin nahi zuen etxegabetzea geldiarazteko eta alokairu soziala lortzeko hilabetetan borrokan aritu ondoren, Haritu Elkarlaguntza Sareak iragarri du “mobilizazioari, presio sozialari eta antolakuntzari esker” familiar honentzat alokairu soziala lortu dela.
2024-06-17
Hala Bedi
Berakah-k familiak etxegabetzen jarraitzen du Gasteizko Alde Zaharrean, udalaren axolagabekeriaren aurrean
Auzoan Bizi Etxebizitza Sareak salatu du Berakah programa beste bi familia etxegabetzen saiatzen ari dela, iaz beste familia batekin egin zuen bezala. Dagoeneko salatutako hauetaz gain, Berakahko kasu gehiago ari dira heltzen etxebizitza sarera. Berakah programa Santa... [+]
2024-04-04
Gedar
La Caixak hiru familia etxegabetu nahi ditu Bilbon
Babes Ofizialeko Etxebizitzetan bizi dira familiak, eta La Caixak ez dizkie alokairu-kontratuak berritu nahi. Bilboko Etxebizitza Sindikatuak salatu duenez, bizilagunak kaleratuz, "alokairu sozialetatik aberasten da" banketxea. "Etxegabetzeak berehala eta... [+]
2024-03-18
Ainara Rodil Jaime
Etxegabetzeak 48 ordutan burutu ahal izateko lege aldaketa proposatu du EAJk
EAJren asmoa da legezko aldaketa azkar bati ekitea, 48 orduko epean etxegabetzeak egin ahal izateko etxebizitzak okupatzen diren kasuetan.
2024-02-21
Olaia L. Garaialde
Iruñean familia bat etxegabetuko dutela salatu dute Harituk eta Jaki Tokik
Bilatu dituzten beste etxeetako jabeek ez diete etxerik alokatu nahi izan familia ugaria, soldata bakarra eta atzerritar jatorrikoak izateagatik.
2024-02-13
ARGIA
Hamabi familia etxetik bota nahi dituzte Pasaian, trenbide zati bat egiteko
Pasaiako portuko langileen familiak bizi diren Trintxerpeko etxebizitza bloke bat bota nahi dute Pasaiako Portu Agintaritzak eta Euskal Trenbide Sareak, 400 metro inguruko trenbide zati bat egiteko. Lau hilabetetan etxea utzi behar dutela ohartarazi diete.
Eguneraketa berriak daude