JOLASA, MUSIKA IKASTEKO BIDE NATURALA

  • azalpena dakarkigu «El folklore musical en la educación infantil» lanak, lehenagokoek erabili zituzten tresnak egungo zein etorkizuneko haurrentzat erabilgarri izango direlakoan.

2021eko uztailaren 27an
Musikarekiko lehen harremanak zarata ateratzen duten jostailuekin izaten dira. ISME (International Society of the Music Education) Unesko erakundeko adarraren eskutik etorri zen lan honen ekimena. Urtarrilean estatu mailako mintegi bat osatu zen Oiartzunen gai hau aztertzeko, eta bideoz, audioz edo zein modutara aurkeztu pentsatzen jardun ondoren, azkenik eskolako materiala liburu bihurtu da. Mintegiak lau ataletan aztertu zituen herri kulturan musika heziketarako dauden bideak, eta liburua ere lau gai orokor horietan dago antolatua. Haur kantuek osatzen dute lehen atala, eta Ana Pelegrín haur literatura katedradun madrildarrak landu du. Musika-jokuak dira aztertzen den beste alor bat, eta Angel Zamora leondarra arduratu da honetaz. Historian zehar musika irakasteko erabili diren transmisio sistemak Valladolideko Joaquín Díezek azaltzen ditu, eta azkenik besteak beste musikari eta irakasle den Juan Mari Beltran donostiarrak hots-jostailuak aurkezten ditu. Liburuak badu unibertsaltasunetik adina partikularretik, edo kontrastea alderantziz ere formulatu daiteke, txanponari zer aldetara ematen zaion bira. Izan ere, ikasketa prozesua herri kultura gehienetan antzerakoa izan da, tokian tokiko berezitasun eta tresnak erabili badituzte ere. Eta liburua osatzerakoan, egile bakoitzak bere ingurunean ezagutu eta aurkitutakoa jaso du.


HOTS JOSTAILUAK.

Atala arakatuz, zarata zein musika ateratzen duten edozer motatako instrumentuak aurki ditzakegu fitxetan antolatuta: «Karrakelak» (itsas karakolak), intxaur azalez egindako «Txepetxak», edo orraze, kainabera zein edateko zotzez egindako «Turutak»... Musika tresna hauek nola egin, zer erabilpen eman eta bete ditzaketen helburuak azaltzen ditu liburuak eta argazkiz hornituta daude fitxak. Ordenatzerako unean, berriz, natur zikloka antolatu ditu Juan Mari Beltranek, urtaro bakoitzean eskuragarri dauden lehengaien arabera zer instrumentu egiteko aukera izaten den kontuan hartuta.


MUNDUAREKIN HARREMANETAN.

Liburu honek mendez mende musika transmisio bide izan den metodorako leiho bat irekitzen digu. Haurrek solfeo klasetan eta bideojokuetan jasotzen duten ikasgai bat da musika egun. Badu bere leku eta ordutegi finko bat, eta hortik kanpo (natur zientzietako klasean, esaterako) ez dute berekiko harremanik. Baina, mundua berez hain ordenatua eta zatitua al da? Ez al dira natur zientzietako aztergai diren zuhaitz adarrak musika tresnen jatorri? Eta ez al dago hori guztia klima eta urtaroei lotuta? Gaur egunean atalez atal lantzen dira musikaren eremu ezberdinak, lehen baino sakonago ere bai agian, baina elkarrekiko loturarik ez bailuten.
Aintzina, ordea, jokuen bidez euren kasa lantzen zuten haurrek erritmoa, melodia berriak sortzen ahalegintzen ziren eta taldean armoniaren oinarriez jabetzen ziren. Hau guztia pausoz pauso egiten zuten, nork bere erritmoan, jauzi nabarmenik gabe eta jolasten ari zirela, oharkabean. Baina musika ikasteaz gain, tresna bera ezagutzera ere iristen ziren, hasteko eskuz egin behar zituztelako. Eta ziri edo kainabera bila ariko ziren, eta ohartu instrumentu bakoitzak bere garaia baduenaz. Izan ere, musika tresna bakoitzaren lehengaiak (zuhaitzak, adarrak eta fruituak) badu bere bizi-ziklo bat, eta hauek heldu arte itxaron beharra dago. Beraz, instrumentuek ere bizitza dutela ikasten zuten, eta zuhaitzekin zein naturarekin harremanetan jartzen ziren. Musikaren jakintza beste ikasketa ezberdinekin lotuta zetorren.


ZURETIK EZPALERA.

Behin lehengaiak bildu ondoren, haurrek instrumentua landu beharra zuten, eta hemen eskulanetarako trebeziarik ezean, adin zaharragokoen laguntzak hartzen zuen parte. Horrela, guraso zein aiton-amonekin harremanetan jartzeko bide ematen zuten musika jolasek. Komunikatzeko tresna ere bihurtzen ziren. Eta belaunaldien arteko lotura harekin bizipenak, ezagutzak eta aisialdia elkartrukatzen zituzten. Hain zuzen, talde harremanak eta etenik zein sailkapenik gabeko prozesu hau izan da jakintza ororen trasmisio bide naturala. Baina joan ziren nekazal munduko familia giroa, joan eskulangintza eta joan natura zein belaunaldien arteko loturak. Egungo bizimoduan dena dago askoz sailkatu eta berezituagoa. Etxeetan haurrek ez dute guraso edo jende zaharragoaren beharrik telebista ikusi edo entretenitzeko (kasik traba egiten diete), eta kalean bertan belaunaldi guztiak batuko dituen aintzinako plazarik ere ez da ageri. Lehen zahar eta gazte denak elkarren jiran ibiltzen ziren. Egun, aldiz, jende mota konkretu bakoitzak bere txoko berezia du.


UNEAN UNEKOA.

Bizitzeko erak aldatzearekin bat, beste transmisio bide batzuk sortu dira, eta aintzinako metodoa naturalagoa bazen ere, egun eskolak betetzen du lehenago familiaren esku zegoen funtzioa. Hala ere, ikastola, udaleku eta ikastaroetan haur, guraso zein irakasleekin egindako esperientziek erakutsi dute musika jokuek oraindik ere hezkuntzan paper berezi bat bete dezaketela, eta tailerretan lantzeko egokiak direla. Hau dela eta, dagoeneko badira sei urte Euskal Herriko Unibertsitateko Majisteritza Fakultatean irakasleei zuzendutako Herri Musikari buruzko ikastaroak antolatzen direla. Kontua ez da oraingo joku birtual eta sofistikatuak edo musika klaseak alde batera utzi eta alternatiba bakar honi eustea, musika-jolas hauen bidez heziketa osatzea baino.


UMEA BETI UME.

Harrigarria ere bada intxaur azalez eginiko tresna xume batek oraindik nola beregana dezakeen mila jostailu konplexu eta txundigarri dituen haurraren arreta. Bideokontsolako botoi bat zapalduta mila martziar suntsi ditzakeen haurrak oraindik ulertu nahi izaten du nola funtzionatzen duen soka eta egurrez egindako instrumentuak, zer soinu mota duen, zerez egina dagoen, nondik datorren, non jotzen den, eta nola egin dezakeen horrelako tresna erabilgarri bat. Eta jostailu dendetako eskaparateetan tramankulu automatiko eta ikusgarriagoak ditu aukeran, baina egiazki agian ume batek ez du bere jostailurik hautatzen, gizarteak ematen diona edo gainera datorkiona asimilatzen du. Eta urte hauetan zehar bizitzeko modua, jokuak, harremanak eta transmisioa asko aldatu badira ere, haurrek garai batekoen jakinmin, harridura eta sorpresa sentitzen jarraitzen dute musika tresna baten aurrean


Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
PAIren biktima guztiak

PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]


Erriberarako kalitatezko trenbide zerbitzu publikoaren alde

Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]


Ez goaz gerrara. Gerrarik ez, ez gure izenean!

Gerra Urte, Gezur Urte!

Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.

Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]


Laga hondartza leheneratzea

Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.

Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]


135 preso politiko daude eta 66 ateratzen dira kalera baimenen batekin

Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]


Lortu da. Lortu duzue! Lortu dugu. Zorionak eta eskerrik asko

Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]


Estatu aparatuetatik Juan Mari Jauregi eta bera hil nahi izan zituztela esan du Maixabel Lasak

Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.


Noizko berrikusi ANren prozesuak eta epaiak

Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.

Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]


Espainiako monarkiak Nafarroako Vianako Printzearen sarietan parte hartzeari ezetz esan dio Parlamentuak

PSNk, EH Bilduk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak bat egin dute  Borboiak Nafarroako kultura sari nagusitik at gera daitezen. Espainiako erregeak 2015etik, Uxue Barkos lehendakari zenetik, ez daude ekitaldi handi honetara gonbidaturik.


2025-01-10 | Gedar
Ate birakariak: Gasteizko klinika pribatu bateko zuzendari izango da Gotzone Sagardui

Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.


Hodeiak murrizten ari dira, klima-aldaketaren kalterako

Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]


Arartekoaren ustez, Martuteneko Agustindarren eraikineko operazioa barruan zeudenak identifikatzeko egin zuten

Iazko martxoaren 14an, polizia operazio handi bat izan zen Martuteneko Agustindarren eraikin okupatuan, Udaltzaingoaren, Ertzaintzaren eta Espainiako Poliziaren eskutik: 56 lagun atera zituzten eraikinetik eta 29 Espainiako Poliziaren komisariara eraman zituzten,... [+]


2025-01-10 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


Erizain indigenek herri zapalduentzat ekitatezko osasun zerbitzua aldarrikatu dute

Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]


Eguneraketa berriak daude