"EZ DA EGIA POETOK NARRADORE TXARRAK GARENIK"
- lana, «Euri kontuak» ipuin bilduma, kaleratuko du aurki Susaren eskutik. «Katuak» ipuineko protagonistak bezala, Azpeitiako Eperra tabernan jardun dugu liburuaren inguruan.
Laugarren poema liburua idatzita, bide agortua izan zitekeenera iritsi omen zinela esan zenuen iaz. Ondoren «Lur bat zure minari» etorri zen. Baina, horrek zerikusirik izan al du narratibara pasatzearekin?
Aspaldi esan zenuen poesia zuretzat askoz erosoagoa zela, zure burua ez zenuela gauza ikusten prosarako eta ez zenuela horretarako adorerik.
Hortaz, prozesua luzea izan al da?
Lifting
Gero, ipuinak badu batasun eta intentsitate bat, poesiak duen bezala, kolpe batean barruan duzuna ateratzeko aukera ematen dizuna. Abantaila hori du. Garai batean antzerki bat ere idatzi nuen eta han ere hori estimatu nuen. Kristal bati jaurtitako harrikadak bezala dira.
Zure poema askotan bezala –«Zainetan murrailak» lanean kasu– hogei ipuinotan ere heriotzaren presentzia oso nabarmena da. Emaitza ez al da oro har ilun samarra?
Dena den, gehiegizko dramatismoa ekiditeko ahalegina egin dut. Baina, tremendismoak alde batera utzi baditut ere, bada halako giro ilun bat, halako itzal bat.
Giro ilun hori islatzeko haizea, hotza eta, batez ere, euria erabili dituzu maiz. Bildumari ere «Euri kontuak» titulua ipini diozu. Zer dela eta?
Tituluan narrazio laburrak zirela garbi gera zedin nahi nuen, baina ipuin hitza erabili gabe. «Euri kontuak» horrek horretarako bide polita eskaintzen zidan. Azkenean, titulu sujerentea lortu dut, xarma duena, ipuinen giro lauso hori, itzal hori, adierazten duena.
Heriotza, euria... eta gerra ere, lehenengo ipuinetik, elementu garrantzitsua da zure narrazioetan. Txetxeniakoa, Gerra Zibila...
Gerrarekin jarraituz, «Manexak» ipuinean etorkizuneko Euskal Herriko Independentzia Gerraz mintzo zara. Garaipena lortuta ere zuberotar asko kexu da ipuinean.
Miguel Angel Blancoren heriotza, Jose Luis Gerestarena, ETAren su-etena, presoen sakabanaketa... aipatzen dituzu hainbat ipuinetan, batzuetan traman eragin zuzena duten gertakariak dira, gainera. Zerk bultzatu zaitu horiek liburuan jasotzera?
Zentzu horretan, hitz hauek zuk zeuk esanak dira zure poemen inguruan: «Batetik badago ezkortasun-zama, baina bestetik bizitzaren xamurtasunaren, maitasunaren aldeko apustua egiten duzu». Horrela al da ipuinotan ere? Izan ere, badirudi «Iharra» ipuineko protagonistari, adibidez, alderantzizkoa gertatzen zaiola, maitasuna joan eta erori egiten dela...
Iluntasuna hor dago, baina eusteko borondatea ere hor dago. Etsipena da zilegi ez den bakarra. Ezin dugu etsi, elkarren premia dugulako. Eta elkarren beharra izate horrek bultzatzen gaitu aurrera.
Zentzu horretan, «Hagina» azken ipuinaren amaieran zera dio protagonistak: «Esan behar nion Enekori. Adiskidetasunak baduela odolak ez duen zerarik. Goitik behera ezartzen zaigunari gaina hartzeko modu bat badela»...
Deliberatua izan al da ipuin hau azkenean jartzea eta, oro har, ipuinen ordena?
Ipuin asko Azpeitian, zure herrian, eta inguruetan kokatu dituzu. Gertutasuna lortzeko-edo?
petit pays
Bestalde, garai batean esaten zen euskal narratiban beti urruneko gaiak bilatzen zirela. Gero mutur batetik bestera egin zen: dena bertan kokatu zen, baina giro sozio-politiko oso markatuan. Eta egia da nik zenbait elementu sartu ditudala, baina marko moduan. Baina, ahalegin bat egin nahi nuen egunerokotasun neutroago bat islatzeko. Gure narratiban egunerokotasunaren presentzia faltan botatzen dut, gizon arruntaren presentzia. Hutsune bat sumatzen nuen hor.
Lehen pertsona asko erabili duzu eta arratoi baten edota hildako baten barruan sartu zara.
Zure poesian bezala, narrazio hauetan irudi eta metafora ugari erabili duzu. Zein neurritan saiatu zara zure estilo poetikotik alde egiten?
Hemendik aurrera zeri helduko diozu, poesiari ala narratibari?
Posible al da, «Katuak» ipuineko pertsonaiei gertatu bezala, poema batek bizitza aldatzea?
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]