"ALDERDIA EZ DELA `GETTHO'-A ERAKUTSI DUGU NAFARROAN"

  • Lehenbiziz da parlamentari –EAtik– baina instituzio sarea ondo ezagutzen duenetakoa da, azken hamabost urteetan kargu instituzional desberdinetan egondakoa da eta.

2021eko uztailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
A

zken bost udal legealdietan Lekunberriko alkate zara, baina Legebiltzarreko parlamentari lehenbiziz. Zein da Legebiltzar honetatik jasotzen ari zaren lehenbiziko inpresioa?
Oraindik goiz da Legebiltzar hau nondik nora joango den ikusteko. Une honetan kontseilari desberdinen agerraldietan gaude eta hilaren 7ko osoko bilkuran senatore autonomikoa hautatuko da. Dena den, tamalez, gustuko ez dugun errealitateaz jabetzen ari gara, PSN UPNrekiko itunean bizi dela alegia, bere botoemaile aurrerakoiek beraiengandik espero dezaketenari bizkar emanez. Hauteskunde kanpainan zehar Nafarroa ofiziala eta errealaz hitz egin genuen eta kontsentsuak bilatu beharrean, PSNk UPNri gobernua erraztearen aldeko apustua egin du, berak jakingo du zergatik, agian hauteskundeetara inoiz aurkezten ez diren Nafarroako botere faktikoek eskuloturik dutelako... Legebiltzarrean, Nafarroan, botoemaleek aukera aurrerakoiaren alde egin dute baina kontserbadoreak dira gobernuan. Hori PSNk bere botoemaileak ahanzten dituelako da.

Zuk uste duzu PSN benetan arriska daitekeela lau urtez UPNko gobernua sostengatzen?
Eskuinaren alternatiba izan nahi badu gobernu honetatik aldendu behar da eta ahalik eta azkarren gainera. Lehenbiziko hilabete hauetan merke saldu dela ikusi dut. Argi da ezin dezaketela aurrekoan bezala egin, legealdiaren amaierarako sei hilabete falta direla, gobernu sostengua utzi eta beraiek gobernu alternatiba direla esan. Hori ezin da birritan errepikatu.

EA eta EAJko harremanei dagokienez, Nafarroan, ba al da benetako koordinaziorik edo, lehen bezala, bakoitzak berea egiten du.
Talde parlamentarioari dagokionez koordinatuta gaude eta alderdi mailan, legebiltzarretik kanpo, bakoitzak bere estrategiari eusten dio.

EH eta EA dira indar abertzale nagusiak Nafarroan. Ikuspegi abertzale eta aurrerakoi batetik ekimenak aurrera eramateko ba al da bi indarren arteko koordinaziorik?
Lehenbiziko aste hauetan gauza askotan bat gatozela ikusten da, eta berdin Ezker Batuarekin eta sarri CDNrekin ere bai. Alderdi desberdinen artean kontaktu handia dago eta honek erraztu egingo du proposamenak elkarrekin aurkeztea. EHkoak intentsitate garrantzitsuarekin ekin diote Legebiltzarreko lanari.

Ibarretxe Lehendakariak bakegintzaren foroa bultzatzen jarraitzen du. Foro bakarra eta bi mahai ere izan ditzakeela hitz egin izan da, bat Gasteizen eta bestea Iruñean. Posible ikusten al duzu hori?
Desiragarria litzateke. Bizi dugun apurketa soziala gainditzeko ahalik eta saiorik sendoena egin beharko luke foro horrek. Baina Sanzek, Nafarroako sentsibilitate guztien lehendakari gisa baino UPNkoen lehendakari gisa dihardu.

Duela gutxi hautatu da Cederna-Gurelurreko lehendakaria. Prentsan ateratako zenbait filtrazioen arabera, lehendakari berria EAko bat edo EHko bat izango zen. Ez da horrela gertatu eta Aoizko alkatea atera da lehendakari, UPN inguruko independentea. Nola gertatu da hori gehiengoa EHk eta EAk duzuenean?
Cederna-Gurelurreko lehendakariaren hautaketa prozesua duela bi hilabete zabaldu zen eta EH eta EAren lehenbiziko kontaktuak bi egun lehenago besterik ez ziren hasi eta, gainera, eskualde desberdinetan garapen erakunde desberdinak eratzen joan ondoren. Arazo handiena da berandu planteatu dela, erakunde hauen eratze prozesuetan EA eta EHren munduetako jende desberdinen arteko tentsio uneak izan ondoren. Horregatik, gure aldetik hautaketarako askatasuna eman zen eta, azkenean, atera dena atera da. Nahiago izango genuke, udal eta eskualde mailako planteamendu orokorrago bat egin izan balitz –federazioan, partzuergoetan, garapen agentzietan, Cedernan...– baina ez da posible izan. Arazorik nagusiena denbora izan da.

Nafarroako kutxen fusio prozesuan datuak ezkutatzen ari direla eta kutxa hauetako administrazio kontseiluetatik bazterketa salatu izan du EHk.
Jakina, ez gaude ados nafar gizartearen zati handi bat ordezkatzen duen indar bat organu horietatik baztertzearekin, areago Iruñeko bigarren indar politikoa denean. Iruñeko Udal Aurrezki Kutxan ez dugu parte hartzen baina Nafarroako Aurrezki Kutxan bai; aspalditik da gure ordezkari kutxa honetan Fermin Ciaurriz, EAko parlamentari ohia. Guk ez dugu informazioa ezkutatzen ari denaren berri baina, edozein modutan ere, horrela ez izatea desiatu beharko genuke.

Hiru hilabete iragan dira ekaineko hauteskundeak egin zirenetik. Nafarroan nahi adina boto lortzeko behar bezala egin al zituen gauzak EAk?
Boto gehiago lortu izana gustatuko litzaiguke. Aurreko legealdian ia hiru urtetan aritu ginen Zabal-Zabalik izeneko prozesuan, alderdia gizartera zabaltzeko hausnarketa prozesuan. Egunerokotasunean topo egiten genuen sektore horiei zabaldu nahi genien alderdia: euskarazko matrikulazioen gorakadan ari ziren horiei, sindikalgintza abertzalearen gorakadan daudenei, Bai Euskarari prozesuan ari zirenei eta abar... Bi parlamentari geneuzkan eta orain hiru. Aldi berean, EHk ere, biolentziarik gabeko une batean hazkunde garrantzitsua izan zuen. Gizartean dauden klase ertaineko sektoreetara heldu eta beharko genukeen protagonismoa izateko tarte handia egin behar dugu oraindik. Hori da gure erronka.

Matrikulazioen gorakada aipatu duzu, euskal sindikalgintzaren gorakada eta abar. Abertzaletasunaren gorakadari buruz hitz egitean sarritan ateratzen diren datuak dira eta `eta abar' hori ere gaineratzen zaio. Benetan islatzen dute datu horiek abertzaletasunaren gorakada Nafarroan edo abertzaleok egiten dugun sujestio ariketa da?
Nafarroa ofiziala eta egiazko Nafarroaren arteko ezberdintasuna ez da hitz egiteko modu bat bakarrik, egiazkoa da. Nafarroa ofizial horrek alde bat bakarrik erakusten du bere ohiko zereginetan –administrazioan, Nafarroatik kanpo...–. Errealitatea, ordea, oso bestelakoa da: euskararen mundua, sindikalismoarena, gizartearen mobilizazio ahalmena zenbait unetan, Nafarroa Oinez, bere unean NATOren aurka antolatu zen mugimendua eta erreferenduma... Esate batera, EAErekiko Lankidetza Hitzarmenaren garai hartan UPNk bere balizko kanpaina antolatu behar zuenean eta nafar guztiak akordio horren aurka mobilizatu behar zituela zioenean eta abar, emaitza eskasak izan zituen; bere botoemaleak ez doaz UPNko agintariak bezain urruti. Duela hamar-hamalau urteko hauteskundeetan –Auzolan, EE.. zirenean– ikus daiteke abertzaleok oraindik badugula 20.000 bat botoko esparrua... Horrez gain, ezin da ahaztu trantsizioaren unean PSNk herri honen egituratzearen aldeko beste apustu bat egin zuela, Hegoaldeko lau herrialdeen egituratzearen aldeko apustua; hor, beraz, bada posizio baskista bat –ez abertzalea, desberdina dena– defendatzen zuen sektore bat. PSNri gogorarazi behar zaio jendeak, oro har, originala eta fotokopiaren artean originalaren aldeko hautua egiten duela. UPN baino nafarzaleagoa eta antieuskaldun izatearen lasterketa horretan ikusi da zer gertatu zaion PSNri azken hauteskundeetan.

Parentesi txiki bat zen. Nafarroako EAk Legebiltzarrerako aurkeztutako zerrenda ofizialari zerrenda alternatiboa atera zitzaion, zu zinen zerrenda honen buru eta haren ondorioz zaude Legebiltzarrean. Zer adierazi nahi izan zenuten?
Alderdiaren historia hurbilean lehenbiziz gertatu da horrelako zerbait eta horrek erakusten du Zabal-Zabalik prozesuak –alderdia gizarteari zerbitzua eskaintzeko tresna gisa eta ez alderdia helburu bezala– pertsona batzuk hautatzerako orduan bere funtzioa izan duela. Bi alternatiba azaldu ziren orduan, alderdian legebiltzarkide gisa luzaroan egondakoek gidatutakoa eta lan handia egin dutenena; eta, bestetik, eremu horretan lanari ekiteko prest dagoen beste jende bat, bigarren kasu honetan, gainera, mundu abertzale aurrerakoitik datozen bi pertsonekin.

Alderdiak aire berria behar zuela esan nahi duzu.
Bai, hori da. Mugimendua behar zen eta alderdia

gettho
bat ez izatea, eta hori erakutsi dugu, alderdia ez dela

gettho
a; jende berria etorri da.

Eta sektore horrek, ba al ditu aire berriak eta ideia berriak aurrera eramateko tresnak alderdiaren barruan?
Orain dugu kongresua eta hori da erronka, alderdiaren norabidea zehazteko eztabaida emango denean bakoitzak berea mahai gainean jartzea. Guk alderdia sortu zeneko izpiritua berreskuratu nahi dugu, gizartean horren azkarrak diren aldaketei behar bezala erantzuteko.

Zu ere ezustean harrapatu zintuen Oliveriren dimisioak?
Guztiok ezustean harrapatu gintuelakoan nago. Kongresuaren gertutasuna dela eta, bazirudien normalena kongresura arte itxarotea zela. Dena den, egoera honen gauzarik garrantzitsuena ez da noiz dimititu behar zuen...

...Alderdi guztiek zaintzen dute ongi irudiaren kontua.
Bai, saiatu behar da kontu zikinak alderdi barruan gera daitezen. Baina garrantzitsuena da orain herrietako batzarretan mundu guztiak parte hartzea, azkenean kongresuan proiektu honen norabidea erabaki dadin. Askok dugu honako sentsazioa: EAren espazioa desager dadila nahi dela eta abertzaletasuna EAJk eta EHk ordezka dezatela. Uste dut hori bultzatzen dela, bai bi mundu horietako inguruko medioetatik eta baita posizio espainolistetatik ere. Kongresu honek espazio abertzale aurrerakoi hori hor dela erakutsiko du, Nafarroan zein Euskal Herri osoan.

Dena den, ezin da ezkutatu EAn badagoela jendea EHren munduarekin akordioak lortzeko joera duena eta beste mundu batek akordioak EAJrekin nahiago dituela.
Bai, baina garrantzitsuena da hemen denboran zehar balorea duen proiektu politiko bat dagoela. Horrek ez du esan nahi une batean taktikoki akordioak batekin egin daitezkeela eta hurrengoan bestearekin, beti ere alderdi izaeratik. Hauteskundeen kasuan, oro har, alderdia bakarrik aurkeztu behar da baina salbuespenak ere kontuan hartuta, garaien arabera. Nafarroaren kasuan, nik beti defenditu izan dut EAJrekin koalizio akordioa lortzea, baina akordio zabalagoa oraindik, nire ustez Nafarroan EAk landu behar duen esparrua kontserbadorea baino aurrerakoia delako; eta hor daude umezurtz politikoak.

Gehiago EHra jo duten umezurtz politikoak, dirudienez.
Bai, horrela da. Azken hauteskundeetan EHren aldeko apustua egin zuten, nire ustez polarizazio maila handia egon zelako, batetik UPN, Nafarroako boto antieuskalduna batzeko asmoarekin; eta bestetik EH, Nafarroako sentsibilitate desberdineko abertzaleen botoa biltzen duena. Abertzale umezurtzek ere EHra jo dute oraingoan, horrelako une berezi batean abertzaletasunak ere jende asko biltzen duela erakutsi behar duela pentsatzen dutelako. Baina gure lana ondo bideratzen badugu, aurrekoetan baino emaitza hobeagoak lor ditzakegula uste dugu askok.

Irudi kontua izango da asko baina errealitate puntua ere badu. EAko gipuzkoar eta bizkaitarren arteko tesien lehiaren kongresua izango da hau?
Hurrengo kongresua ezin da izan Gipuzkoa eta Bizkaiaren arteko borrokaren kongresua. Arazoa ez da bizkaitarra, ezta gipuzkoarra ere, baina badaude lurralde batetik edo bestetik datorren jendeak landutako estrategiak. Bakoitzak mahai gainean bere ideia eta taktika jartzea eta, azkenean, puntu amankomunak topatzea da gure erronka handiena. Ez da inor soberan, gure proiektuak oraindik jende asko erakarri behar du

BERRITZAILEA
BERRITZAILEA

24 urte zituenetIk –egun 41 dauzka– da Lekunberriko alkate. Cederna-Garalurreko lehendakari ere izan da duela gutxira arte. 91tik da EAko militante eta gaur egun Nafarroako EAko Idazkari Nagusia da. Nafarroako EAko sektore berritzaileen buruetakoa da. Auzolan proiektu politikoan parte hartu zuen eta Irurtzun-Andoain autobidearen defendatzaile sutsua izan zen. Kudeatzaile onaren ospea du.


Azkenak
2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua
Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]


2024-11-21 | Julene Flamarique
933 nobedade eta 200 ekitaldi Durangoko Azokaren 59. edizioan

Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]


Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak  atxikimendu kanpainarekin.


2024-11-21 | Sustatu
Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]


Ertzaintzak zaurituriko Realeko zalearen kasua berriz irekitzeko agindu du epaileak

Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.


Arma nuklearrarekin erantzuteko bidea ireki du Putinek, Ukrainak AEBek eta Ingalaterrak emandako misilekin eraso egin eta gero

Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena. 


Eguneraketa berriak daude