LAU EUSKALDUN IZAR ERRENTERIKO ZERUAN ZINTZILIK
- Honen adibide dira Xenpelar eta Txirrita bertsolari famatuak, Jautarkol euskal idazlea eta Koldo Mitxelena filologoa eta euskal munduan etenik gabe lanean aritua. Batzuk zein besteek gertakizun bitxi eta lan paregabeez josiriko bizia izan zuten.
Hamabi urterekin hasi zen bertsotan eta lantegiko langileei aginduak bertsotan ematen zizkien. Bai bapateko bertsoan baita bertso paperetan ere bertsolari onenetakoa izan da. Berak hasi zuen herrietan zehar bertsoak banatzeko modu hau. «Bertso paperak, Xenpelarrek jarriak» esaldia modan jarri zuen. Bere bertso famatuenak «Pasaiako herritik», «Betroiarenak», «Iparragirre abilla dela», «Aizak, hi, mutil mainontzi» eta «Ia guriak egin du» dira. Bertsolari herritar eta herrikoia, bertso gehien eta doinu gehien erabilitakoa dela diote adituek
Bertsolaritzarako jaio zen. 14 urterekin kantatu zuen lehen aldiz plazan. Eskolatu gabea, bertsolaririk oparoenetakoa izan da bapatean eta bertso paperetan. Oso ezagunak dira garaiko gizarte arazoei buruzko bertsoak. «Neskazahar bat tentatzen», «Pello Errotarekin alkandora kontuan»; «Zuk hil zenuen artzaia», «Ijito jende hoienak», «Nagusia eta maizterra», «Gure etxean haserre daude» dira bere bertso ezagunenetakoak
Zeruko ARGIA hilabetekarian, ARGIA astekarian, ARGIAren Egutegian, «Yakintza» eta«Euzko Gogoa» aldizkarietan kolaboratu zuen euskal olerkiekin. «El Dia» egunkari donostiarrean liburu eta euskal gaiez artikulu asko idatzi zituen gaztelaniaz. 1926 eta 1934 artean olerki sariak irabazi zituen Euskal Esnaleak eta ARGIA astekariak antolatutako lehiaketetan eta Bedoñako Euskal Olerkiaren Egunean. Bere lan ezagunenak: «Biozkadak» , «Egizko edertasuna» , «Ipuiak» eta «Xenpelar bertsolaria» dira
Kartzelan zegoela Menendez Pidalen «Gramática histórica española» irakurri zuen eta euskarak zuen hutsuneaz jabetu zen. 1952an Euskaltzaindiako kide izendatu zuten eta 1963an Real Academia Españolako kide. 1967an Salamancako Unibertsitatean Latinezko institutu katedra lortu zuen. 1968an euskara batuaren txostena aurkeztu zuen Arantzazuko Batzarrean eta onartua izan zen, belaunaldi berrikoen irizpidea nagusituz.
1977an Salamancako Unibertsitatea utzi eta Euskal Herriko Unibertsitatera etorri zen. Gasteizen Filologiako Euskal eta Indoeuropar Hizkuntzalaritzako katedran lan egin zuen. EHUko errektoreorde izan zen. Bordeleko eta Bartzelonako unibertsitateetako Honoris Causa doktorea izendatu zuten 1983an. Azken urteetan Euskaltzaindiaren Hiztegia zuzentzen aritu zen batez ere. 1987ko urrian hil zen Donostian enbolia baten eraginez. Ondoren omenaldi asko jaso ditu, agerikoena 1993an bere izenean Donostian zabaldutako kultur zentroa
"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.
Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]
EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]
Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.
Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]
Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.
Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.
Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.
Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]
96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.
Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]