NEW YORK: LORIK EGITEN EZ DUEN HIRIA

  • baino gehiago egin ditu Manhattanen. Tenisean jokatu eta liburuak erosteaz gain,drogak eta familia hautsiek eragindako egoera larriak ezagutu ditu.

2021eko uztailaren 19an
Munduan badira hiri kilikagarriak. Zein bere alderdi miragarri, hunkigarri eta lazgarriei lotua. Mosku, Bombay, Dakar, Calcuta, London... Hiri horietan bizi izan bazara, haseran batez ere, heldu berrian, misteriozko giroak atxemango zaitu eta buru-bihotzak lehenago ez sumatu sentimenduz eta oihuz beteko zaizkizu. Hala ere, hiri guztietan harrigarriena eta aberasgarriena New York da. Askoren ustea da hauxe. Nirea ere bai.
Urtero-urtero hantxe ematen dut uda, bi hilabete eta erdi. Orain hogeita hamaika urte joan nintzen lehendabiziko aldiz. Bronxen bost urte igaro nituen. Gainerako urteak Manhattanen. Hogei urte honetan Washington Heightsen bizi naiz, drogaz beteriko auzoan. Irakurrita nago auzo horretan gertatzen direla hilketarik gehienak mundu guztian, biztanleen batez bestekoa kontuan hartuta. Jendea New Jerseyko kasinoetatik, Washington zubia igaro eta gure auzora droga erostera etortzen da, merkeago dagoelako. Droga saltzaileek, berriz, beren eztabaidak eta konpon ezinak tiroz garbitzen dituzte. Lo gaudela kaleko tiroen hotsa entzuten dugu.
New Yorkera lanera joaten naiz. Larrialdietan dagoen jendeari aholkatu eta laguntzera. Eta bide batez Fordhan Universityn lanean jardun. Udako literatura ikastaroetan parte hartu eta hango liburutegi bikainean lan egin. Neure atsotitz liburuaren sarrera (teoria), ia osorik Fordhanen burutu nuen. Eta laster azalduko den euskal polizia eleberriaren hasiera ere bai. Guk Deustun polizia eleberriari buruzko libururik ez dugu. Fordhanen berriz, 200 baino gehiago. New Yorken liburu asko erosten dut. Ez dut uste munduan beste inon dagoenik liburuak merke erosteko horrelako aukerarik. Ni Alemanian, Ingalaterran, Frantzian... bizi izan naiz. Liburu erosteko paradisua New York duzu, baina. Liburu onak eta merkeak aurkitzen dira. New Yorken liburuak argitaratu eta bizpahiru urte igaroz gero, liburutegietara igortzen dituzte merke. Nik urteotan ehunka eta ehunka erosi izan ditut. Gero Deustura untziz bidaltzen ditut. Bi hilabete barru heltzen zaizkit. Hegazkinez bidaltzea garestiegi izango litzateke.
Filmak, antzerkiak eta

musicals
deitzen direnak ikusteko, ez dago New York bezalakorik. Ni Broadway kale entzutetsuaren ondoan bizi naiz. Eta tenisean jokatzen dut. Goialdeko Manhattanen bizi bazara eta teniszalea bazara, zoaz Riverbank Parkera. Tenistegi zoragarriak daude han eta dohainik. Ni udan ia egunero joaten naiz. Lagun onak egingo dituzu: juduak, irlandarrak, japoniarrak, poloniarrak, latinoak, beltzak, zuriak eta horiak. Tenistegira joan eta lagunen bat bakarrik dagoela ikusten baduzu, galde: «

Have you a partner?», «Ze, jokatzeko lagunik ba al duzu?
». Ezetz esaten badizu, tira, berarekin jokatu. Jokalarietan nire lagun kuttunak bi dira: Wolfgang, Manhattango Night Club batean saxofoia jotzen duen alemaniar gaztea eta Tessy, 23 urteko irlandar andereño polit, musu gorri bat. Iaz gertakaritxo bat jazo zitzaidan. Gizon ezezagun batekin jokatu ondoren, elkarren ezagutzak egin genituen. «

Judua naiz eta sendagilea
», esan zidan. «

Euskalduna naiz eta irakaslea»,
ihardetsi nion. «

Nongoa?
», berak. «

Bilbokoa
». Orduan berak, ahoa zabal-zabal eginez eta irri goxoz, esan zidan: «

Bilbao, Guggenheim!
». Egia esan, Guggenheim museoak entzutetsu egin du Bilbo. Lehenago zenik ere ez zekien jendeak. Haseran esan dudan bezala, nire lan nagusia New Yorken, jendearekin lan egitea da. Ni Incarnation parrokian aritzen naiz. Parroki horrek badu jendea hartzeko eta jendeari laguntzeko sail bat, «counselling center» bat. Sail horretan egiten dut nik lan.
Jende asko etortzen da. Asko eta asko ezkontza problemekin. Gure auzoko familietan % 65 hautsiak daude. Haurrak amarekin bizi dira. Istilu gorriak sortzen dira. Haurrek beren barrunbeetan pairatzen dituzte ezkontza apurtuen ondorioak. Maitasun eskasiaz gainera, diruaren falta, gehienetan aita izaten baita diru sortzailea. Beste sail handia paperik gabe dauden latinoena da. Ezkutuan, legearen isilean sartu dira. Guk paperak lortzen laguntzen diegu, batzutan gezurtxo batzuk esanez.


EMIGRANTE ILEGALEI PAPERAK EGITEN.

Green card
eskuratzeko, EEBBetan urte batzuk eman dituztela frogatu behar dute. Guk agiri bat egiten diegu, horrenbeste urtean ezagutzen ditugula esanez. Barkatuko ahal dizkigu Jaungoikoak, egoera larrian dauden horien alde esandako gezurrak. Jendea etsita dabilenean ere deitzen digute. Behin, adibidez, polizia etorri zitzaidan. Terraza batean neskatxa bat zegoela, bere burua kalera botako zuela esanez. Zatoz, ea zeuk burutan sartzen diozun jauzi ez egiteko. Han zegoen 26ren bat urteko neskatxa, terraza ertz-ertzean, koska baten gainean, zut-zutik. Ez zaizkit sekula ahaztuko negar baten esaten zituen hitz erdiragarriak: «

Nobody loves me, nobody loves me
». Behin eta berriz esaten zituen. Azkenean lortu genuen eskutik oratu eta salbatzea. Etxetik ihes egin duten gazteak ere etortzen zaizkigu. Atx, nolako hutsa egin nuen behin. Goizeko zortziak ziren. Idazkariak: «

Begira, 8 urteko neskatila bat zain dago, laguntza eske
». Lehenago ez zitzaidan holakorik gertatu. Zortzi urteko neskatila! Joan naiz. Bai, etxetik ihes egina zen. Amak ez zuen maite, haurraren aitak ihes egin ziolako. Amak alabatxoa gaizki hartzen zuen. Aitaren kulpak alabatxoak ordaindu!
Neskatila eta biok elkarrekin gosaldu genuen. Oso lagun egin ginen. Maitasun handi-handia hartu nion. Zer egin? Amarekin hitz egin nuen, ahal nuen modurik onenean. Haur gaixo errugabea ondo hartzeko. Haurra berriz ere etxera. Egunero deitu nion. Hamarren bat egun geroago, ordea, amak alde egin zuen auzotik alabatxoarekin. Sekula ez dut gehiago neskatilaren berririk izan. Huts egin nuen kasu honetan. Hobe haurra familia jator batera eraman izan banu. Nire erruaren handia! Zauri sakona dut bihotz zolan. Benetan, ezin dut neskatila hura ahaztu


Azkenak
2024-08-20 | ARGIA
Langile bat hil da Iurretan, baso-lanetan ari zela

LAB sindikatuaren kontaketaren arabera, dagoeneko 36 dira aurten Euskal Herrian lan-istripuz hildako langileak.


Hainbat sexu eraso salatu dituzte Tuteran, Ondarroan, Bilbon eta Donostian

Tuteran 30 urteko gizon bati 23 urteko bikotekideari erasotzea leporatu diote, eta Ondarroan 31 urteko gizon bati lankide bati ukituak egitea, herriko osasun etxean. Bilboko jaietan bi sexu eraso salatu dituzte, eta Donostian 20 urteko gizon bat atxilotu dute, hiriaren... [+]


Epaileak ez du “hilketa saiakeratzat” ikusi emazteari labanaz eraso dion ertzainaren kasua

Mehatxu larriak egitea egotzi diote, eta behin-behinean aske utzi dute urruntze agindua ezarrita.


Taser pistola Foruzaingoaren armen araudian sartu nahi du Nafarroako Gobernuak

Nahiz eta Nafarroako hainbat udalerrietako udaltzaingoek taserrak dituzten, ez dago armen araudian jasota. Azkoienen lau aldiz erabili dute, eta Iruñean aurtengo ekainean erabili zuten lehen aldiz.


2024-08-19 | ARGIA
Palestinaren alde mobilizatu dira Bilboko eta Donostiako Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna plataformak deituta, bi hiriburuetako jaietan "Palestina presente" egoteko aldarria luzatu dute. Ostiralez Bilbon, eta larunbatez Donostian.


2024-08-19 | Behe Banda
Barra Warroak |
Soro bat, zoro bat

Testu hau goizeko ordu txikitan izaten diren hausnarketa batekin hasi da, Araba galduko herri batean zoruan jarrita, ortzimugan eguzkia ateratzen dela ikusirik. Zelai hori eta nabarren artean hegan egiten duten txoriei so eginez, mendietan dauden basoetan pentsamenduak galduta... [+]


2024-08-19 | ARGIA
Ikus-entzutea merezi duten sei lan

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei ikus-entzunezko proposamen.


2024-08-19 | El Salto-Hordago
Amazon, Israelgo armadaren informazio biltegi amaigabea

Amazonen hodeia da AWS, eta funtsezko faktorea izaten ari da Israelen operazio militarretan.


Beroaren ondorioz 47.000 pertsona baino gehiago hil ziren iaz Europan

Mundu mailan erregistratutako urterik beroena izan zen, eta Europako bigarren beroena, ISGlobalek egindako azterlanaren arabera. Europa hegoaldeko estatuak dira heriotza-tasa handienak dituztenak. Parisko Akordioan zehaztutako helburuak ez dira betetzen ari.


Behar adina egin

Berrerarabili, zaharberritu, konpondu, eraldatu… Behar duguna baina gehiagorekin bizi garelako agian…


2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Eguneraketa berriak daude