LEZOKO EUSKARAREN AROETAN BARRENA EGINIKO IBILALDIA
Liburuaren hasiera historiaurrean kokatzen den arren, benetako datu dokumentatuak XVI. mendetik aurrera aurkitu ditu. Datu bilaketa honetan informazio iturri ezberdinak erabili ditu, gertaera historikoen lekuko eta protagonista izan zirenekin hitz egitetik artxiboko paperak arakatzeraino. Egileak jendeari eginiko grabaketak aipatzen ditu informazio iturri nagusi bezala, izan ere, euskararen historian eragin handiena izan duten garaiak, frankismoa esaterako, bizi izan dituzten pertsona asko eta asko bizirik daude oraindik.
Bilketa honetan azterketa soziolinguistiko bat egiteko adinako datu interesgarri bildu zituen. Datu hauek aztertu ondoren, liburua idazteari ekin zion, eta orduan konturatu zen bere helburua ez zela gai horretan adituak direnentzat idaztea. Bere asmoa gutxiengo irakurzaletasuna zuen edonork irakurtzeko moduko liburua egitea zen, edozeinek era erraz eta atsegin batean irakurtzeko moduko liburua.
Ikerketan bildu dituen paper eta zinta horietan gauza bitxirik ere aurkitu du Imanolek. Lezoko euskararen historian aparteko garrantzia izan duten zenbait alor aipatu dizkigu: beste herri askotan gertatu izan den bezala, Lezon ere elizaren magalean hazi eta hezi zen abertzaletasun eta euskalzaletasuna, baina bada Lezon, beste herrietan ez bezala, harrigarri gertatzen den datu bat. Urte askotan apaiz frankista bat egon izan da Lezon erretore baina apaiz honek ez omen du sekula gazteleraz sermoirik eman, hala eginez gero herritarrek ez baitzioten ulertuko. Mende honetako erroldak aztertuz gero, argi ikus daiteke 1955. urtera arte Lezon erdaldunen kopurua %4 baino ez zela.
Honen ondoan, hezkuntzaren alorrean eginiko lana aipagarria da. 1930 inguruko urte ilun haietan, irakasle espainolen ondoan, bazeuden eskolak euskaraz ematea aldarrikatzen zuten irakasleak. Hau ikastolen mugimenduaren aintzindaritzat jo daiteke, dudarik gabe.
Emakumeek eginiko lana ere ezinbesteko izan da euskararen eta abertzaletasunaren transmisioan. 1932 inguruan EABko (Emakume Abertzaleen Batza) talde bat sortu zen Lezon. Francoren etorrerarekin emakume talde hau desegin egin zen baina isilpean bere lanarekin jarraitu zuten, emakume hauek izan baitziren gerora ikastolaren sorreran aritu edo euskara eta abertzaletasunaren inguruko mugimenduen sortzaile izan direnen ama, izeba edo amonak.
Urtebete honetan datu eta istorio asko bildu ditu Imanol Esnaolak. Berak dioenez, «
hau hasiera bat besterik ez da, aurrerantzean egin daitezkeen ikerketa berrientzako bidea ireki duen hasiera besterik ez. Bildutako informazioa izugarria izan da, historiako garai bakoitzaren inguruko liburu bat idazteko lain
Beka deialdi berera Lezoko dialektoa aztertzeko beste proiektu bat ere aurkeztu zuen Imanol Esnaolak, oraingoan Jose Luix Agirretxerekin (egun Oarsoaldeko euskara teknikari eta «Orratx!» herri aldizkariaren zuzendari) batera. Lan honen emaitza udazken honetan ikusi ahal izango dugu, orduan kaleratuko baita liburua
Plataformak gida bat aurkeztu du maizterrek iruzurrezko kontratuak dituzten ala ez egiaztatu dezaten.
Ez galdetu zergatik, baina sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Erraztasuna, edo agian, beharra. Azken batean, dikotomia nabarmena planteatzen duen auzia da beharrarena: bere kausaren aurka egin dezakezu, ala hezur eta guzti irentsi... [+]
Arabako zahar egoitzen egoera lehen planora pasa da berriz ere azken asteetan. Zaintza Araba elkarteak Gasteizko Arabarren eta Laudioko San Roque erresidentzietako egoiliarrei ematen zaien tratua salatu dute, hainbat senideren testigantzak jaso ondoren. Langileen lan-baldintza... [+]
EHNE Bizkaiak bultzatutako azterketaren emaitzek baieztatu dute eredu agroekologikoan ekoiztuak diren tomateek berotegi efektuko gasen isurketan, eta batez ere energia kontsumoan, inpaktu txikiagoa dutela eredu agroindustrialean ekoiztuak diren tomateekin alderatuta. Honetan,... [+]
Atal honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugu izaki txikien munduan (gurean bezalaxe) itxurak okerrera eramaten gaituela, sarritan. Eta gaur dakarkigun laguna horren adibide garbia da, animalia gutxi izango baita Lurrean itxura ahulagoa edo kalteberagoa duenik. Horrez... [+]
56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]
LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.
Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]